سریال تاریخی داودمیرباقری که در اذهان ماندگار شد

عصرایران - بی شک یکی از ماندگارترین آثاری که در تاریخ سینما و تلویزیون کشورمان ساخته شده است مربوط به سریالی است که داود میرباقری طی سال های 1370 الی 75 ساخت.

آغاز پیش تولید سریال «امام علی(ع)»، سال 1370 در سال های ریاست علی لاریجانی بر صداوسیما کلید خورد. داود میرباقری با فیلمنامه ای به سراغ او می رود که پس از بازنویسی های مکرر نسخه نهایی آنچه که قرار بود ساخته شود نهایی می شود. سرانجام پس از کش و قوس های فراوان، سریال با حضور 150 بازيگر اصلي و بيش از 5 هزار هنرور مقابل دوربين مي‌رود.  

تولید سریال پس از 4 سال به پایان می رسد و مردم بی صبرانه چشم انتظار دیدن سریالی هستند که تا آن زمان نه کسی توان و جسارت رفتن به سراغش را داشت و نه نمونه اش با آن وسعت و حجم ساخته شده بود.

آغاز پخش سریال در سال 1376 از تلویزیون از همان ابتدا بازخوردها و واکنش های فراوانی برانگیخت. عده ای سریال را بی انتها دوست داشتند و هر هفته بی صبرانه مشتاق دیدنش بودند و عده ای با نقدها و ایرادات غالبا تاریخی با آن مواجه شدند؛ اما آنقدر میرباقری در ساخت این سریال با وسواس و حرفه ای عمل کرد که حتی مخالفان این سریال تا انتها سریال «امام علی (ع)» را تماشا کردند.

در این سریال تاریخی بازیگرانی چون داریوش ارجمند در نقش مالک اشتر، محمدرضا شریفی نیا در نقش ولید، سیروس گرجستانی در نقش اباقطام، سعید نیک‌پور در نقش عمار یاسر، عنایت بخشی در نقش عبدالله بن وهب، ویشکا آسایش در نقش قطام، انوشیروان ارجمند در نقش اشعث، مهدی فتحی در نقش عمروعاص، بهزاد فراهانی در نقش معاویه، اصغر همت در نقش مروان، چنگیز وثوقی در نقش وردان بن مجالد، پرویز پرستویی در نقش محمد بن ابوبکر، حبیب دهقان نسب در نقش حرث برادر قطام، ابوالفضل شاه کرم در نقش حارث برادر قطام، جواد خدادادی در نقش ابوذر غفاری، عنایت الله شفیعی در نقش جندب بن کعب ازدی، جمشید مشایخی در نقش عبدالله بن مسعود، داوود رشیدی در نقش حکیم بن جبله عبدی، رضا کرم رضایی در نقش طلیحه بن خویلد، اکبر عبدی در نقش هرقل رومی، جهانگیر فروهر در نقش ابوسفیان، عباس امیری در نقش ابوموسی اشعری، منصور والامقام در نقش زبیر بن عوام، منوچهر لاریجانی در نقش طلحه بن عبیدالله، حسین پناهی در نقش ابن خباب، فخری خوروش در نقش دایه ولید، شهره لرستانی در نقش مریم بنت عثمان، آزیتا حاجیان در نقش کنیز رومی و بازیگران بی شمار دیگری ایفای نقش کردند.

موسیقی بی نظیر سریال «امام علی(ع)» توسط فرهاد فخرالدینی ساخته شد که در آن سالها با استقبال فراوان مخاطبان روبرو شد. موسیقی‎ای که هنوز هم در گوش میلیون ها ایرانی طنین انداز است. هنر گریم عبدالله اسکندری نیز از ویژگی های فراموش نشدنی این سریال بود. مديريت دوبلاژ سريال را بهرام زند به عهده داشت. خود زند به جاي عمار ياسر (سعيد نيكپور) گويندگي كرد. دوبلور مالك اشتر هم منوچهر اسماعيلي بود. بزرگان هنر دوبله ایران در آن سال ها همگی در این سریال حضور داشتند و دوبله ماندگاری را به جا گذاشتند.

خاطرات جالب توجهی از این سریال به جا مانده است. بازیگر نقش ابن ملجم بعدها در مصاحبه ای گفته بود: «فیلمبرداری در ماه رمضان بود. در خانه قطام بودم که آقای میرباقری گفت: کریم! می‌خواهم ضربت‌خوردن را برای شب نوزدهم بگذارم تا در آن حس قرار بگیری. گفتم: به‌قرآن اگر در آن شب بتوانم بازی کنم دیوانه می‌شوم!. از سه شب قبل از شروع اولین سکانس ضربت‌زدن، خواب نداشتم و می‌ترسیدم اما تمام سعی خودم را کردم که با این نقش، مظلومیت علی(ع) را نشان دهم.»

مهدي فتحي نیز گفته بود: «ابتدا از سوي داود ميرباقري ايفاي نقش ديگر به من پيشنهاد شد كه به نظر كاراكتر پررنگ و لعابي در اجرا نبود. پس از خواندن فيلمنامه خودم درخواست ايفاي شخصيت عمروعاص رادادم كه با موافقت ميرباقري همراه شد. دلم نمي‌خواست اين شخصيت منفي تاريخي تاحدي منفور باشد كه در تمام لحظات تخت ديده شود. من در نمايش وجوه مختلف اين شخصيت با ميرباقري مشورت داشتم و او نیز فيلمنامه را آنقدر خوب و منسجم نوشته بود كه هركدام از ديالوگ‌هاي اين شخصيت براي خودش جاي بازي داشت.»

عنايت بخشي بازيگر نقش ابن ذهب در سريال «امام علي (ع)» نیز بیان کرده بود:«اين شخصيت سركرده نهرواني‌ها بود و حضور در اين كار هر لحظه‌اش خاطره است. دليل ماندگاري اين مجموعه قبل از هر چيز قلم تواناي آقاي داود ميرباقري بود كه همه به آن اذعان دارند و پس از آنها حس همكاري و همياري عوامل بود كه با خلوص نيت در شرايط سخت آن مجموعه فعاليت مي‌كردند. يادم مي‌آيد در سريال من ديالوگي عليه مولا داشتم كه هرگز نمي‌توانستم آن را ادا كنم. يك جورهايي هر طور با خودم كلنجار رفتم، نمي‌توانستم آن جمله را بگويم. جمله اين بود «ما به روي علي شمشير خواهيم كشيد». اين مسئله را با داود ميرباقري در ميان گذاشتم. او مرا در آغوش كشيد، دلداري‌ام داد و گفت چاره‌اي نيست تو بازيگري و بايد اين جمله را به نحوه احسن ادا كني. ما سكانس‌هاي جنگ صفين را در تير و مرداد ماه و در بدترين شرايط آب و هواي بندرعباس ضبط كرديم. اگرچه قرار بود آن سكانس را در زمستان كار كنيم، اما به دليل اينكه سيل دكورها را تخريب كرد، مجبور شديم در تابستان جنگ صفين را در بندرعباس و در آن آب و هواي شرجي كه در همه حال بالاي 50 درجه بود كار كنيم.»

بعدها داودمیرباقری با ساخت سریالی چون «مختارنامه» ثابت کرد که جزو معدود کسانی در سینما و تلویزیون ایران است که شهامت و توان ساخت آثار تاریخی این چنینی را دارد. او این روزها در فکر ساخت «سلمان فارسی» است. پروژه ای که از آن به عنوان قله‎ی کاری‎اش در زمینه ساخت آثار تاریخی نام برده است.

در پایان بی مناسبت نیست اشاره شود نسخه سینمایی سریال «امام علی» جمعه 4 تیر ‌ماه ساعت 16 از شبکه یک سیما پخش خواهد شد.