جشنواره فیلم فجر؛ هفت روز و هشت فیلم که نمی‎توان به آن‎ها بی‎اعتنا بود

عصرایران؛ رضامیرمحرابی - جشنواره سی و چهارم فیلم فجر به دبیری محمد حیدری از 12 بهمن آغاز و تا 22 بهمن ادامه خواهد داشت. در 7 روز ابتدای برگزاری این دوره‎ی جشنواره تاکنون بیش از 35 فیلم در بخش های مستند، هنر و تجربه، نگاه نو و سودای سیمرغ در کاخ جشنواره به نمایش درآمده است. اگر بخواهیم نگاهی به این 7 روز داشته باشیم و در هر روز یک فیلم را انتخاب کنیم تا پیش از آغاز روز هشتم جشنواره به این چند فیلم باید اشاره و اعتنا کنیم.

روز اول: نیمه شب اتفاق افتاد (امتیاز 2.5 از 5 ستاره)

12 بهمن و روز اول جشنواره فیلم فجر با نمایش 5 فیلم در کاخ جشنواره در برج میلاد آغاز شد. در این روز فیلم های «اهالی خیابان یک طرفه»، «برداشت دوم از قضیه اول»، «گیتا»، «نقطه کور» و «نیمه شب اتفاق افتاد» به نمایش درآمد. نقطه کور اثر مهدی گلستانه فیلمی اجتماعی با بازی محمد رصا فروتن و هانیه توسلی بود که تا حدودی توانست اقبال مخاطبان را به دست آورد. اما فیلم دیگری که با فاصله کمی از این فیلم به نمایش درآمد آخرین ساخته ی تینا پاکروان بود. «نیمه شب اتفاق افتاد» با بازی خوب رویا نونهالی و حامد بهداد از آن فیلم های نسبتا موفق روز اول جشنواره بود. در این روز از فیلمی که حسابی حالتان را خوش و روحتان را سیراب کند خبری نبود.


روز دوم: آخرین بار کی سحر را دیدی؟ (3 از 5 ستاره)

روز دوم جشنواره فیلم فجر را می توان متعلق به فیلم جدید فرزاد موتمن دانست. در روز 13 بهمن 5 فیلم «مجتبی»، «جشن تولد»، «یک شهروند کاملا معمولی»، «دلبری» و «آخرین بار کی سحر رو دیدی» در برج میلاد به نمایش درآمد. فیلم نسبتا موفق فرزاد موتمن توانست رضایت مخاطبان را به دست آورد. موتمن در «آخرین بار کی سحر رو دیدی» بر اساس فیلمنامه ای از امیر عربی و با یک کارگردانی سنجیده و درست توانسته مخاطب را پای فیلم معمایی خود نگه دارد و یک اثر موفق دیگر را به نام خود ثبت کند.

روز سوم: مگر می توان این دو فیلم را نادیده گرفت؟ (هر دو 4 از 5 ستاره)

14 بهمن در کاخ جشنواره 5 فیلم به نمایش درآمد که بی شک می توان این روز را روز برتر جشنواره نامید. نمایش دو فیلم که بدون تردید پدیده های جشنواره امسال تاکنون هستند باعث شد تا مخاطبان سینمای ایران روز نسبتا خوبی را در برج میلاد سپری کنند. فیلم سینمایی «ابد و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی، جوانی که پیش از این با فیلم های کوتاهش درخشیده بود، توانسته پدیده جشنواره سی و چهارم لقب بگیرد. پیمان معادی، نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار، ریما رامین فر، شبنم مقدمی، شیرین یزدان بخش و...از جمله بازیگران «ابد و یک روز» هستند که بازی های درخشان آن ها و کارگردانی حساب شده و دقیق سعید روستایی اثری خلق کرده که ممکن است تا روز پایانی جشنواره سی و چهارم دیگر رقیبی در قد و قواره ی خودش پیدا نکند. از این فیلم بیشتر خواهیم گفت و خواهید شنید.


دیگر فیلمی که در روز سوم جشنواره به نمایش درآمد و می توان آن را یک پدیده و یک اثر کم نظیر در تاریخ سینمای ایران (این فیلم را دست کم نگیرید) باز هم از یک کارگردان فیلم اولی و جوان نامید، فیلم «ایستاده در غبار» است. این اثر اولین فیلم بلند سینمایی محمدحسین مهدویان است که زندگی حاج احمد متوسلیان، فرمانده جاویدالاثراز دوران کودکی تا سال‌های حضور در جبهه‌های جنگ و مفقود شدنش را روایت می‌کند. اگر از احمد متوسلیان چیزی نمی دانید و تا به حال فیلم های دفاع مقدسی و قهرمان هایش را از بدو تولد در عرش دیده اید و دلزده از کلیشه های مرسوم سینمای جنگ و تاریخی هستید، دیدن این فیلم می تواند حالتان را حسابی خوب کند. «ایستاده در غبار» با بهره گیری از تصاویر ناب و فرم روایی مخصوص به خود و همین طور شناخت ابعاد قهرمان قصه اش به خوبی مخاطب را درگیر می کند و می تواند یکی از آثار موفق در پایان جشنواره باشد. حضور این فیلم در جمع 5 فیلم برتر آرا مردمی نشان می دهد، مخاطبان اصلی سینمای ایران نیز با این فیلم ارتباط برقرار کرده و آن را دوست دارند.


روز چهارم: نفس (3.5 از 5 ستاره)

15 بهمن 6 فیلم در کاخ جشنواره به نمایش درآمد که جزو یکی از شلوغ ترین روزهای جشنواره امسال لقب گرفت. ازدحام بیش از حد زمان نمایش فیلم لانتوری از اتفاقات جنجالی این روز بود. اما در میان این فیلم ها، خیلی ها کنجکاو بودند تا اثر جدید خالق شیار 143 را تماشا کنند. نرگس آبیار پس از شیار 143 و تحسین هایی که برای او به همراه داشت ممکن بود به خطری دچار شود و آن هم افتادن در تله ی تکرار فرمول های امتحان شده بود که او با خلق فیلم نفس و با کمی هوشمندی از این خطر فاصله گرفت. فیلم سینمایی نفس شاید نسبت به شیار143 برای نرگس آبیار جهش تازه ای محسوب نشود، دستاورد بزرگی نباشد و ایراداتی داشته باشد اما یکی از بهترین فیلم های این دوره جشنواره می تواند لقب بگیرد. این بانوی فیلمساز در این فیلم آن چنان به درونیات و روحیات یک دخترک معصوم و بازیگوش نزدیک شده که مخاطب نیز تا آخرین لحظه نمی تواند از این دخترک و رویاها و تصوراتش دست بردارد. در خلاصه داستان این فیلم آمده است:«نفس» روایتی است از زندگی چهار کودک با نام های بهار، نادر، کمال و مریم، کودکانی که به همراه پدرشان غفور و مادربزرگ خود در دهه50 خورشیدی نفس می‌کشند! دنیای این کودکان دنیایی است پر از رویاهای زیبای کودکانه که قرار است رنگ حقیقت به خود بگیرد.»

روز پنجم: بادیگارد – من (هر دو 3 از 5 ستاره)

16 بهمن نیز یک روز شلوغ در جشنواره امسال بود که با نمایش 7 فیلم سپری شد. اما در میان تمام این 7 فیلم دو اثر بیش از بقیه به چشم آمد و قابل اعتنا بود. «بادیگارد» هجدهمین فیلم بلند سینمایی ابراهیم حاتمی کیا است که داستان محافظ شخصیت های مطرح با بازی پرویز پرستویی را روایت می کند. سینمای حاتمی کیا و دنیایش آنقدر جذاب است که نسبت به هیچکدام از فیلم هایش نمی توان بی تفاوت بود. سینمایی که همواره یک قهرمان سرکش و آرمانخواه در راس آن بوده و می توان در این فیلم، آقای محافظ را شخصیت آرمانخواه و مقتدر سینمای حاتمی کیا نامید. این فیلم با تمام کم و کاستی هایی که در آن مشاهده می شود باز هم امضای حاتمی کیا را دارد و نمی توان نسبت به آن بی اعتنا بود.


دیگر فیلم خوب روز چهارم فیلم «من» به کارگردانی سهیل بیرقی بود. ساخته ی اول این فیلمساز در کنار بازی و نقش متفاوت لیلا حاتمی در کنار ویژگی های دیگر از «من» یک فیلم نسبتا خوب ساخته است.


روز ششم: جولان فیلم های متوسط و عقیم سینمای ایران

17 بهمن 7 فیلم در کاخ جشنواره به نمایش درآمد که در این میان کنجکاوی ها برای دیدن فیلم های کیومرث پوراحمد، بهنام بهزادی و مصطفی کیایی بیش از دیگران بود. از آن جایی که به دلایلی برای نگارنده فرصت دیدن فیلم «وارونگی» به کارگردانی بهنام بهزادی مهیا نشد، از کوچک ترین اظهار نظری در این مورد باید اجتناب کرد اما در میان فیلم های روز ششم جشنواره فیلم درخشانی به چشم نمی خورد و می توان این روز را مانند دیگر روزهای جشنواره محل جولان آثار متوسط و عقیم سینمای ایران نامید. آثاری که چیزهایی اضافه دارند و چیزهایی کم. اگر از تعدادی از فیلم های جشنواره امسال 10 الی 20 دقیقه حذف شود هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. گویی فیلمسازان عزیز حیفشان آمده گاهی راش های اضافی را به جای بستن به سر و تهه فیلم به سطل زباله روانه کنند.

روز هفتم: دختر (3 از 5 ستاره)

18 بهمن روز هفتم جشنواره فیلم فجر در برج میلاد نیز باید 7 فیلم به نمایش در می آمد که با لغو نمایش سانس آخر(1 بامداد) که متعلق به نمایش فیلم «یتیم خانه ایران» حاضر در بخش خارج از مسابقه بود، اهالی رسانه و منتقدان 6 فیلم از جمله «مالاریا»، «خماری»، «فصل هرس» و «سینمانیمکت» را تماشا کردند که در این میان فیلم «دختر» جدیدترین اثر رضامیرکریمی توجه آن ها را بیش از دیگر فیلم ها جلب کرد. میرکریمی در این فیلم در کنار یار فیلمنامه نویس همیشگی اش در این سال ها یعنی مهران کاشانی به سراغ قصه ی دختر جوانی رفته است و مانند دیگر آثار این کارگردان سینمای ایران، محوریت خانواده پررنگ تر از همیشه به چشم می خورد. دختر، فیلم نسبتا خوب و کم لکنتی است که یک قدم از فیلم قبلی میرکریمی یعنی «امروز» جلوتر قرار می گیرد.


آیا شگفتی دیگری در راه است؟

سه روز دیگر تا پایان جشنواره سی و چهارم فیلم فجر باقی مانده است و در این سه روز قرار است طبق برنامه اعلام شده در مجموع 15 فیلم دیگر در بخش های سودای سیمرغ، مستند، نگاه نو و هنرو تجربه در کاخ جشنواره به نمایش درآید و پس از آن و پایان جشنواره می توان در مورد کیفیت کل جشنواره و آثار آن بیشتر سخن گفت. بی شک اسامی دیگری نیز به این 8 فیلم اضافه خواهد شد. بخش مهمی از اکران سال آینده سینمای ایران از درون فیلم های جشنواره سی و چهارم بیرون می آید. این جشنواره را تاکنون باید جشنواره جوان ها و پدیده ها نامید بنابراین تا روز پایانی صبر می کنیم شاید دیدن فیلم دیگری در این سه روز ما را و دنیای ما را یک تکان اساسی دهد. در این قحطیِ فیلمِ خوب، برای شگفت زده شدن و تحسین و تعظیم به یک فیلم دیگر، سر از پا نمی شناسیم. کمی سینما لطفا...