ایرانیها زبالهسازان خوبی هستند و میتوانند از هر چیز کوچک زباله تولید کرده و آن را در دل طبیعت، کنار خیابان، وسط یک بزرگراه و حتی در مکانهای پر رفت و آمد رها کرده و با بیتفاوتی به عواقب این کار به سادگی از کنار هم عبور کنند.
شاید باورکردنی نباشد ولی درحالی که جهان به سمت تولید زباله کمتر قدم برمیدارد، زبالهسازی برای برخی ازخانوادههای ایرانی به نماد تغذیه مناسب و درآمد بالای سرپرست خانوار تبدیل شده و بعضیها فکر میکنند هر چقدر حجم کیسه زبالهای که شب به شب درب منزل میگذارند بیشتر باشد، دیگران تصور بهتری از آسایش و رفاه آنها دارند.
به گزارش ایسنا، امروزه شاهد تولید حجم انبوه زباله در کلانشهرهای کشور هستیم، زبالههایی که بخش زیادی از آنها قابل بازیافت نیست و به ناچار دفن میشود.
کرج یکی از کلانشهرهایی است که طی سالهای گذشته به واسطه مهاجرپذیری و رشد سریع جمعیت در شاخص تولید زباله قابلیت رقابت با شهرهایی چون مشهد و تهران و اصفهان را پیدا کرده و به نظر میرسد درآیندهای نزدیک پیروز میدان این رقابت باشد. "حلقه دره" که طی دهههای گذشته مرکز دفن زبالههای کرج بوده، طی سالهای اخیر به جز زبالههای کرجیها زباله ساکنان شهرستانهای ساوجبلاغ و نظرآباد را نیز درخود جای میدهد.
طبق آمارهای ارائه شده روزانه 1200 تن زباله دراین مرکز دفن میشود که این میزان در روزهای شلوغ و خاص سال مثل ایام نوروز به 1500 تن نیز میرسد. مرکز دفن زباله حلقه دره حالا به قبرستانی از زبالهها تبدیل شده، قبرستانی که بوی زننده آن صدای ساکنان اطراف این منطقه را درآورده و زندگی را برای آنها دشوار کرده است. براساس برخی هشدارهای اعضای شورای شهر، تا کمتر از چهار سال آینده دیگر امکان دفن زباله جدید در مرکز حلقه دره وجود نخواهد داشت و باید فکر دیگری به حال کوههای زبالهای کرج کرد. کوههایی که هیچ کس از دیدن آنها لذت نمیبرد.
یکی از شهروندان کرجی که برای رسیدن به محل کارش هر روز از محدوده مرکز دفن زباله حلقه دره میگذرد، به خبرنگار ایسنا گفت: سالهای قبل که توسعه شهری این قدر سرعت نداشت، وجود مرکز دفن زباله حلقه دره مشکلی برای مردم ایجاد نمیکرد ولی طی سالهای گذشته، به علت گسترش بیرویه شهرها شاهد سکونت مردم درکمتر از 10 کیلومتری این مرکز هستیم.
رضا حیدری افزود: هرچند این مرکز حدود 10 کیلومتر با محدودههای مسکونی فاصله دارد ولی با توجه به این که باد بوی زبالهها را جابه جا میکند ساکنان این محدوده برای تنفس با مشکلاتی مواجه شدهاند.
وی ادامه داد: بوی زبالههای این مرکز به قدری غیرقابل تحمل است که تنفس را برای عابرینی که از ماسک هم استفاده میکنند دشوار میکند.
این شهروند کرجی یادآورشد: مردم چه گناهی کردهاند که ناچارند بوی بد و آلودگی ناشی از انباشت زبالههای این مرکز را تحمل کنند؟
وی افزود: هرچند طی سالهای گذشته به گفته خود مسئولان اقداماتی برای مدیریت پسماند این مرکز صورت گرفته ولی این اقدامات برای مردم کمتر ملموس بوده است.
حیدری گفت: ساکنانی که در شعاع دورتر از این مرکز زندگی میکنند چند بار برای اعتراض از وضع موجود به مسئولان مربوط مراجعه کردهاند ولی هربار تنها این پاسخ را شنیدهاند که "چارهای جز دفن زبالهها در این مرکز نداریم چون حلقه دره تنها محل دفن زبالههای کرج است."
وی اظهارکرد: به نظر میرسد مسئولان باید راه حلی عملی برای مدیریت پسماند این مرکز پیشبینی کنند؛ چراکه در غیر این صورت سلامت ساکنان محدوده این مرکز با خطر مواجه میشود.
حسین محمدی، مدیرکل محیط زیست استان البرز نیز در گفتوگو با ایسنا گفت: روزانه حجم زیادی زباله در استان البرز تولید میشود که کمتر از 40 درصد آن تفکیک و مدیریت شده و مابقی بدون رعایت اصول زیست محیطی به شکلهای مختلف دفع میشود.
وی ادامه داد: ساماندهی پسماند مرکز حلقه دره به یکی از دغدغههای محیط زیست تبدیل شده است.
این مسئول افزود: برنامههایی برای رفع این دغدغه درکارگروه مدیریت پسماند پیش بینی شده که بخشی ازآن اجرایی و بخشی دیگر درآیندهای نزدیک عملیاتی میشود.
وی خاطرنشان کرد: براساس برنامهریزیهای صورت گرفته قرار است تا سال 1395 صد درصد زبالههای استان البرز بازیافت و به کمپوست تبدیل شود.
مدیرکل محیط زیست استان یادآورشد: در بحث برنامه جامع مدیریت پسماند تمام زبالهها اعم از خانگی، صنعتی، بیمارستانی و کشاورزی به تفکیک ساماندهی خواهد شد.
وی اضافه کرد: در مرحله نخست مسئولیت ساماندهی و مدیریت پسماند برعهده تولیدکنندگان پسماند است و صنایع و سایر بخشها باید در حوزه کاری خود به تکلیف خود دراین زمینه عمل کنند.
محمدی آگاهیبخشی عمومی فرهنگسازی برای تفکیک زباله در میان مردم را محوریترین اصل در بحث مدیریت پسماند دانست و گفت: بخش عمدهای از تولیدکنندگان زباله، خانوارها هستند بنابراین اگر بتوانیم فرهنگ تفکیک زباله از مبدا را در میان آنها نهادینه کنیم در اجرای برنامه مدیریت پسماند به میزان قابل توجهی جلو میافتیم.
مریم قهرمانی، عضو شورای شهر کرج در گفتوگو با خبرنگار ایسنا گفت: وضعیت دفن زباله در مرکز حلقه دره به مرحله بحرانی نزدیک میشود؛ چراکه تا چند سال آینده ظرفیت این مرکز تکمیل و امکان دفن زباله درآن وجود نخواهد داشت.
وی افزود: بدون شک احداث کارخانههای بازیافت زباله راه حل موثری برای استفاده بهینه از زبالههای این مرکز است و باعث میشود حجم زبالههای ورودی به حلقه دره تعدیل شود.
وی یادآورشد: اعضای شورای سوم و چهارم هیچ کوتاهی درپیگیری جهت احداث کارخانه بازیافت زباله درکرج نداشتهاند و حتی در دوره سوم برای آشنایی با تجهیزات و کارخانههای بازیافت زباله و دریافت بخشی از دانش این حوزه به کشور چین که در زمینه موفق بوده سفر کردند ولی متاسفانه موضوع احداث کارخانه بازیافت زباله تا کنون آن طور که باید و شاید از سوی مجموعه شهرداری پیگیری نشده است.
این عضو شورای شهر گفت: مسئولان کرجی میتوانند از تجربه استان تهران و مشهد نیز که به کارخانههای بزرگ بازیافت زباله مجهز هستند، استفاده کنند و هرچه سریعتر قدم نهایی برای احداث این کارخانه درکرج را بردارند.
قهرمانی خاطرنشان کرد: بدون شک احداث این کارخانه فواید زیادی از جمله کاهش خطرات زیست محیطی ناشی از دفن زباله و حفظ سلامت و رضایت عمومی مردم را به همراه دارد.
این مسئول اظهارکرد: علاوه براین بازیافت اصولی و مدیریت شده زباله درکارخانه میتواند به منبع درآمدی برای شهرداری نیز تبدیل شود.
وی ادامه داد: مسئولان باید از سرمایه گذارن بخش خصوصی برای احداث این کارخانه حمایت کرده و کمک بگیرند تا آنها بتوانند طرحهای خود دراین حوزه را اجرایی کنند.
عضو شورای شهر کرج افزود: درحال حاضر قراردادی با یک شرکت چینی برای بازیافت نخالههای ساختمانی کرج بسته شده که این قدم اول برای جذب سرمایه گذار دراین حوزه است.
وی ادامه داد: درحال حاضر برخی پیشنهاداتی برای تبدیل شیرابه زباله به کود مایع ازسوی سرمایهگذاران بخش خصوصی داده شده که مسئولان باید به این پیشنهاد به عنوان فرصت نگاه کنند و با سرمایهگذاران وارد مذاکره شوند.
قهرمانی افزود: امروز بازیافت زباله به منبع درآمدی برای کشورهای توسعهیافته تبدیل شده بنابراین مسئولان نباید فرصتسوزی کنند و در مسیر کسب درآمد از طلای سیاه گام بردارند.
علیرضا رحیمی، مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری کرج نیز در خصوص حجم روزانه زبالهها دراین شهرستان به خبرنگار ایسنا گفت: روزانه 1000 تا 1200 تن زباله درکرج تولید و به مرکز دفن زباله حلقه دره منتقل میشود.
وی افزود: علاوه براین به جز شهرستان طالقان، زبالههای روزانه شهرستانهای نظرآباد و ساوجبلاغ هم که حجمی بالغ بر 400 تن دارد نیز نیز در مرکز حلقه دره دفن میشود.
رحیمی ادامه داد: امسال اعتبار مناسبی برای مدیریت صحیح و اصولی پسماند توسط شورای شهر به تصویب رسیده که با بودجه جاری سازمان پسماند حدود 65 میلیارد تومان میشود.
وی با اشاره به موضوع تکمیل ظرفیت مرکز حلقه دره گفت: با پیشبینیهای انجام شده به نظر میرسد این مرکز کمتر از چهار سال دیگر توان پذیرش زبالههای کرجیها را داشته باشد.
این مسئول اظهارکرد: بنابراین درکارگروه مدیریت پسماند مطرح شده که 200 هکتار از اراضی همجوار فرودگاه پیام که به منابع طبیعی تعلق دارد به سازمان پسماند واگذار شود تا این سازمان بتواند زیرساختهای لازم برای دفن زبالههای چند سال آینده کرجیها را دراین محدوده ایجاد کند.
وی یادآورشد: ولی اجرای این مصوبه بیش از حدود یکسال است که با مشکلاتی مواجه شده؛ چراکه درحال حاضر فرودگاه پیام مدعی مالکیت این 200 هکتار است و عقیده دارد این مساحت در محدوده منطقه ویژه پیام قرار گرفته و به شهرداری تعلق ندارد.
رحیمی ادامه داد: محدوده حلقهدره از سال 68 به شهرداری واگذار شده و در فرایند مالکیت این 200 هکتار مقدم بر فرودگاه پیام است.
وی اضافه کرد: اگر مشکل معارض زمینهای همجوارفرودگاه پیام حل نشود بدون شک درآیندهای نزدیک برای دفن زباله شهروندان کرجی به مشکل بر میخوریم.
این مسئول افزود: باید تکلیف این 200 هکتار هرچه سریعتر مشخص شود؛ چرا که این زمینها بکر بوده و باید امکانات و زیرساختهای لازم برای دفن زباله درآنها فراهم شود که این فرایند حدود یک سال و نیم زمان میبرد.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری کرج در خصوص وضعیت بازیافت زباله درکرج گفت: تنها پنج درصد از زبالههای تولید کرج ارزشمند است و 63 درصد آن به کمپوست تبدیل میشود و 30 درصد آن نیز مستقیما دفن میشود.
وی اظهارکرد: به دنبال اداث واحد و نیروگاه زباله سوزی درکرج هستیم تا از طریق سوزاندن آنها برق تولید و به فروش برسانیم.
وی یادآورشد: احداث واحد زبالهسوزی بسیار هزینهبر است و به همین دلیل تا پایان نیمه اول سال فراخوانی جهت انتخاب شریک برای احداث این واحد اعلام میشود و در نیمه دوم سال اجرای این طرح آغاز میشود.
این مسئول گفت: برای راهاندازی واحد زبالهسوز کرج علاوه بر بخش خصوصی،باید بخش دولتی نیز باید وارد میدان شود؛ چراکه این اقدام آن طور صرفه اقتصادی ندارد و زمانبر نیز هست.
وی ادامه داد: بدون شک با فروش برق حاصل از سوزاندن زبالهها هزینه تجهیزات و مخارج این نیروگاه زبالهسوز تامین خواهد شد.
رحیمی در خصوص اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا نیز توصیه کرد: این طرح در حال حاضر در مناطقی از کرج ازجمله منطقه هفت طرح تفکیک زباله از مبدا اجرایی میشود تا فرهنگ جداسازی زبالههای خشک از تر درمیان مردم نهادینه شود.
این مسئول گفت: برای این طرح قراردادهایی با شرکتهای خصوصی منعقد شده و این شرکتها خودروهای مخصوصی را چند بار در هفته به محلات اعزام میکنند و شهروندان پس از شنیدن ملودی خاص خودرو زبالههای خشک خود را تحویل میدهند.
مدیر عامل سازمان پسماند شهرداری کرج ادامه داد: فرهنگ سازی برای تفکیک زباله کاری زمان پرهزینه است و نباید انتظار داشت ظرف یکی دوسال نتیجه بخش باشد.
وی تصریح کرد: حتی در کشورهای توسعهیافته که سالیان سال است در خصوص تفکیک زباله از مبدا تبلیغ و فرهنگسازی میشود باز شاهد آن هستیم که مردم آن طور که باید و شاید استقبال نمیکنند و در نهایت مراکز تفکیک زباله در مقصد راهاندازی شده است.
وی در پایان گفت: فرهنگ تفکیک زباله باید از دوران دبستان در افراد نهادینه شود؛ چراکه کودکان تاثیر به سزایی در خانوادههای خود دارند.