دلایل همکاری آمریکا با شیعیان در عراق

طی هفته های اخیر، سقوط شهر رمادی عراق به دست داعش، سبب شده انتقادات بسیاری متوجه دولت آمریکا شده و رویکرد این دولت در قبال داعش در عراق و سوریه ناکارآمد ارزیابی شود. در همین زمینه، یک پایگاه تحلیلی آمریکایی ضمن اشاره به جدیدترین تحولات مربوط به مبارزه با داعش در رمادی، از اتکای راهبرد اوباما به نیروهای شیعه در عراق در شرایط کنونی سخن گفته است.

به گزارش «تابناک»، پایگاه تحلیلی «پولیتیکو» در مطلبی به بررسی راهبرد آمریکا برای مبارزه با داعش در عراق پرداخته و می نویسد، به مدت چندین هفته، دولت اوباما اصرار داشت در جنگ با داعش پیروز شده و ادعا می کرد حملات هوایی هدفمند و مشاوره های نظامی ارائه شده به نیروهای عراقی، سبب عقب نشینی تروریست ها از مواضع خود در نقاط مختلف این کشور شده است.

اما اکنون، تیم سیاست خارجی اوباما، خود را برای بازپس گیری شهر رمادی از دست تروریست های داعش به نیروهای شیعه تحت حمایت ایران وابسته می بیند. به این ترتیب، حتی در صورتی که پیروزی در رمادی حاصل شود، هدف اوباما مبنی بر پایان دادن به نفوذ ایران در عراق محقق نخواهد شد.

در حال حاضر، نیروهای دولتی عراق متکی به هزاران نیروی نظامی شیعه ای هستند که کاخ سفید زمانی تلاش داشت آن ها را از استان انبار دور نگه دارد. توان نیروهای شیعه می تواند سبب جلوگیری از پیشروی های داعش در استان انبار شود؛ اما ورود آن ها به این استان، مسائل زیادی را برای دولت اوباما به وجود می آورد که خواستار نقش آفرینی آن ها در این منطقه نبوده است.

البته دلیلی که پولیتیکو برای این عدم تمایل از سوی آمریکا ذکر می کند، این ادعاست که حضور نیروهای شیعه می تواند سبب تشدید فرقه گرایی و درگیری میان نیروهای سنی و شیعه در عراق شده و گروه های سنی را بیش از پیش به همکاری با داعش سوق دهد.

اما در همین مطلب اشاره شده که یکی از دلایل اصلی مخالفت آمریکا با حضور این نیروها، وابستگی آن به ایران است، زیرا برخی از آن ها آشکارا در نبردهای خود تصاویر رهبر فقید ایران، آیت الله (امام) خمینی را با خود حمل و در راستای افزایش نفوذ ایران در عراق فعالیت می کنند. حضور نیروهای شیعه در مقابله با آمریکا در جریان حمله این کشور به عراق در سال 2003، از دیگر دلایل این امر است.

اما با وجود همه این ملاحظات، با توجه به ناکامی نیروهای ارتش عراق در مبارزه با داعش در رمادی، ایالات متحده خود را به شدت تحت فشار دیده و ناچار شد به همکاری با نیروهای شیعه روی بیاورد. یک مقام ارشد آمریکایی، شمار مجموع نیروهای نظامی شیعه در عراق را 80 هزار نفر برآورد می کند.

درک کولت، مشاور سابق وزارت دفاع آمریکا ـ که در حال حاضر در مؤسسه آلمانی «صندوق مارشال» فعالیت می کند ـ در این زمینه می گوید: «ما همواره نگران قدرت و نفوذ نیروهای نظامی شیعه بوده ایم؛ اما باید این حقیقت را تصدیق کنیم که این نیروها، توانا و ماهر هستند».

با این حال، مخالفت ها و بهانه تراشی های آمریکا در مقابل نیروهای شیعه عراقی همچنان ادامه دارد. در آخرین نمونه، پس از آنکه نیروهای «حشد الشعبی» اسم رمز «لبیک یا حسین» را برای عملیات آزادسازی رمادی انتخاب کردند، وزارت دفاع آمریکا به انتقاد از این نام پرداخت.

از سوی دیگر، برخی مقامات عراقی ضمن اشاره به همراهی بعضی گروه های سنی در استان انبار با داعش، این امر را سبب کند شدن روند آزادسازی این شهر دانسته اند. به گفته یکی از این مقامات، همین همراهی سبب شده نیروهای داعش بتوانند آزادانه در شهر فعالیت کرده و به انجام حملات انتحاری اقدام کنند که این امر سبب فرو ریختن خطوط دفاعی ارتش عراق شده است. به گفته وی، راضی کردن برخی قبایل به همکاری برای مبارزه با داعش، بسیار دشوار است.

با وجود این، این موضوع که در جریان سقوط رمادی، نیروهای نظامی شیعه به دعوت رهبران سنی این منطقه عازم نبرد با داعش در این شهر شده اند، این امیدواری را فراهم کرده که اوضاع به شکل متفاوتی پیش برود. این در حالی است که خود آمریکایی تمایل چندانی به همکاری مستقیم با نیروهای شیعه ندارند.

اما به هر حال، دشوار شدن شرایط و ناکامی استراتژی آمریکا در تقویت ارتش عراق برای مبارزه با داعش، سبب شده این بار واشنگتن چاره ای جز همکاری با نیروهای شیعه نداشته باشد. جیمز جفری، سفیر پیشین آمریکا در عراق می گوید، هرچند اتکا به این نیروها برای آمریکا ایده آل نیست، کاخ سفید گزینه های چندانی برای انتخاب ندارد و ناچار است برای تحقق هدف شکست داعش، به نیروهای شیعه اتکا کند.