کرسی های آزاد اندیشی در سینما را جدی بگیرید

حجت الله ایوبی انسان محترم، شریف و مدیری دلسوز برای سینمای ایران است که انصافاً هدفی جز تعالی و ارتقای جایگاه فعلی سینمای ایران ندارد. سازمان سینمایی تحت مدیریت وی نیز در مدت گذشته از شروع دوره جدید اقدامات خوب، نمونه و موفقی داشته است که از دید منتقدان عملکرد وی نیز انکارشدنی نیست.

ما نیز خصومتی دیرینه با شخصی و نهادی از جمله سازمان سینمایی دولت قبلی(که مثلا مجوز ساخت فیلمی چون آشغال های دوست داشتنی را داد) یا سازمان سینمایی دولت فعلی(که همان فیلم مجوز دار دولت قبلی را توقیف کرد و نمایشش را بر خلاف مصالح می داند) نداریم و بی شک هدف اول و آخرمان یادآوری نابهنجاری هایی است که در نگاه نخست دودش در چشم قانون و دلسوزان واقعی می رود و از رسانه نیز انتظاری جز ذکر این نابهنجاری ها نمی رود.

چند روز پیش درست در روزی که قرار بود کیانوش عیاری برای نمایش خصوصی فیلمش در مکانی معلوم حاضر شود در تالار ایوان شمس از طرف رئیس سازمان سینمایی مورد تقدیر قرار گرفت. آن هم جایزه اخلاق و صبوری برای استادی که فیلمش مدتهاست توقیف شده و سکوت را ترجیح داده تا مدیران سازمان سینمایی را به تحسین وادارد.(همان سکوت و مرامی که رضا درمیشیان در مورد فیلم عصبانی نیستم در اختتامیه جشنواره در بهمن 1392 انجام داد ولی هیچ وقت جایزه اخلاق و صبر را به او ندادند)

لازم است همین جا اشاره کنیم فیلم هایی که نامشان در این نوشتار می آید الزاما به معنای تایید محتوا و موافقت با آن نیست بلکه هدف اشاره به ماجراهایی است که همگی به هم شباهت دارند ولی سیاست یک بام و دو هوا را در برخورد با آن مواجه هستیم.

اردیبهشت امسال به همراه گروهی از دوستان که در تدارک پاتوقی فرهنگی هنری بودیم برای درخواست مجوز قانونی نمایش تک سانس فیلم خانه پدری به وزارت ارشاد مراجعه کرده و مجوز قانونی نمایش تک سانس این فیلم را اخذ کردیم و درست دو روز پیش از برگزاری جلسه نمایش و نقد فیلم، از طرف مسئولان ارگان محترمی که سالنش در اختیار ما بود با برنامه ما مخالفت و پرونده آن نمایش بسته شد و در تماسی تلفنی مراتب عذرخواهی خود را از استاد عیاری ابراز نمودیم.

مدت ها گذشت مجددا پرونده نمایش این فیلم برای دانشگاه تهران باز شد و پس از جلب نظر استاد عیاری اقدامات لازم انجام شد اما به سرعت دوستان نگران در دانشگاه که باید مهد گفتگو باشد نفوذ کردند و پرونده نمایش برای بار دوم بسته شد و ما نیز مانند اتفاق قبلی عذرخواهی خود را به جناب عیاری ابراز کردیم. نمایشی که هدف آن احیای جلسات نقد و بررسی و ترویج کرسی های آزاداندیشی با حضور کارشناسان و موافقان و مخالفان فیلم ها بود.

زمستان بعداز جشنواره فیلم فجر بار دیگر پرونده نمایش این فیلم گشوده شد و این مرحله نیز طی مراحل قانونی یعنی اخذ مجوز کتبی سازمان سینمایی در دستور کار قرار گرفت و پس از نامه نگاری ها و پیگیری های متعدد با این پاسخ مواجه شدیم: جناب عیاری موافقت نامه ای مکتوب برای ما ارسال کنند تا با برنامه شما موافقت شود.

خوشحال و هیجان زده از طریق جناب آقاکریمی مدیرتولید فیلم خانه پدری موافقت نامه مکتوب را تحویل سازمان سینمایی دادیم و با سالن مستقلی که مالکیتش تحت سیطره ی هیچ ارگان دولتی نباشد قرارداد امضا کردیم. دو روز قبل از برنامه از سازمان سینمایی تماس گرفته شد و جواب نه را به ما دادند و در مقابل اصرارهای ما و دوستانمان جواب قانع کننده ای نداشتند. مدیر مربوطه در تماسی توضیحات جالبی ارائه داد از جمله اینکه نمایش این فیلم به صلاح نیست و چون مدت زیادی از توقیف مجدد فیلم برای نمایش در گروه هنر و تجربه نمی گذرد ممکن است مجوز دادن این نمایش تک سانس این معنی را القا کند که سازمان سینمایی در فکر لج بازی با عده ای است! خوب مصلحت است دیگر...!

پرونده نمایش این فیلم برای بار سوم بسته شد و ما همچنان در این فکر بودیم که چه شد عصر همان روزی که قرار بود با حضور استاد عیاری جلسه نمایش تک سانسی داشته باشیم و پس از آن استاد جامعه شناسی به همراه دو منتقد سینما فیلم را تحلیل کنند(مگر کرسی آزاداندیشی چیزی غیر از این است؟)، شاهد تقدیر آقای ایوبی از ایشان باشیم؟ البته جواب این هم مشخص است و سازمان سینمایی ادعا می کند از مدت ها قبل در فکر این تقدیر بوده اند و ارتباطی با بی اعتنایی و بی احترامی به موافقت نامه ی مکتوبی که از طرف آقای عیاری به سازمان سینمایی ارسال شده ندارد و البته ما نیز چنین ادعایی نداریم.

جالب است، به موافقت نامه ی مکتوب کیانوش عیاری بی اعتنایی می کنند و درست همان روز از وی به عنوان مرد اخلاق و صبر(که البته شکی در آن نیست) تقدیر می کنند. طوری که انگار باورمان شود مثلا رخشان بنی اعتماد، محسن امیر یوسفی، رضا درمیشیان، کمال تبریزی، ابراهیم حاتمی کیا، سامان مقدم و تمام فیلمسازانی که هر کدام حداقل یک فیلم توقیفی در انبار سازمان سینمایی دارند رفته اند آن ور آب و با تمام شبکه های معاند گفت و گو کرده و خلاف ادب و اخلاق و صبر برخورد داشته اند و در این وانفسا فقط استاد عیاری از نظر دوستان رعایت اخلاق و صبر نموده اند.

خیر جناب ایوبی عزیز، روی سخنمان با شماست که می دانیم دلسوز و متعهد و نگران آینده این سینما هستید، به مجوز قانونی تان پایبند باشید و پای عهدتان بایستید، یک بار برای همیشه جلوی کسانی که مقابل نمایش عمومی این فیلم ها می ایستند را بگیرید و اجازه دهید آیین کرسی های آزاداندیشی در سینما نیز پایش باز شود، جلوی بی قانونی ها را بگیرید این تقدیرها پیشکش استاد ارجمند، که اگر بنا بر تقدیر باشد جای خالی اسامی فیلمسازان ذکر شده در آن روز مشخص در کنار استاد عیاری که احترامشان واجب است بس خالی به نظر می آمد.

البته یادمان نرفته که مدتی پیش گفتید: "سال ۹۳ سال صبر و سکوت بود. سال ۹۴ سال صبر است ولی سکوت نخواهیم کرد؛ مطمئن باشید." پس بی صبرانه منتظر شروع بهار هستیم... .