برای نخستین بار است که دستگاه های بی سیم در این دامنه وسیع و طولانی مدت روی بدن انسان قرار می گیرند که به معنای مواجهه هرچه بیشتر و یا بالقوه با امواج رادیویی است. اگر کاربر از تلفن همراه، تبلت و لپ تاپ استفاده می کند، اثر تجمعی بر نگرانی ها می افزاید.

عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - فناوری های پوشیدنی یکی از جریان های اصلی بازار در سال جاری میلادی بوده اند. اما اخیرا پزشکان و دانشمندان نسبت به استفاده از این فناوری ها هشدار داده و اعلام کرده اند ممکن است سلامت انسان را به صورت جدی در معرض خطر قرار دهند.

آیا فناوری پوشیدنی سلامت انسان را تهدید می کند؟

به گزارش "گروه علم و فناوری" عصرایران، عینک های متصل به اینترنت، ساعت های هوشمند و گجت های ردیابی سلامت و تناسب اندام تعامل مستقیم فناوری بی سیم با بدن انسان را ایجاد کرده و قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی بین کاربرانی که تا پیش از موبایل هوشمند، تبلت و لپ تاپ نیز استفاده می کردند را بیش از پیش افزایش می دهند.

بنابر گزارش شرکت پژوهشی جونیپر که در زمینه فناوری بی سیم تخصص دارد، عرضه دستگاه های پوشیدنی هوشمند از 27 میلیون دستگاه در سال 2014 با افزایش بیش از چهار برابری در سطح جهان به 116 میلیون دستگاه تا سال 2017 خواهد رسید. بر همین اساس، بازار فناوری های پوشیدنی مانند عینک گوگل، ساعت هوشمند گلکسی گیر سامسونگ و اپل واچ شاخه ای در حال رشد از فناوری محسوب می شود.

خبر خوب این است که اکثر فناوری های پوشیدنی از بلوتوث برای برقراری ارتباط استفاده می کنند که سطوح پایین‌تری از فرکانس رادیویی را نسبت به موبایل های هوشمند و دیگر دستگاه هایی که از وای فای سود می برند، منتشر می کند. به عنوان مثال، محصولات شرکت فیت‌بیت به بلوتوث کم انرژی که نسبت به بلوتوث کلاسیک نیروی کمتری مصرف می کند مجهز هستند و در مقایسه با تلفن های همراه به نیروی فوق العاده کمتری برای فعالیت نیاز دارند. در حقیقت، نیروی خروجی محصولات این شرکت به اندازه ای کم است که نیاز به آزمایش "نرخ جذب خاص" (SAR)، معیاری که انرژی جذب شده توسط بدن انسان در مواجهه با پرتوافشانی فرکانس رادیویی را نشان می دهد، ندارد.

در مقابل، تلفن های همراه و لپ تاپ ها باید آزمایش های سخت SAR را پشت سر بگذارند زیرا با سطوح نیروی بالاتری به فعالیت می پردازند. اما بسیاری فناوری های پوشیدنی پرتوافشانی خود را محدود به بلوتوث نمی کنند. محصولاتی مانند عینک گوگل از فناوری وای فای نیز سود می برند و این زمانی است که برخی متخصصان بهداشت و سلامت زنگ هشدار را به صدا در می آورند.

وای فای شباهت بسیاری به پرتوافشانی تلفن همراه دارد. به واسطه استفاده از فناوری وای فای، عینک گوگل دارای عدد SAR نسبتا بالایی برابر با 1.42 است. بیشینه میزان SAR ایمن برابر با 1.60 اعلام شده است. اما آیا نرخ SAR پایین ایمنی یک فناوری پوشیدنی را تضمین می کند؟ برخی دانشمندان در این زمینه شک و تردید دارند.

آیا فناوری پوشیدنی سلامت انسان را تهدید می کند؟

به گفته "جوئل موسکوویتز"، مدیر مرکز سلامت خانواده و جامعه در دانشگاه برکلی، معیار SAR به خودی خود یک استاندارد گیج کننده است زیرا اساسا برای حفاظت در برابر اثر حاد گرمایش از پرتوافشانی مایکروویو ناشی می شود. آن چه موجب نگرانی جامعه سلامت است مواجهه با شدت کمتر به صورت مزمن در بلند مدت و نه اثر گرمایی است. در نتیجه، کل چارچوب SAR منسوخ است.

استانداردهای منسوخ برای مصرف کنندگانی که در پی دریافت راهنمایی از متخصصان سلامت هستند یک مشکل محسوب می شود زیرا بسیاری در جامعه پزشکی نسبت به خطر بالقوه پرتوافشانی مایکروویو برای سلامت بی اعتنا هستند. دلایل مختلفی درباره بی اعتنایی به خطرات مواجهه با فرکانس رادیویی وجود دارند. به عنوان مثال، مطالعه ای که در دانمارک روی 360 هزار کاربر تلفن همراه انجام شد نشان داده است خطر افزایش یافته ابتلا به تومورهای مغزی در اثر استفاده بلند مدت وجود ندارد.

همچنین، شدت سیگنال وای فای به طور کلی کمتر از یک تلفن همراه است. بنابر گزارش مرکز هلث کانادا، شواهد علمی نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض سطوح پایین انرژی فرکانس رادیویی از تجهیزات وای فای برای عموم مردم خطرناک نیست. با این وجود، برخی کارشناسان مانند "هیو تیلور" از دانشکده پزشکی دانشگاه ییل معتقدند به رغم انتشار سطوح کمتر انرژی از فناوری های پوشیدنی نسبت به موبایل های هوشمند برخی از مردم همچنان باید خود را در معرض خطر بدانند.

آیا فناوری پوشیدنی سلامت انسان را تهدید می کند؟

بانوان باردار یکی از این دسته ها محسوب می شوند. به گفته تیلور، استفاده از یک فناوری پوشیدنی به همراه موبایل هوشمند و یا تبلت می تواند "اثر تجمعی" به همراه داشته باشد. فناوری های پوشیدنی دستگاه هایی هستند که آنها را روی بدن خود قرار می دهیم و از این رو امکان افزایش مواجهه ما با پرتوافشانی را به همراه دارد. مواجهه نوزاد با پرتوافشانی تلفن همراه مادر باردار می تواند رفتارهایی مانند بیش فعالی، حافظه ضعیف‌تر و اختلال نقص توجه (ADHD) در کودکی را موجب شود.

جدا از بحث قرار گرفتن در معرض پرتوافشانی فرکانس رادیویی، متخصصان ایمنی نگرانی خود نسبت به احتمال بروز حوادث را ابراز کرده اند زیرا فناوری های پوشیدنی می توانند توجه و حواس فردی که در حال رانندگی با خودرو، دوچرخه سواری و یا حتی پیاده روی است را پرت کنند. در حقیقت، این که فکر کنیم رانندگی با عینک گوگل ایمن است تنها خود را گول زده ایم. ممکن است فکر کنید با عینک گوگل بر جاده نظارت دارید اما این یک توهم است و اغلب می تواند به نتایج فاجعه باری منجر شود.

با این وجود، نگرانی اصلی همچنان متوجه پرتوافشانی فرکانس رادیویی است. برای نخستین بار است که دستگاه های بی سیم در این دامنه وسیع و طولانی مدت روی بدن انسان قرار می گیرند که به معنای مواجهه هرچه بیشتر و یا بالقوه با امواج رادیویی است. اگر کاربر از تلفن همراه، تبلت و لپ تاپ استفاده می کند، اثر تجمعی بر نگرانی ها می افزاید.