اصالت چندین هزار ساله لباس سیستانی

قبا نوعی دیگر از لباس و تن‌پوش مردانه بلندی است که در زمستان می‌پوشیدند و یقه آن گرد و بدون برگردان بود و معمولاً لبه بلندی داشت و با سنجاق تزئینی باز و بسته می‌شد و جلو سینه و سر آستین را برای زیبایی بیشتر براق دوزی می‌کردند.

برای شناسایی قومیت‌ها در مناطق مختلف ایران زمین اولین چیزی که هر کس سراغ آن را می‌گیرد لباس محلی و بومی آن منطقه است که اکنون با توجه به ورود فرهنگ‌های متفاوت لباس‌های اصیل و بومی شکل اصیل خود را از دست داده‌اند به‌گونه‌ای که جوانان عصر کنونی هیچ آگاهی‌ای از لباس‌های متمدن و بومی ایرانی ندارند. در این گزارش سعی بر این است که لباس بومی محلی سیستان شناسانده شود.

ایسنا به سراغ امان‌الله تمندرو، مدرس دانشگاه رفته و در مورد لباس اصیل سیستانی با وی به گفت‌وگو نشسته است.

تمندرو می‌گوید: لباس اصیل سیستانی نشان از تمدن و اصالت چندین هزار ساله مردم سیستان دارد و از قسمت‌های متفاوتی تشکیل شده است.

به گفته وی جوقه قسمتی از لباس مردم سیستان و نوعی کت است که به علت دوام و هزینه بسیار بالا آن را تا چند نسل به تن می‌کردند. این کت امروزه مشابه ژاکت‌هایی است که مردان مورد استفاده قرار می‌دهند و از پشم رنگ خورده بافته می‌شود.

وی اظهارمی‌کند: قبا نوعی دیگر از لباس و تن‌پوش مردانه بلندی است که در زمستان می‌پوشیدند و یقه آن گرد و بدون برگردان بود و معمولاً لبه بلندی داشت و با سنجاق تزئینی باز و بسته می‌شد و جلو سینه و سر آستین را برای زیبایی بیشتر براق دوزی می‌کردند.

تمندرو در ادامه تصریح می‌کند: در سیستان از همان دوران کودکی کلاه بر سر می‌گذاشتند و آنرا در زمستان و تابستان مورد استفاده قرار می‌دادند و به طور کلی مردان هرگز سر برهنه ظاهر نمی‌شدند. کلاهی که مردان در خانه به هنگام استراحت به سر می‌گذاشتند عرقچین نام داشت که از جنس پارچه نخی بود.

وی اظهار می‌کند: مردان سیستان و بلوچستان برای پوشش سر خود از سربندی به نام لنگته استفاده می‌کردند. این سربند مشابه عمامه است اما به شکل عمامه روحانیون آنرا بر سر نمی‌پیچند بلکه یک سر آن را لای سربند و سر دیگر آن را رها می‌کنند و عرق چین، کلاه دست بافی است که معمولاً سفید بوده و آن را زیر لنگته بر سر می‌کنند.

تمندرو همچنین به پیراهن چل تریز اشاره و خاطرنشان می‌کند: چل تریز پیراهن گشاد و پرچینی است که قد آن تا میان ساق پا می‌رسد. آستین آن از دو تکه و یک مرغک تشکیل می‌شود و مچ‌دار است، برای گشادی دامن آن از ترک‌های راسته و گود استفاده می‌کنند.

وی می‌گوید: شلوار پرچینی که لیفه‌ای برگردان دارد از دو ساق و یک میان ساق فراخ تشکیل شده است، شلوار بوسیله بندهای بومی که توسط خود مردم منطقه بافته می‌شود بر روی بدن استوار می‌گردد که برای دوخت آن شش تا هشت متر پارچه نیازمند است.

تمندرو ادامهم می‌دهد: پیراهن معمول که مردم نیز بر تن می‌کردند از گذشته تاکنون دستخوش تغییر و تحول شده است. پیراهن مردان سیستان در گذشته راسته، گشاد و جادار دوخته می‌شد.

وی در پایان خاطرنشان می‌کند: جلیقه و باسکت نیز مکمل لباس سیستان بوده، نیم تنه‌ای که در اصطلاح محلی به آن باسکت می‌گویند و جلیقه را نیز از نمد و گاه ابریشم تهیه می‌کردند که مردم سیستان به پوشیدن باسکت علاقه‌مند هستند و در حال حاضر نیز آن را بر تن می‌کنند.

کانال عصر ایران در تلگرام