همسر سابق ماندلا: اگر مبارزات من نبود، ماندلایی وجود نداشت

خبرگزاری آفریقای جنوبی (ساپا) روز دوشنبه در گزارشی از پاریس، به نقل از همسر سابق ˈنلسون ماندلاˈ رهبر فقید این کشور و رهبر مبارزات ضد نژاد پرستی جهان، ضمن تشکیک در آرمان های او پیروزی هایش را حاصل مبارزات خود توصیف کرد.

به گزارش ایرنا، این گزارش به نقل از مصاحبه ای که ˈوینی مادیکیزلا ماندلاˈ همسر دوم و مطلقه ماندلا با روزنامه ˈژورنال دو دیمانشˈ فرانسه داشت آورد: ˈاگر مبارزات من نبود، نه ماندلایی وجود داشت و نه امروزه پیروزی می شد برای او تصور کرد.ˈ

وی افزود: ˈاگر مبارزات دشوار من نبود، امروز نامی از ماندلا و پیروزی های او بر زبان آفریقایی ها و جهانیان جاری نمی شد، چرا که با مبارزات من بود که ماندلا در زندان گمنام نمرد و به فراموشی سپرده نشد، همان آرزویی که رهبران آپارتاید انتظار آنرا داشتند.ˈ

وینی ماندلای 77 ساله در گفت وگو با این رسانه فرانسوی با مروری بر نقش خاص خود طی 27 سالی که همسر سابقش در زندان بود، گفت که وی در آن زمان داوطلبانه خود را در معرض خشونت های آپارتاید قرار می داد تا همسرش بماند.

وی افزود: ˈمن هر عمل خشونت بار با عواقب وحشیانه و خشونت بارتری را به اختیار خود انجام می دادم تا نام ماندلا و دوستان دربندش زنده بماندˈ.

وینی مدعی شد که همسر و دوستان او در زندان روبن آیلند هیچگاه شبیه و یا سخت تر از شکنجه هایی که او در سلول های انفرادی آپارتاید کشیده بود را لمس و تحمل نکرده بودند و برخی از مصائبی که او متحمل شده بود بی شباهت به آنچه که همسرش تحمل کرده بود، نبود.

وی حتی در یک اقدام افشاگرانه جدید مدعی شد که ماندلا به عنوان اولین رئیس جمهور سیاهپوست کشورش، هیچگاه از نظر سیاسی با همرزمان و هم بندانش هماهنگ نبود.

همسر دوم ماندلا و در واقع یکی از همرزمان او تصریح کرد: نلسون ماندلا را همواره آزاد (با تاکید آزاد) می گذاشتند تا فقط به صلح ایمان داشته باشد، اما ما که خشونت آپارتاید را بیشتر از او تحمل می کردیم، با ایده ای که او از صلح در سر می پروراند و ارائه می کرد، معتقد و راحت نبودیم، چرا که چاره ای نداشتیم تا به خشونت با خشونت پاسخ دهیم.

وینی با اعلام اینکه به سال هایی که ماندلا رئیس جمهور کشورش بود هم نقد دارد، افزود: طی 20 سال گذشته بخوبی شاهد بودیم که تحقق ارزش هایی که ماندلا از آن دفاع می کرد در عمل نه تنها بسیار دشوار بود، بلکه حتی امکان پذیر هم نشد.

وی ضمن اشاره به وجود خیل عظیم جوانان بیکار در کشورش و توصیف آنها به یک بمب ساعتی واقعی، با ابراز تاسف افزود: معضلاتی که امروزه در سطح جامعه آفریقای جنوبی شاهدیم حاصل مذاکراتی است که ماندلا 20 سال قبل با قدرت حاکم ظالم کشور انجام داده بود، چرا که او بود که آزاد سازی اقتصادی (ملی سازی) را که امری اجتناب ناپذیر بود در این کشور به بن بست کشاند، به همین دلیل هنوز بخش اعظم ثروت در این کشور در دست اقلیت (سفید پوست و بخشی از سیاهپوستان) قرار دارد.

یادآوری می شود، ماندلا که معروف است سال ها علیه رژیم تبعیض نژادی کشورش مبارزه کرد و 27 سال حبس را نیز در زندان به ویژه در زندان جزیره روبن آیلند گذراند، گاهی اوقات به سبب نوع زیست در خانواده ای خاص و برخورداری از روحیه مصالحه جویانه اش بارها از سوی همرزمان خود عنوان سازشکار نیز گرفت.

وی که برخلاف ˈاستیو بیکوˈ پزشک ، متفکر ، فعال مدنی و رسانه ای، فقط به آشتی و مقاومت مصالحه جویانه اعتقاد داشت و لذا بارها با همین مشی و اعتقاد بود که با مقامات رژیم آپارتاید وارد مذاکره آشتی شده بود.

یاآوری می شود که دکتر بیکو به عنوان یک ایدئولوگ سیاسی قاره آفریقا به رسالت آگاهی بخشی برای رهایی سیاهان اعتقاد داشت و سرانجام پس از آنکه توسط یک خودروی نظامی در یک مسافت 400 کیلومتری یدک کشیده شد جان خود را در راه آرمان خود از دست داد.

اما در اواخر دوره حکومت سفیدپوستان آلمانی و هلندی تبار تجدیدنظرطلب و اصلاح طلب رژیم تبعیض نژادی بود که سرانجام پس از مذاکراتی که این طیف غیر انگلیسی آپارتاید با شخص ماندلا داشتند، او را در سال 1991 از زندان آزاد کردند.

در اواخر دوره آپارتاید، ماندلا به همراه 26 مبارز سیاسی همتراز و شاید برتر از خود در زندان بود که سرانجام او طرف مذاکره سفیدپوستان قرار گرفت و پس از آزادی، در سال 1994 به عنوان نخستین رییس جمهور سیاهپوست پس از آپارتاید در کشورش انتخاب شد.

البته ماندلا بعدها به همراه ˈاف دبلیو دکلرکˈ آخرین رییس جمهور اصلاح طلب دوره آپارتاید و طرف مذاکره او، بطور مشترک برنده جایزه صلح نوبل نیز شد.

دراین دوره بود که ماندلا پس از یک دوره پنج ساله رهبری سیاست کشورش پس از آپارتاید ، دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری نشد، لذا دکتر ˈتابو امبکیˈ تحصیل کرده انگلیس و معاون وی دومین رییس جمهور آفریقای جنوبی شد که البته او نیز پس از یک رسوایی اجتماعی به سبب پافشاری بر علت های غیر بهداشتی و علمی بیماری ایدز در کشورش که یک چهارم جمعیت آن مبتلا به ایدز هستند، مجبور به استعفا شد.

ریاست جمهوری پس از امبکی، در یک دوره بسیار کوتاه به ˈخاله ما موتلانتهˈ رسید تا اینکه در سال 1388 سکان سیاست این کشور به دست ˈجیکوب زوماˈی تحصیل ناکرده، ولی دارای یک شخصیت پوپولیستی رسید.

روند سیاست و اقتصاد دراین کشور صاحب بزرگترین منابع طلا، الماس و پلاتین جهان که بورس جهانی آنها نیز در ژوهانسبورگ قرار دارد به اشکال مختلف پیش رفت و البته به سبب عدم تحقق اصل ملی سازی منابع ملی و بروز برخی عقده های سرکوفت شده قبلی از دروه آپارتاید، بارها دچار تلاطم نیز شد، اما وجود نلسون ماندلا هر بار مانع از برهم خوردن وحدت ملی شکننده در این کشور شد و حتی این کشور در سال 2010 به درخواست ماندلا میزبان بازی های جام جهانی فوتبال نیز شد.

روند زندگی دراین کشور درحالی که قدرت اقتصادی آن همچنان در دست سفید پوستان بوده و هست ، پس از روی کارآمدن طیفی از تکنوکرات های سیاهپوست به نان و نوا رسیده جدید همچنان با بسیاری اعتراضات کارگری و برخی تنش های اجتماعی و سیاسی ادامه یافت تا اینکه سرانجام ماندلا در 24 آذرماه امسال، پس از تحمل یک دوره تقریبا طولانی بیماری ریوی جان به جان آفرین بخشید.

فقدان وجود ماندلا نه تنها بر جامعه سنتی - آفریقایی آفریقای جنوبی تازه وارد به جمع کشورهای جهان اول بلکه بر جهان غرب نیز سخت آمد به گونه ای که در مراسم یادبود و تدفین او بیش از 100 رهبر جهان از جمله چهار رییس جمهور آمریکا و برخی مقاماتی انگلیسی که زمانی او را تروریست می خواندند شرکت کردند.

به اعتقاد تحلیلگران، تاثیر مرگ ماندلا بر جهان غرب بسیار متفاوت تر از تاثیر آن در خانه (آفریقای جنوبی) بود، زیرا غربی ها پس از مرگش در یک اقدامی حیرت انگیز از او پیامبری ساختند که البته خود همواره به هموطنان خود توصیه می کرد از پیامبر سازی و قدیس سازی از او پرهیز کنند.

اما فقدان ماندلا در داخل نمودی دیگر داشت ، زیرا با اختلافاتی که پس از مرگ نلسون ماندلا در خانواده او بروز کرد، وینی ماندلا هم از سوی خانواده و هم روسای قبایل خوسای این کشور که ماندلا به آن تعلق داشت، طرد شد.

چندی پس از مرگ ماندلا، وینی اخبار مربوط به عداوت خانواده جدید ماندلا نسبت به خود را یک ˈاستعاره شیطنت آمیزˈ توصیف کرده و از طریق ˈتاتو مرکیˈ سخنگوی خود اعلام کرد که طبق سنت قبیله ای ˈخوساˈ بزرگترین دختر خانواده (که دختر او باشد) سرپرست خانواده بزرگ ماندلا خواهد بود و فقط اوست که می تواند با حمایت دو خواهر دیگر خود در باره اموال متوفی تصمیم بگیرد.

این اظهار نظر همسر رهبر فقید پس از آن مطرح شد که اختلافات خانوادگی بر سر تقسیم میراث مادی و معنوی وی بلافاصله پس از مرگ متوفی بالا گرفت.

ماندلا طبق آداب و رسوم قبیله ای آفریقای جنوبی به چند همسری البته به گونه مرسوم در قبیله خوسا در حنوب این کشور پایبند بود، لذا در سال 1939 از یک ازدواج از پیش تعیین شده سر باز زد و به ژوهانسبورگ گریخت، اما ˈاوه لین نتوکو میسˈ اولین همسر نلسون بود که در سال 1944 با او ازدواج کرد.

زندگی زناشویی ماندلا با این نخستین همسر رسمی چندان دوام نیاورد و در 1957 به طلاق کشیده شد، زیرا اوه لین تمایلی به فعالیت سیاسی و مبارزاتی سبک ماندلا نداشت و البته حاصل آن ازدواج دو پسر به نام های مادیبا (تمبی) و ماکگاتو و دو دختر که هر دو ماکازیوه نام داشتند، بود که البته دختر اول آنان در 9 ماهگی درگذشت، لذا آنان دومین دختر خود را نیز ماکازیوه نامیدند.

اما وینی ماندلا، همسر دوم او برخلاف اوه لین، زنی سیاسی بود و در مبارزه با تبعیض در کنار نلسون ماندلا بود به همین دلیل هم بودکه زن و شوهر تا سال 1996 نماد مبارزه با آپارتاید بودند و البته حاصل این ازدواج نیز دو دختر بود.

البته بعدها، وینی قربانی اختلاف خانوادگی ناشی از نزاع سیاسی کشور شد؛ درحالی که شوهرش به اتهام تروریسم و خیانت در زندان جزیره روبن مشغول گذراندن حبس ابد بود، پدرش به سمت وزارت کشاورزی ایالت ˈترانسکیˈ (کیپ شرقی فعالی) سفیدپوستان برگزیده شد.

بنابر این، همین اختلافات سیاسی منجر به جدایی آنها در آوریل 1992(قبل از پیروزی انقلاب در 1994) شد و سرانجام آنها در1996 پس از یک رسوایی مالی و آدم ربایی وینی که ˈشبیر شیخˈ معاون ˈجیکوب زوماˈ رییس جمهور فعلی و دبیرکل وقت حزب حاکم کنگره ملی آفریقا (ای ان سی) نیز در آن دست داشت، از هم طلاق گرفتند.

ناگفته نماند که وینی در سال 1991 نیز به جرم مشارکت در آدمربایی و قتل یک فعال جوان به شش زندان محکوم شده بود، ولی این مجازات وی بعدها به پرداخت جریمه نقدی تخفیف یافت.

وی حتی در سال 2003 نیز به جرم کلاهبرداری به شش سال زندان محکوم شده بود.

ناگفته نماند که ماندلا سرانجام در هشتادمین سالگرد تولد خود در 1998 با ˈگراسا ماشلˈ بیوه ˈسامورا ماچلˈ، رئیس جمهور سابق موزامبیک و متحد کنگره ملی آفریقا که 12 سال پیشتر در سانحه هوایی کشته شده بود، ازدواج کرد و تا آخر عمرش با او زیست.

اما براساس گزارشات، چند روز پس از مرگ نلسون ماندلا، ˈماکازیوهˈ دختر بزرگ وینی و نلسون خواستار تغییر در حیطه بندی قدرت در خانواده ماندلا شد و از ماندلا (با سکون ˈدˈ - نوه پسری) پدرش از همسر سوم او که امروزه وصی او در مدیریت اموال و دارایی های مادی و معنویش شد، خواست در امر وصایت پدربزرگ عدالت را فراموش نکند.

اما در نشستی که در چهارم دی ماه میان بزرگان قبیله خوسا و خانواده ماندلا برگزار شد، قرار براین شد که وینی بیش از این به خود اجازه ندهد درخصوص فرهنگ قبیله و آداب و رسوم آن در رسانه ها اظهار نظر کند.

یادآوری می شود که دو دختر بزرگ ماندلا از وینی مورد انتقاد شدید خانواده و اهالی قبیله خود نیز هستند زیرا آنها همچون برخی دیگر از اعضای خانواده با به فراموشی سپردن میراث قبیله ای و ملی خود حتی به خود اجازه نداند، لباس سنتی عزا و روبان مشکی را که به ˈآماگوشاˈ معروف هستند در مراسم های پدرشان برتن کنند.

به گفته رهبران قبیله خوسا، آنها نمی توانند میراث بر کسی باشند که او خود بر حفظ ارزش های قبیله ای همواره تاکید می کرد.

تحلیلگران اجتماعی و فرهنگی معتقدند که امروزه به دلیل ایجاد یک نقطه خاکستری در حوزه زندگی معنوی و شخصی ماندلا پس از مرگش، هرکس حتی اعضای خانواده او به خود اجازه می دهد در سایه این محیط خاکستری به هر اقدام سودجویانه ای، ولو به قیمت نابودی ارزش معنوی این شخصیت معنوی جهانی دست زند.

به اعتقاد آنها بعید هم نیست همین اختلافات داخلی و سوء استفاده های درون خاندان او، سرآغاز برخی اختلافات اساسی تر سیاسی و اجتماعی در سطح جامعه آفریقای جنوبی که روزی ماندلا صلح طلب و یا به اعتقاد برخی همرزمان سابق او ˈسازشکارˈ، معمار آن بود، نشود، زیرا مدتی است که نشانه های این اختلافات گسترده تر در گوشه و کنار این کشور به گوش نیز رسیده است.