امیر محبیان به اعتماد گفته است: «به هر صورت، کدها و نشانههای مختلفی را میتوان در این خصوص ارائه داد اما تنها کسی که میتواند در این زمینه نظر متقنی بدهد، خود آیت الله هاشمی شاهرودی است که به نظرم باید رسانهها با ایشان گفتوگو کنند و نظر ایشان را به طور مستقیم درباره انتخابات ریاست جمهوری آینده بپرسند. اما طبیعتا اگر چنین مسألهای باشد، دولت احتمالا در صورت ردصلاحیت آقای مشایی که کدها و نشانههای رد صلاحیت ایشان اخیرا از سوی آیت الله جنتی مطرح شد، میتواند با کاندیداتوری آیت الله شاهرودی برگ برنده جدیدی را برای خود رو کند».
خانواده هاشمی امروز نیز مورد توجه جدی روزنامهها هستند. چند روزنامه به بررسی محتوای سخنرانی یکی از نمایندگان مجلس، درخواست دفتر هاشمی رفسنجانی برای ارائه پاسخ در مجلس و واکنش احتمالی هیأت رئیسه مجلس به این درخواست پرداختهاند. روزنامههای کیهان و جوان نیز همچنان اتهامات مهدی هاشمی را مورد توجه قرار دادهاند.
رونمایی از یک نامزد دیگر برای دولت
به رغم تأکید پیشین احمدینژاد مبنی بر اینکه دولت در انتخابات ریاستجمهوری ۹۲، نقشی بازی نخواهد کرد، روزنامهها همچنان به گمانهزنی در مورد نامزد مورد حمایت دولت در سال آینده ادامه میدهند. هر چند مشایی گزینهای است که بسیاری گمان میکنند با حمایت دولت وارد عرصه انتخابات خواهد شد و میزان رأیآوری وی تحلیل و ارزیابی میشود، ولی امروز از نامزد جدیدی برای دولت رونمایی شده است.
روزنامه اعتماد بر پایه تنها یک جمله که از شجاعی کیاسری، سخنگوی فراکسیون رهروان مجلس نقل شده و توضیح بیشتری برای آن نداده است، آیتالله هاشمی شاهرودی رئیس سابق قوه قضائیه را نامزد دولت در انتخابات آینده دانسته است.
حتی اگر ریشه همه مباحث شکل گرفته بر سر نامزدی هاشمی شاهرودی، یک جمله بدون توضیح از یک فعال سیاسی باشد که از فرد دیگری هم نقل شده است، اما روزنامه اعتماد با یادآوری این که آیتالله شاهرودی نه در جایگاه ریاست قوه قضائیه و نه به عنوان یک روحانی برجسته، مخالفتی با دولت را بر زبان نیاورده، پای گفتوگو با امیر محبیان در مورد این خبر نشسته است.
وی به اعتماد گفته است: «به هر صورت، کدها و نشانههای مختلفی را میتوان در این خصوص ارائه داد اما تنها کسی که میتواند در این زمینه نظر متقنی بدهد، خود آیت الله هاشمی شاهرودی است که به نظرم باید رسانهها با ایشان گفتوگو کنند و نظر ایشان را به طور مستقیم درباره انتخابات ریاست جمهوری آینده بپرسند. اما طبیعتا اگر چنین مسألهای باشد، دولت احتمالا در صورت ردصلاحیت آقای مشایی که کدها و نشانههای رد صلاحیت ایشان اخیرا از سوی آیت الله جنتی مطرح شد، میتواند با کاندیداتوری آیت الله شاهرودی برگ برنده جدیدی را برای خود رو کند».
وی در ادامه گفت: «اگر آقای هاشمی شاهرودی بخواهند وارد عرصه انتخابات شوند، طبیعتا با عنوان ائتلاف با دولت ورود نخواهند کرد، بلکه ایشان به عنوان یک فرد و شخصیت مستقل وارد میشوند و بعد طیف دولت از ایشان حمایت میکند، ضمن اینکه ممکن است ایشان قدرت آن را داشته باشد که گروههای دیگری را هم علاوه بر دولت به سوی خود جذب کند».
موضوع احتمال نامزدی آیتالله شاهرودی مورد توجه ابتکار و آرمان نیز قرار گرفته است.
یارانههای نقدی دو ساله شدند
اما آخرین روزهای آذر، بهانهای بود برای دولت تا مراسمی را برای دومین سالگرد هدفمندی یارانهها برگزار و رئیس دولت در مورد کار خود و آینده قانون سخنرانی کند.
مشروح سخنان رئیسجمهور از دیروز عصر در رسانهها بازتاب داشته که در آن احمدینژاد از آماده شدن مقدمات اجرای بخشهای دیگری از طرح تحول اقتصادی خبر داده، همچنین خواستار مدیریت متمرکز در اقتصاد شده، از برخی تصمیمهای اقتصادی مجلس انتقاد کرده و خواستار این شده که اجازه داده شود، ادامه راه هدفمندی پیموده شود، مردم را همراه با تغییرات دانسته، بر پاکی دولت اصرار کرده و ارتباط تصمیمات دولت با انتخابات را رد کرده است. وی همچنین گفته در صورت اجرای کامل قانون هدفمندی، که تنها راه مقابله با تحریمهای غرب است، تحریمها شکست خواهد خورد و غرب تا چهار ماه دیگر، مجبور به عقبنشینی در مقابل ایران خواهد شد.
افزون بر سخنان رئیسجمهور، اظهارات دیگر مقامات کشور و نیز کارشناسان درباره هدفمندی مورد توجه روزنامهها قرار گرفته است.
روزنامه تهران امروز در مطلبی با نام «کسری ۴۴ هزار میلیارد ی یارانه نقدی»، نوشته است: «دبیر ستاد هدفمندی یارانهها خبر داده که طی ۲۳ ماه گذشته ۷۱هزار میلیارد تومان یارانه نقدی به خانوارها پرداخت شده است و در همین مدت ۴۵ هزار میلیارد تومان درآمد ناشی از آزادسازی قیمت حاملهای انرژی مانند بنزین، گاز، آب، برق و گازوئیل نصیب دولت شده است. طبق گزارش فرزین در همین مدت حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان هم یارانه به خط تولید اختصاص یافته است. فرزین این خبر را در دومین سالروز اجرای قانون هدفمندی یارانهها بیان کرده است. قانون هدفمندی با محوریت پرداخت یارانه نقدی به خانوارها از ابتدای دی ماه سال ۸۹ اجرا شد و تاکنون ۲۳ ماه یارانه نقدی به هر خانوار ایرانی پرداخت شده است. بررسی محتوای گزارشی که فرزین از نتایج اجرای این قانون ارائه داده است، نشان میدهد دولت در مجموع ۸۹هزار میلیارد تومان یارانه به خانوارها و خط تولید پرداخت کرده است و درعوض ۴۵هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرده است».
روزنامه اعتماد نیز در مطلبی به قلم راغفر با تیتر «چرا تکرار تجربه تلخ؟» به شایعات مطرح درباره تمایل دولت به افزایش پرداختهای نقدی واکنش نشان داده و نتیجه گرفته است که «به نظر میرسد بروز گمانهزنی و افزایش شایعات پیرامون پرداخت پول بیشتر به مردم تحت عنوان فاز دوم هدفمندی یارانهها جنبه تبلیغاتی دارد و دولت سعی میکند زمینهای را برای جلب آرای مردم از این طریق انجام دهد. دولت سعی دارد مجلس را متهم به مانع تراشی در پرداخت پول به مردم کند، در حالی که دولتمردان و نمایندگان مجلس میدانند عملا ظرفیت اقتصادی برای اجرای این پروژه عظیم وجود ندارد. این اقدام در نهایت موجب شعله ور شدن شدید تورم خواهد شد که آثار اقتصادی آن میتواند مهلک باشد».
شبچره در کوچه پسکوچههای ایران
در آستانه شب یلدا، صفحات اجتماعی روزنامهها به آداب و رسوم مردم مناطق کشور در این شب پرداختهاند.
متن زیر را روزنامه ملت ما از همین آداب و رسوم در چند استان کشور آورده است:
جشن یلدا در ایران امروز نیز با گرد هم آمدن و شبنشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار میشود. متلگویی که نوعی شعرخوانی و داستانخوانی است در قدیم اجرا میشده است به این صورت که خانوادهها در این شب گرد میآمدند و پیرترها برای همه قصه تعریف میکردند. آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوههای گوناگون است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.
این میوهها که اغلب دانههای زیادی دارند، نوعی جادوی سرایتی محسوب میشوند که انسانها با توسل به برکتخیزی و پردانه بودن آنها، خودشان را نیز مانند آنها برکت آور میکنند و نیروی باروری را در خویش افزایش میدهند و همچنین انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب بهشمار میروند. در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی یا پُری آن، آیندهگویی میکنند.
آنچه میخوانید گوشهای از آیینهای شب یلدا در نقاط مختلف ایران است:
استان آذربایجان (شرقی و غربی)
در خطه شمال و آذربایجان رسم بر این است که در این شب خوانچهای تزیین شده به خانه تازهعروس یا نامزد خانواده بفرستند. مردم آذربایجان در سینی خود هندوانهها را تزیین میکنند و شالهای قرمزی را اطرافش میگذارند. در حالی که مردم شمال یک ماهی بزرگ را تزیین میکنند و به خانه عروس میبرند.
استان مازندران
در مازندران شب یلدا بسیار با اهمیت و گرامی داشته میشود. در این شب همه مردم به خانه پدربزرگها و مادربزرگها رفته و ضمن دورهمنشینی و خواندن فال حافظ و فردوسی خوانی به خوردن تنقلات و میوه جات خصوصا انار و هندوانه و ازگیل میپردازند و با خوردن و نوشیدن و شنیدن صحبتها و داستانهای بزرگترها شب را به صبح میرسانند و معتقدند که صبح پس از یلدا روز پیروزی خورشید بر سیاهی و تاریکیهاست.
استان فارس
سفره مردم شیراز مثل سفره نوروز رنگین است. مرکبات و هندوانه برای سرد مزاجها و خرما و رنگینک برای گرم مزاجها موجود است. حافظخوانی جزو جدانشدنی مراسم این شب برای شیرازیهاست. البته خواندن حافظ در این شب، نه تنها در شیراز مرسوم است، بلکه رسم کلی چلهنشینان شده است.
استان همدان
همدانیها فالی میگیرند با نام فال سوزن. همه دور تا دور اتاق مینشینند و پیرزنی به طور پیاپی شعر میخواند. دختر بچهای پس از اتمام هر شعر بر یک پارچه نبریده و آب ندیده سوزن میزند و میهمانها بنا به ترتیبی که نشستهاند شعرهای پیرزن را فال خود میدانند. همچنین در مناطق دیگر همدان تنقلاتی که مناسب با آب و هوای آن منطقه است در این شب خورده میشود. در تویسرکان و ملایر، گردو و کشمش و مویز نیز خورده میشود که از معمولترین خوراکیهای موجود در ابن استانهاست.
استان خراسان
در شهرهای خراسان خواندن شاهنامه فردوسی در این شب مرسوم است. یکی از آیینهای ویژه شب یلدا در استان خراسان رضوی و خراسان جنوبی، برگزاری مراسم «کفزدن» است. در این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبک را که در این دیار به «بیخ» مشهور است، در آب خیسانده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام «تغار» میریزند. مردان و جوانان فامیل با دستهای از چوبهای نازک درخت انار به نام «دسته گز» مایع مزبور را آنقدر هم میزنند تا به صورت کف درآید و این کار باید در محیط سرد صورت گیرد تا مایع مزبور کف کند. کف آماده شده با مخلوط کردن شیره شکر آماده خوردن شده و پس از تزیین با مغز گردو و پسته برای پذیرایی میهمانان برده میشود.
استان گیلان
در گیلان هندوانه را حتماً فراهم میکنند و معتقدند که هر کس در شب چله هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگی نمیکند و در زمستان سرما را حس نخواهد کرد. «آوکونوس» یکی دیگر از خوردنیهایی است که در این منطقه در شب یلدا رواج دارد و به روش خاصی تهیه میشود. در فصل پاییز، ازگیل خام را در خمره میریزند، خمره را پر از آب میکنند و کمی نمک هم به آن میافزایند و در خمره را میبندند و در گوشهای خارج از هوای گرم اتاق میگذارند. ازگیل سفت و خام، پس از مدتی پخته و آبدار و خوشمزه میشود. آوکونوس در اغلب خانههای گیلان تا بهار آینده یافت میشود. (آو= آب و کونوس = ازگیل). در گیلان در خانوادههایی که در همان سال پسرشان را داماد یا نامزد کردهاند، رسم است که طبقی برای خانواده نوعروس میفرستند.
استان کرمان
مردم کرمان تا سحر انتظار میکشند تا از قارون افسانهای استقبال کنند. قارون در لباس هیزمشکن برای خانوادههای فقیر تکههای چوب میآورد. این چوبها به طلا تبدیل میشوند و برای آن خانواده، ثروت و برکت به همراه میآورند.
استان قزوین
مردم استان قزوین نیز همچون دیگر هموطنان ایرانی، این آیین کهن را با رفتن به خانه بزرگترها میگذرانند. به عقیده بزرگترها آوردن میوههای مختلف خشک و تر و میوههای سرخ فام که به «شب چره» معروف است، همراه با خوراکیهای دیگر، شگون داشته و زمستان پر برکتی را نوید میدهد. در این شب اغلب مردم قزوین با خوردن سبزی پلو با ماهیدودی و سپس هندوانه، انار، انواع تنقلات از جمله کشمش، گردو، تخمه، آجیل مشگلگشا و انجیر خشک، شبنشینی خود را به نخستین صبح زمستانی گره میزنند.