بومیان استرالیا، بودن یا نبودن در سرزمین اجدادی

دولت استرالیا به تازگی بار دیگر اعلام کرد که برای به رسمیت شناختن بومی های این کشور در قانون اساسی، رفراندوم برگزار خواهد کرد در حالی که به گفته کارشناسان برای ساکنانی که دهها هزار سال اجداد و نیاکان آن ها در این منطقه زندگی کرده اند نمی توان رفراندوم برگزار کرد.

به گزارش ایرنا از مالزی، ˈجولیا گیلاردˈ نخست وزیر استرالیا گفته است که این رفراندوم را همزمان با انتخابات ملی این کشور در سال آینده برگزار خواهد کرد.

با وجود اظهارات گیلارد، وزیر امور بومیان استرالیا اعلام کرده که به رسمیت شناخته شدن بومیان این کشور در قانون اساسی بدلیل عدم استقبال عمومی تا 2 یا 3 سال آینده به تعویق خواهد افتاد.

از میان 44 رفراندومی که از سال 1901 در استرالیا صورت گرفته است تنها 8 رفراندوم به موفقیت رسیده است که یکی از آنها رفراندوم سال1967 بود که در آن مردم بومی استرالیا نیز به عنوان بخشی از جمعیت این کشور محسوب شدند.

هر چند در سال 2008 دولت استرالیا بخاطر ظلم هایی که در حق بومیان این کشور روا شده از آنها رسماً عذر خواهی کرد اما برگزاری رفراندومی برای به رسمیت شناختن صاحبان اصلی این کشور از نظر تحلیلگران و کارشناسان تعجب آور قلمداد می شود.

زمانی تصور بر آن بود که یک میلیون بومی در استرالیا زندگی می کند اما اکنون فقط 470 هزار نفر از آنها باقی مانده اند که بصورت ناعادلانه ای گرفتار بیماری، زندان و یا بیکاری هستند.

متوسط طول عمر یک مرد بومی در استرالیا 11/5 سال کوتاهتر از استرالیایی های دیگر است و در زنان بومی این میزان 9/7 سال کمتر از زنان غیر بومی است.

بومیان استرالیا به ساکنان اولیه قاره استرالیا گفته می‌شود که از ده‌ها هزار سال پیش از ورود اروپائیان به این سرزمین، در آنجا زندگی می‌کرده‌اند در حالی که از سال 1788 استرالیا تحت حاکمیت سفید پوستان قرار گرفته است.

امروزه، بومیان همراه با دیگر گروه های قومی و نژادی، در مناطق مختلف استرالیا زندگی می‌کنند و تا حدودی سنت‌ها و روش زندگی خود را حفظ کرده‌اند.

تاریخ، قدیمی‌ترین زمان سکونت در قاره استرالیا را حدود چهل تا پنجاه هزار سال قبل نشان می‌دهد که دراین میان پژوهش های ژنتیکی انجام شده، ارتباط مستقیمی بین بومیان استرالیا و هیچکدام از نژادهای جنوب آسیا را تایید نمی‌کند.

پژوهشگران به اتفاق بر این باورند که بومیان امروزی استرالیا ساکنان قاره آسیا بوده‌اند که کم کم از نواحی جنوبی آسیا به شمال استرالیا وارد شده و طی هزاران سال در قالب قوم‌ها و گروه های مختلف در این سرزمین وسیع پخش شده‌اند.

گروهی از دانشمندان، بومیان استرالیا را همنژاد مردم هند می‌دانند اما ممکن است آنان از مناطق دیگری مانند جنوب شرق آسیا و یا حتی روسیه به استرالیا کوچ کرده باشند. به نظر می‌رسد عامل اصلی مهاجرت به استرالیا شکار و یافتن غذا بوده ‌است.

بیشتر بومیان استرالیا تا ورود اروپائیان به این سرزمین به همین شکل می‌زیسته‌اند و معمولاً مهاجرت‌های کوتاهی در منطقه خود برای یافتن غذا انجام می‌داده‌اند.

در سال ۱۷۷۰ کاپیتان جیمز کوک نیروهای خود را در منطقه نیو ساوت ولز پیاده کرد و هشت سال بعد این منطقه رسما مستعمره بریتانیا شد. این مساله باعث تنش و تأثیرات زیادی بر بومیان منطقه شد چرا که با ورود اینان، گونه‌های زیستی جدید نیز به قاره دست نخورده استرالیا وارد شد و بیماریهای واگیردار گوناگونی چون وبا و طاعون نیز به جوامع بومی منتقل شد.

از سوی دیگر سفید پوستان برای شهرسازی و کشاورزی نیاز به زمین داشتند و به همین جهت بومیان را از زمینهایی که به آن عادت داشتند دور ساختند و در این راه به زور نیز متوسل شدند. اما بومیان بسیاری نیز به تازه واردان علاقه مند شدند و در جوامع جدید به کار و زندگی مشغول شدند.

طی مدت حدودیکصد سال از دهه هفتاد قرن نوزدهم تا دهه هفتاد قرن بیستم، سفیدپوستان استرالیا تعداد زیادی از کودکان بومی استرالیا را به دلایل مختلف از خانواده‌هایشان جدا کردند و در نوانخانه‌ها (یتیم خانه) و یا تحت سرپرستی خانواده‌های سفیدپوست تربیت کردند. این گروهها امروزه به نسلهای ربوده شده شهرت یافته‌اند.

جمعیت بومیان استرالیا با احتساب بومیان جزیره‌های تنگه تورِس در حدود نیم میلیون نفر است که دو و نیم درصد جمعیت استرالیا را شامل می‌شود. برخی معتقدند پیش از استعمار استرالیا توسط انگلیس در قرن هجدهم جمعیت بومیان این سرزمین سیصد هزار تا یک میلیون نفر بود.

طی دو قرن گذشته از تعداد بومیان به شدت کاسته شده که علت اصلی آن بیماریهای گوناگون و رانده شدن از زمین‌های خود و نیز کمبود آب و غذا بوده ‌است.

ورود سفیدپوستان به استرالیا معضلات فراوانی برای بومیان به همراه داشته است به طوری که نظم اجتماعی و فرهنگی چندین هزارساله بومیان این سرزمین را به هم ریخت. بومیان که به زندگی در طبیعت و یافتن غذا و شکار عادت دارند هنوز نتوانسته‌اند خود را با جامعه مدرن استرالیا کاملاً منطبق کنند.

مصرف سیگار و الکل که با ورود مهاجران، به استرالیا وارد شد امروزه از مشکلات عمده بومیان به حساب می‌ آید.

بررسی سیر تاریخی دوره بالغ بر 200 ساله از زمان کشف استرالیا تاکنون از واقعیت تلخ تضییع حقوق بومیان و تفوق نگرش برتری نژادی سفید در این کشور حکایت دارد. واقعیتی که نه تنها از سوی دولتمردان و سیاستمداران کتمان نشده بلکه با بهره‌گیری از نظر اندیشمندان و محققان تلاش شده نسبت به احقاق حقوق بومیان و استقبال از میراث بومی کشور اقدام شود.

در قانون اساسی استرالیا حتی نامی از بومیان و حقوق آنها برده نشده است. ترس از اعاده حقوق و به ویژه واهمه از ادعای مالکیت اراضی از سوی بومیان مهمترین علت عدم اشاره به نام بومیان در قانون اساسی استرالیا قلمداد می‌شود.

یکی از نکات قابل توجه مواد 25 و 51 قانون اساسی است که دولت بر اساس آن می‌تواند برخی از افراد را از رای دادن بر مبنای نژاد آنها منع کند. بر اساس ماده 51 دولت می‌تواند قانونی را تصویب کند که بین مردم بر اساس نژاد آنها تبعیض قائل شود.

متعاقب گزارش‌های منتشره در رابطه با تضییع حقوق بومیان و در پی فشار افکار عمومی سرانجام در فوریه سال 2008 میلادی نخست وزیر وقت استرالیا در یک مراسم رسمی در پارلمان این کشور از بومیان استرالیا به خاطر ستمی که بدین ترتیب از سوی سفید پوستان بر آنان روا شده است عذرخواهی کرد.

وی به ویژه از کودکان جدا شده از خانواده‌های آنها عذرخواهی کرده و تأسف عمیق خود را بیان داشت. از سوی دیگر جولیا گیلارد نخست وزیر فعلی استرالیا در دسامبر سال 2010 اعلام کرد که دولت در نظر دارد نسبت به برگزاری رفراندوم در سال 2012 جهت تصمیم گیری مردمی در خصوص گنجاندن نام و حق بومیان در قانون اساسی اقدام کند.

جالب توجه این که با وجود اعتراف مقامات استرالیا به وجود تبعیض قانونی علیه ساکنان اصلی این سرزمین، باز هم راه حل اعطای حقوق شهروندی را که در زمره طبیعی‌ترین حقوق انسان‌ها است، همه پرسی از مهاجرین یعنی ساکنین جدید دانسته‌اند. به این معنی که مهاجران غیربومی استرالیا می‌توانند با رأی منفی در این همه پرسی، مانع اعطای حقوق اولیه ساکنین اصلی این سرزمین شوند.