هفت حقيقت جالب درباره جهان پير

از انبساط و شتاب جهان گرفته تا ماده و انرژي تاريك آن، ستاره‌شناسان هر روز با عجايب و شگفت‌هاي بيشتري از اين منبع ناشناخته‌ها روبه‌رو مي‌شوند.

به گزارش ايسنا، سايت اسپيس در مقاله‌اي، به معرفي برخي از عجيب‌ترين و در عين حال جالب‌ترين واقعيت‌ها در مورد جهاني كه در آن زندگي مي‌كنيم، پرداخته است.

 جهان، بسيار پير است

جهان در پس واقعه مهبانگ (انفجار بزرگ) در حدود 13.7 ميليارد سال پيش با اختلاف حدود 130 ميليون سال بوجود آمده است.

ستاره‌شناسان اين رقم را با اندازه‌گيري تركيبات چگال ماده و انرژي در جهان محاسبه كرده‌اند كه آنها را قادر به تعيين ميزان سرعت گسترش جهان در گذشته مي‌كند. در نتيجه، اين محققان توانسته‌اند محدوده زماني وقوع مهبانگ را تعيين كنند. زمان ميان آن انفجار و اكنون مي‌تواند سن جهان را رقم بزند.

 جهان رو به گسترش است

در دهه 1920، ادوين هابل، ستاره‌شناس آمريكايي موفق به كشف ايستا نبودن جهان و رو به گستردگي آن شد. اما تصور محققان در آن زمان اين بود كه گرانش ماده در جهان موجب آهستگي اين انبساط شده يا حتي با آن تعارض پيدا مي‌كند.

در سال 1998، تلسكوپ فضايي هابل به بررسي ابرنواخترهاي بسيار دور پرداخته و كشف كرد كه در دوراني خيلي دور، جهان با سرعت بسيار كمتري از امروز در حال گسترش بوده است. اين كشف گيج‌كننده مويد اين نكته بود كه يك نيروي غير قابل توضيح موسوم به انرژي تاريك، به هدايت گسترش رو به شتاب جهان مي‌پردازد.

در حالي كه انرژي تاريك بر اساس تصورات همان نيروي بيگانه است كه كيهان را با سرعتي رو به رشد از هم جدا مي‌كند، اين نيرو به دليل دشواري شناسايي آن توسط دانشمندان، هنوز يكي از بزرگترين اسرار دنياي علم باقي مانده است.

رشد ناگهاني جهان در حال شتاب گرفتن است

انرژي تاريك نه تنها به عنوان عامل گسترده شدن جهان معين شده، بلكه اين انبساط با وجود اين عامل با شتاب نيز روبه‌روست.

اين واقعيت، جايزه نوبل فيزيك امسال را براي سه دانشمند كاشف آن به ارمغان آورد. اين جايزه معتبر امسال در صد و چهارمين نوبت خود به طور مشترك به شائول پروموتر، برايان اشميت و آدام رايس اعطا شد.

در سال 1998 دو تيم از ستاره شناسان كه اين دانشمندان رهبري آنها را بر عهده داشتند، اعلام كردند كه جهان نه تنها رو به گسترش بوده، بلكه گسترش آن رو به شتاب نيز هست. به گفته محققان، هر چه فاصله كهكشان از زمين بيشتر باشد، شتاب دورشدن آن بيشتر است.

شتاب جهان همچنين نظريه نسبيت عام آلبرت انيشتن را تاييد كرد و اخيرا دانشمندان به احياي ثابت کيهاني اين دانشمند بزرگ براي توضيح انرژي تاريك كه به نظر با گرانش مقابله كرده و عامل انبساط و سرعت آن در جهان است، پرداخته‌اند.

امكان مسطح بودن جهان

شكل جهان تحت تاثير اتفاقات بين كشش گرانشي (بسته به تراكم ماده در جهان) و سرعت انبساط قرار دارد. تراكم جهان از يك ارزش بحراني خاص فراتر مي‌رود، از اين رو جهان مانند سطح يك كره، «بسته» است. اين بدان معني است كه جهان نامحدود نبوده بلكه پاياني هم ندارد. در اين حالت، جهان سرانجام گسترش را متوقف كرده و در واقعه‌اي موسوم به «مه‌رمب (ويرانش فرجامين گيتي)» در خود فرو مي‌ريزد.

اگر تراكم جهان از ارزش تراكم بحراني كمتر باشد، پس شكل جهان مانند سطح يك زين، «باز» بوده و در اين حالت جهان بدون محدويت به گسترش هميشگي خود به سوي بي‌نهايت ادامه خواهد داد.

اگر تراكم جهان دقيقا با تراكم بحراني برابر باشد، پس هندسه جهان مانند يك برگه كاغذ، «مسطح» بوده و بدون محدوديت به گسترش ادامه مي‌دهد؛ اما پس از مقدار بي‌نهايتي از زمان، سرعت گسترش به آهستگي به صفر نزديك مي‌شود.

سنجشهاي اخير بر اين تاكيد دارد كه جهان با دو درصد احتمال خطا، مسطح است.

 جهان پر از چيزهاي نامرئي است

جهان از چيزهاي ناديدني لبريز است. در حقيقت، سيارات، ستارگان و كهكشانها كه قابل مشاهده‌اند، تنها چهار درصد جهان را تشكيل مي‌دهند. بقيه 96 درصد از موادي تشكيل شده كه به راحتي قابل درك يا مشاهده نيستند.

اين مواد گريزان موسوم به ماده و انرژي تاريك، تاكنون شناسايي نشده‌اند، اما ستاره‌شناسان اساس وجود آنها را با تاثير گرانشي آنها بر روي ماده معمولي شناسایی کردند.

جهان از پژواكي از تولد خود برخوردار است

زمينه ريزموج كيهاني از پژواكهاي نوري بجا مانده از مهبانگ در 13.7 ميليارد سال قبل ساخته شده‌ است. اين يادگار مهبانگ مانند يك چادر برجسته از پرتو در اطراف جهان باقي مانده است.

ماموريت پلانك سازمان فضايي اروپا به طراحي نقشه‌اي از كل آسمان درنور ريز موج پرداخته تا نشانه‌هاي جديد را از چگونگي آغاز جهان بدست بياورد. رصدهاي پلانك جزء دقيق‌ترين ديدگاه‌ها از زمينه ريزموج كيهاني بوده كه تاكنون بدست آمده است.

دانشمندان اميدوارند كه با استفاده از اين داده‌ها به سؤالات خود در مورد جهان و اتفاقات پس از مهبانگ پاسخ دهند.

احتمال وجود جهان‌هاي بيشتر

ايده امكان وجود جهانهاي ديگر از يك نظريه موسوم به تورم ابدي بوجود آمده است. بر اساس اين نظريه، كمي پس از مهبانگ، زمان و فضا در سرعت‌هاي مختلف در مكانهاي مختلف گسترش پيدا كردند. اين مسأله منجر به رشد جهانهاي حبابي شده كه ممكن است با قوانين فيزيكي خاص خود اداره شوند.

اين مفهوم بسيار جنجال‌برانگيز بوده و تا چندي پيش كاملا فرضي تصور مي‌شد؛ اما اخيرا بررسي‌هاي بيشتري بر روي نشانه‌هاي فيزيكي از فرضيه چندجهاني در زمينه ريزموج كيهاني انجام شده است.

اگرچه دانشمندان به دنبال نشانه‌اي از برخورد جهان هاي حبابي، به بررسي رصدهاي موجود از زمينه ريزموج کيهاني پرداخته‌اند، اما تاكنون موفق به يافتن نشانه جالبي نشده‌اند. به گفته محققان، در صورت وجود چنين برخوردي، احتمالا يك طرح گرد در زمينه كيهاني باقي خواهد ماند.