پیشنهاد گام به گام روسیه به ایران راه حل است یا بازی جدید؟

  روسیه تلاش دارد تا نقش خود در موضوع هسته ای ایران را پر رنگ تر کند.

با ورود بی نتیجه ترکیه و برزیل به موضوع هسته ای ایران، موضع گیری همسایه شمالی درباره مساله هسته ای کشورمان شکل متفاوتی پیدا کرد و برخی کارشناسان معتقدند که دلیل بخش عمده تاخیرهای صورت گرفته در افتتاح نیروگاه بوشهر را می توان در نارضایتی روسیه از کنار گذاشته شدن یافت.

مسکو حالا طرحی موسوم به «گام به گام» را درباره موضوع هسته‌یی ایران در سفر علی اکبر صالحی، وزیر خارجه کشورمان به مسکو به طور رسمی و مکتوب تحویل او داد.

البته این طرح به طور شفاهی نیز در نشستی 3 ساعته با حضور وزرای خارجه ایران و روسیه بررسی شد.

این موضوع پس از آن انجام شد که نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه و هماهنگ‌کننده ارشد سیاست‌های کلان مسکو در امور اطلاعاتی، دفاعی، دیپلماتیک و امنیتی دوشنبه هفته گذشته به تهران سفر کرد و در دو دور مذاکره با سعید جلیلی، همتای ایرانی خود به رایزنی درباره طرح موسوم به "گام به گام" و موضوعات مورد علاقه دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخت.

با این حال پاتروشف حامل این طرح به طور مکتوب و رسمی برای مقامات ایران نبود. به نظر می‌آید سفر وی به تهران برای اطلاع از نقطه نظر ایران درباره طرح مسکو و تلاش‌ها برای گشایش دوباره مذاکرات میان ایران و 1+5 بوده است.

ایسنا در گزارشی درباره این طرح نوشت:‌ بر اساس آن‌چه درباره طرح سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در رسانه‌ها منتشر شده است، این طرح از ایران می‌خواهد همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را گسترش دهد و سناریویی را ترسیم می‌کند که بر اساس آن برای هر گام جدی ایران در جهت حل یک مساله باقی مانده با دیده‌بان هسته‌یی سازمان ملل، یک اقدام متقابل در جهت تخفیف تحریم‌ها و دیگر مجازات‌های اعمال شده بر ایران انجام ‌گیرد. به عبارت دیگر این طرح از جامعه‌ بین‌المللی می‌خواهد امتیازاتی محدود نظیر متوقف کردن برخی تحریم‌ها را برای هر گامی که ایران در جهت برآوردن درخواست‌ها مبنی بر توضیح نیات هسته‌یی‌اش برمی‌دارد، برای این کشور لحاظ کند.

چنانچه طرح مذکور حاوی چنین محتوایی باشد سوالات و نگرانی‌هایی درباره درخواست‌های آمریکا و مجموعه غرب از ایران پیش‌بینی می‌شود که در مذاکرات قبلی ایران و 1+5 نیز وجود داشته است و اساسا چنین درخواست‌هایی موجب شده تا طرفین به نقطه‌نظر مشترکی دست پیدا نکنند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز در گزارشی درباره طرح گام به گام تحت عنوان«مذاکرات هسته ای ایران و روسیه؛ بایدها و نبایدها» نوشت: «گام به گام»، طرح ابتکاری روسیه است که بر اساس آن، قرار است جمهوری اسلامی ایران در چارچوب یک جدول زمانی مشخص، به پرسش ها و ابهام ‌هایی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره جوانب مختلف برنامه هسته ‌ای این کشور دارد، پاسخ دهد و در هر مرحله اگر پاسخ ایران قانع‌ کننده تشخیص داده شد، تدابیر تشویقی و لغو گام ‌به‌ گام تحریم‌ها در نظر گرفته شود.

این طرح را سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، در تاریخ 13 ژوئیه (22 تیرماه) در جریان سفر به واشنگتن و پس از مذاکرات خود با 'باراک اوباما' و 'هیلاری کلینتون' رییس‌جمهوری و وزیر خارجه آمریکا ارایه کرد.

طرح روسیه که به گفته مقام های این کشور، 'حل اختلاف غرب با ایران' و 'باز گرداندن جمهوری اسلامی به میز مذاکرات هسته ای با کشورهای غربی' را دنبال می کند، به صورت مرحله ای و بر اساس اقدام های گام به گام به اجرا گذاشته می شود.

آمریکا با آنکه بطور قطعی طرح روسیه را رد نکرده، اما شواهد نشان می دهد که خیلی به این طرح خوشبین نیست.

سیاستمداران کاخ سفید از زمان ارایه طرح پیشنهادی گام به گام روسیه تاکنون نسبت به آن واکنش قطعی نشان نداده اند، اما هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا، پس از دیدار با لاوروف در واشنگتن اعلام کرد: 'ما به [سیاست] مسیر دوگانه خود که بر اساس فشار [تحریم] و تعامل است ادامه می‌دهیم و قصد داریم که با روس‌ها راه‌هایی را بررسی کنیم که [از طریق آن] بتوانیم راهبردهای فعالتری در تعامل (با ایران) بیابیم'.

ارایه طرح گام به گام و همزمان تلاش برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ ای ایران و گروه '1+5' در حالی در دستور کار مقام های کرملین قرار گرفته است که پیش از این، جمهوری اسلامی خواستار از سرگیری مذاکرات با غرب حول محور 'بسته پیشنهادی ایران' - که دربرگیرنده موضوعات متنوعی از جمله خلع سلاح اتمی و مشارکت دولت ایران در مدیریت حل بحران‌های عمده جهانی است - شده بود.

پیش بینی گام بعدی روس‌ها: فشار بر آمریکا برای حذف تحریم های ایران
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت: جمهوری اسلامی تا کنون گام های مهمی را در راستای ایجاد شفافیت در فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود برداشته است، روس ها طبق طرح گام به گام باید در گام بعدی به آمریکا در راستای حذف تحریم هاعلیه ایران فشار آورند.

علا الدین بروجردی در گفتگو با مهر با اشاره به طرح گام به گام روسیه برای حل مسئله هسته ای ایران استدلال کرد : با توجه به گام های برداشته شده از طرف جمهوری اسلامی ایران در راستای شفاف سازی پرونده هسته ای در قالب مدالیته و بسته های پیشنهادی، روس ها اگر بر اساس واقعیت عمل کنند  باید گام بعدی خود را فشار بر آمریکا در راستای حذف تحریم ها علیه ایران قرار دهند.

نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی  اصل مذاکره با روسیه به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت را حائز اهمیت خواند و اظهار داشت: حضور دبیر شورای امنیت روسیه در ایران و مذاکره با دکتر جلیلی درباره مسائل مهم منطقه ای و جهانی هدف جمهوری اسلامی از دعوت ایشان بود.

وی با اشاره به بسته پیشنهادی ایران به 1+5  خاطر نشان کرد: در بسته ایران به 1+5 پیشنهاد داده شده بود که در مذاکرات آینده ایران با طرف اروپایی مجموعه مسائل منطقه ای و جهانی مورد بحث و بررسی قرار گیرد که دست یابی ایران به فناوری صلح آمیز هسته ای نیز جزئی از این کل بود.

 وی متذکر شد: مدالیته نیز رفع تمام ابهاماتی بود که آژانس به صورت رسمی اعلام کرده بود و ایران نیز به صورت رسمی پاسخ داده و آژانس نیز تعیین کرد.

بروجردی تصریح کرد:  آمریکا با بهانه جویی هایش علاقه مند نیست که برای پرونده هسته ای ایران نقطه پایانی وجود داشته باشد تا از این مسئله به عنوان اهرم فشاری دائمی استفاده کند.