فرج‌الله سلحشور: سینمای ایران باید شهادتین را بخواند تا اسلامی شود/به دخترم اجازه نمي دهم وارد سينما شود

  پارسینه - متن کامل گفتگوی برنامه " سهم شما"ی رادیو معارف با آقای سلحشور را درباره وضع عفاف و حجاب در سینمای کشورمان می خوانید:

*آقاي سلحشور در يك مصاحبه گفته بوديد به دخترتان اجازه نمي دهيد وارد سينما حتي سينماي ايران شود دليل چيست؟

- مقام معظم رهبري در ديداري كه با آقاي خاتمي و هيأت دولت وقت داشتند روي كلمه سينماي مذهبي ، فيلم مذهبي خيلي تاكيد كردند و گفتند :« ما سينماي اسلامي مي خواهيم ، فيلمساز اسلامي مي خواهيم، چرا از گفتن كلمه اسلام و مذهب اكراه داريد؟ ما در دنيا اسلام را سكه رايج كرديم ولي شما از گفتن كلمه اسلام اكراه داريد.»

اين حقيقتي است كه تلاش مي شود لفظي با عنوان سينمايي اسلامي نداشته باشيم.
من از همين كلمه اي كه شما به كار برديد استفاده مي كنم يعني« سينماي ايران» حقيقت آن است كه غرب يعني هاليوود، سينما را خلق و براي آن مباني تعريف كرد و كمپاني هاي صهيونيستي هم طبق اهداف الحادي خود كه در تضاد با اسلام است اين را در همه دنيا گسترش دادند. سينماي ايران هم جزئي از همين سينماست كه اين قواعد را پذيرفته است.

در واقع ما در زميني كه صهيونيست ها و كمپاني هاي غربي طراحي كردند و با سوت داوران آنها بازي مي كنيم . شما اسم اين سينما را سينماي ايران مي گذاريد؟ اين مزاح است كه بگوئيم چيزي به نام سينماي ايران داريم. مباني حاكم بر سينماي غرب اصولي است كه ديگران تعريف كرده اند و هيچ تطابقي هم با مباني ما ندارد.

* پس تغيير دادن این مباني بايد سخت باشد؟

- خير، اتفاقا راحت است. مثالي مي زنم. اگر يك كافر بخواهد ماهيت خود را تغيير دهد و از نظر شرع مقدس اعتبار پيدا كند و مسلمان شود بايد دو جمله شهادتين را بگويد ما بايد براي سينما شهادتين را پيدا كنيم.

اگر با اين توضيحات به سينما نگاه كنیم سينماي ما سينماي اسلامي نيست. از اين سينما نمي توان توقع داشت اسلام را تبليغ كند و از حجاب و عفاف و حيا سخن بگويد. بايد اول سينما را خودي كنيم سپس توقعات خود را مطالبه كنيم .

* آقاي سلحشور، شما از تفاوت سينماي غرب با سينماي اسلامي سخن مي گوييد، مباني سينماي غرب چيست ؟

- اگر استثنائات سينماي هاليود و غرب را كنار بگذاريم (كه يك درصد هم نمي شود) حقیقت آن است كه 99 درصد بقيه چهار ركن دارد . اول: بخش هنري كه شامل قصه زيبا و ساخت زيبا و هنرمندانه است، دوم: دروغ و توهم، سوم: اومانيسم؛ یعنی سينما بر اساس تفكرات انسان است و با خدا و عالم بالا كاري ندارد و چهارم ماترياليسم يعني مادي گرايي؛ زيرا هدف خالقِ سينما رسيدن به احياي دنياي است و اثبات اينكه دنيا ساخته ماده است و مخلوق خالق نيست .
هدف چنين سينمايی رسيدن به محبوبيت ، شهرت و ماديات است. برهمين اساس مي گويم كه سينماي پس از انقلاب، در دهه 60 از سينماي كنوني به مراتب بهتر است. علت اين است كه هر آنچه با اسلام در تضاد باشد روز به روز سقوطش بيشتر خواهد شد.

* اشاره کردید که بايد براي سينما شهادتين را پيدا كنيم این شهادتها چیست؟

- اجازه بدهید ابتدا مبانی سینمای اسلامی را بگویم. سینمای اسلامی در مورد اول يعني استفاده از قصه زيبا و گيرا و جذاب با سینامی غرب مشترك است اما در موارد ديگر ، واقع گرايي به جاي دروغ گویي مطرح است يعني حركت كردن به سمت قصه هايی كه ريشه در حقيقت دارد. همچنين سينما بايد سازنده مردم باشد، آنها را تغيير دهد، خدا محور و معناگرا باشد.
اين اركان شهادتين سينماي ماست. در این صورت مي توانيم از سينما توقع داشته باشيم حجاب را رعايت كند و براي ترويج آن فيلم بسازد.

* از نظر شما وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي در اجراي اولين بند از وظايف خود در اجراي قانون عفاف و حجاب كه تصريح مي كند:« هماهنگي و نظارت بر رسانه هاي ارتباط جمعي همانند : روزنامه ها، مجلات و محصولات سمعي و بصري، نمايش ها و ... براي توجه به فرهنگ عفاف و حجاب و رعايت آن » موفق بوده است؟ البته ما در این مجال به عرصه هنر سينما بيشتر تاكيد داريم.
- وزارت ارشاد در برابر وضعيت موجود عاجز شده و دستهاي خود را به نشانه تسليم بالا برده است كه اين يك فاجعه است. آنان در برابر سينما و تئاتر و ابتذال در آن در يك كلام در برابر تهاجم بيگانه تسليم شده اند.

* علت اين تسلیم شدن چيست؟

- به همان دليلي كه حوزه هاي علميه تسلیم نشده اند یعنی مذهب. وزارت ارشاد و در واقع فرهنگ و هنر ما منهاي مذهب اصلا معنا ندارد. اين نهاد را كه فرهنگ و اخلاق و اعتقادات ومسائل تربيتي جامعه را بر عهده دارد باید مذهب شكل مي داد. حوزه هاي علميه بايد رگ و پي اين نهاد را شكل مي دادند و قوانين آن را تصويب مي كردند و ارشاد آن را اجرا مي كرد. به دليل اجرا نشدن چنيني امري شاهد آسيب پذيري نهاد فرهنگ كشور هستيم.

* آقاي جوان فكر مشاور رئيس جمهور اعلام كرده اند در دولتهاي نهم و دهم فيلمهايی كه از نظر عفاف و حجاب مشكل داشته باشند توليد نشده و اگر هم فيلمي الآن پخش مي شود مربوط به دولتهاي قبل است. وزير ارشاد هم اين حرف را رد كرده و گفته در دولت آقاي احمدي نژاد هم فيلمهايی كه اين موازين را رعايت نكرده اند توليد شده است. با توجه به به اينكه قانون گسترش عفاف و حجاب مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي با امضاي آقاي احمدي نژاد به وزارت ارشاد ابلاغ شده از نظر شما نقش نظارتي وزارت ارشاد بر وضع سينما در مقايسه با دولتهاي پيش از آقاي احمدي نژاد فرق كرده يا خير؟

- آقاي احمدي نژاد براي مشكل اقتصادي 200 نفر كارشناس جمع كرد تا در مدت 2 سال براي يك موضوع اقتصادي راه حل ارائه كند اما ايشان با چند كارشناس سينما جلسه گذاشته است؟ از سوي ديگر مشاور آقاي احمدي نژاد با برخي بازيگران سينما كه در سينما خوش نام نيستند نشست و برخاست دارد و وقتي كه به وي تذكر داده مي شد لجبازي مي كند يعني تذكرات دلسوزانه مردم ، مسئولان و حزب الله را نه تنها بها نمي دهد بلكه با لجاجت تشديد مي كند. ضمن اينكه اصول و مباني حاكم بر سينما همان بوده كه الان هست و تغییری نکرده است.
اين اصول ومباني را حوزه هاي علميه بايد تدوين كنند و وزارت ارشاد بازوي اجرايي حوزه هاي علميه باشد.

حجاب هم يكي از دستورات ديني است. اگر سينماي ما از دل مذهب بر نخاسته باشد طبيعتا ما مي بينيم يك چيزي به نام پوشش سطحي روي سر هنرپيشه انداخته اند اما آرايش ها سرجاي خود هست.

*وضع زنان را در سینمای ایران چگونه می بینید؟ چه میزان این وضع با حدود شرعی سازگار است؟

-در فيلمهاي ما زن موجودي بي حياست. الان بي حياي وبي پروايي زن در سينما كمترين عيب اوست. چرا؟ چون ذات سينما اين طور است . سينما براي رسيدن به آمال دنيوي و استفاده ابزاري از زن ساخته شده است.

* يكي از بازيگران زن كه در سريال تلويزيوني در نقش مذهبي و سپس در فيلم سينمايي در نقشي متفاوت و مطابق با وضع سينماي امروز ظاهر شده بود در واكنش به انتفاد برخي مخاطبان از اين رويه گفته بود (نقل به مضمون) من بازيگرم و مردم بايد اين مطلب را بپذيرند . حال سوال اين است وقتي ديدگاه يك بازيگر اين گونه است اين شخص چگونه مي تواند پيام مذهبي از جمله عفاف و حجاب را به مخاطب منتقل کند؟

- حرف اين خواهر حرف درستي است ، البته در این سينما. در سينماي موجود كه ما نمي توانيم بگوئيم سينما خود را اصلاح كند، مي گوئيم مردم بايد خود را اصلاح كنند! اين مردمند که بايد نگرش اعتقادي را بگذارند كنار و سينما را همين گونه كه هست قبول كنند!

يك هنرپيشه امروز در فيلمي نقش مثبت بازي مي كند، فردا نقش ديگري مي گيرد ، چون مي خواهد زندگي كند، اصلا براي كسب شهرت وارد سينما شده است. از طرفي هر روز هم كه نقش مذهبي وجود ندارد در حالی که در سينماي مذهبي هيچ گاه زني چه در نقش مثبت چه در نقش منفي ، حريم عفاف و حجاب را نخواهد شكست.

* خوب به سایر بندهای وظایف وزارت ارشاد بپردازیم. بند 14 از وظايف وزارت ارشاد تصریح می کند :«تهيه فيلم هاي سينمايي درباره تاريخچه كشف حجاب در ايران و بررسي علل و عوامل آن » آيا چنين قيلمي ساخته شده؟

- نه متأسفانه نديده ام

*خود شما نمي خواهيد چنين قيلمي بسازيد؟

- خيلي دوست دارم . اما با گرفتاري هايی كه الان دارم از جمله سريال حضرت موسي(ع) امكانش نيست.

*بند 15 از وظايف وزارت ارشاد مي گويد : «استفاده مناسب از لباس هاي اسلامي - محلي در فيلم هاي سينمايي و استفاده نكردن از اين پوشش توسط شخصيت هاي منقي در فيلم» آيا در فيلم ها اين موضوع رعايت مي شود؟

- من معتقدم وقتي به شخصيت هاي منفي و منفور حجاب مي پوشانيم ، حجاب را مسخرده كرده ايم . همانند اين تمسخر درباره كساني است كه حجاب را قبول ندارند. شما مي بينيد بازبگري به ظاهر حجاب به سركرده اما در عمل رفتار اخلاق و نگاه و برخوردش كاملا بي حجاب است . اين هم مسخره كردن حجاب است ما بايد در فيلم هاي خود ابتدا نويسنده و كارگردان هايی تربيت كنيم كه بفهمند عفاف و حجاب چه هست خودشان قبول داشته باشند آن وقت به اين ها بگوييم شما درباره عفاف و حجاب فيلم بسازيد

*مگر كساني هستند كه حجاب را قبول نداشته باشند.

- بله. فراوان. كارگردان هایی را مي شناسم كه به بازيگران زن در سر صحنه مي گويند خانم مي تواني حجاب را برداري بدتر از اينها وجود دارد كه من نمي توانم بگويم.

* با اين وصف ، خود شما و برخي افرادي كه وچهه مذهبي داريد چرا در اين سينما حضور پيدا مي كنيد ؟

- من سينما را يك زبان تبليغي جامع و گسترده و جهاني مي دانم نه يك راه و هدف. سينما وسيله اي است كه مي تواند به كمك آن رسالت خود را به دنيا بگويم. من به دنبال اسم و شهرت و ... نمي گردم علاوه بر آنكه قوانين موجود در سينما را هم قبول ندارم و سعي مي كنم راه خودم را درست بروم.

* بعضي از مردم نسبت به وضع آرايش بازيگران سریال حضرت یوسف از جمله نقش همسر حضرت يوسف در هنگام عروسی اعتراض دارند و مي گويند اين وضع آرايش و پوشش در شأن همسر پيامبر نبود.

- قبول دارم كه همسر پيامبر را مي توانستيم عفيف تر و با حيا تر نشان بدهيم مثلا لباس مناسبي بر تن ايشان نبود و ان شاءالله در كارهاي بعدي اين موضوع را در نظر مي گيريم

*آيا در سينما پيش از آنكه فيلم توليد شود وزارت ارشاد نظارتي دارد مثلا اینکه فیلمنامه را بررسی کند يا اينكه فیلم صرفا پس از توليد، بازبيني مي شود؟

-هر دو هست . هم فيلمنامه را مي خوانند هم بعدا بازبيني مي كنند.

*در زمینه حجاب دستورالعملی برای فیلمها وجود دارد؟

- دستورالعمل هايی وجود دارد اما سينما گر اجرا نمي كند و مسئول هم خيلي سخت نميگيرد.

*شما سينما مي رويد

-خيلي كم

*درباره بند 17 از وظايف وزارت ارشاد: « نظارت دقيق و اصولي بر وضعيت فرهنگي - اخلاقي سالن هاي سينما » چه نظري داريد؟

- امسال مجبور شدم به جشنواره كيش بروم .متاسفانه ديدم اصلام مسائل شرعي رعايت نمي شود. تازه مي گفتند اين جشنواره سالم تر از جشنواره هاي ديگر است!