شی؛ رهبری که غول را از چراغ بیرون آورد

مهم ترین مشخصۀ دهۀ اول حضور شی ‌جین‌پینگ در دولت این است که او غول را از چراغ خارج کرده است. تحت رهبری او، چین اراده و توانایی خود را برای به چالش کشیدن ایالات‌متحده به عنوان ابرقدرت مسلط نشان داده است...

عصر ایران- کتاب «چینِ شی جین پینگ» نوشتۀ استیگ استنسلی و مارتی کیارگالتونگ با ترجمۀ مسها جزینی منتشر شد. در این کتاب با چین در دوران رهبری که از مائو هم قدرت‌مندتر توصیف شده آشناتر می‌شویم و در این باره آمده است:

دو خصیصه، مشخصه دهه اول حضور شی ‌جین‌پینگ در دولت است. او غول را از چراغ خارج کرده است. تحت رهبری او، چین اراده و توانایی خود را برای به چالش کشیدن ایالات‌متحده به عنوان ابرقدرت مسلط نشان داده است.

دوم و به موازات این تحول، قدرت به شکل قابل توجهی در چین متمرکز شده است که بسیاری از ناظران را بر آن داشته تا ادعا کنند شی قوی ترین رهبر این کشور از زمان مائو تسه‌تونگ، مؤسس جمهوری خلق چین در سال 1949 است.

حتی ادعا کرده‌اند که او از مائو هم قدرتمندتر است. آن‌چه مسلم است این است که چین‌ دوره شی‌ جین‌پینگ بسیار قدرتمندتر از دوره مائواست. موقعیت خود شی و نقش جدید چین به عنوان یک ابرقدرت در عرصه بین‌المللی، باعث شد شی به عنوان «قدرتمندترین مرد جهان» روی جلد اکونومیست معرفی شد.

جاه‌طلبی‌ و چشم‌اندازی که شی برای آینده چین دارد صرفاً نشان‌دهنده اراده و توانایی‌ او برای پیشبرد سیاست‌هایش نیست، چیزی است که چین را شکل می‌دهد.

شی کلید درک این ابرقدرت جدید است. شی نیز مانند مائو در سال مار به دنیا آمد. در سنت چینی، هر سال در یک چرخه 12 ساله، متعلق به یک حیوان است: موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، گوسفند، میمون، خروس، سگ و خوک.

گفته می‌شود کسانی که در سال مار متولد شده‌اند، جذاب، مثبت و مبتکر هستند. با این حال، آن‌ها می‌توانند خطرناک هم باشند، بنابراین هیچ‌کس تمایل ندارد که با یک متولد سال مار دشمن شود.

آن‌ها روی رسیدن به آرزوها و اهداف‌شان‌ مصمم‌اند و می‌توانند خودرأی و مستبد باشند. آن‎ها سرسخت هم هستند. بیشتر از همه، متولدین سال مار اغلب تشنه قدرت‌اند و برای رفع این تشنگی دست به هر کاری می‌زنند.

شی در اولین دهه قدرت خود، چین را به عنوان یک ابرقدرت در صحنه جهانی شناساند و آشکارا ایالات متحده را به چالش کشید. در عین حال، او کشور را به سمت یک رژیم اقتدارگراتر هدایت کرده است.

به نظر می‌رسد از زمانی که شی در سال ۲۰۲۲ مجدداً به عنوان دبیرکل حزب کمونیست چین انتخاب شد، برای زمامداری از لحاظ‌زمانی نامحدود، مصمم شده است.

همین امر، او را بدل به کلید درک چین به‌عنوان یک ابرقدرت در حال ظهور می‌کند. در مقابل، شی جین‌پینگ بدون شک یک رهبر فوق‌العاده قوی، یک امپراتور مدرن در چین است.

اندیشه‎‌های شی اکنون در اساس‌نامه حزب گنجانده شده است و قانون اساسی تغییر کرده تا در اصل، او بتواند تا آخر عمر در قدرت باقی بماند. علاوه بر این، یک کیش شخصیت حول شی شکل گرفته است که مانند آن از زمان مائو دیده نشده است.

در غرب، رهبر چین اغلب به عنوان «رئیس‌جمهور» شناخته می‌شود که تعبیری گمراه کننده است، زیرا چنین عنوانی قدرت واقعی او را نادیده می‌گیرد.

نظام سیاسی چین از سه جزء اصلی تشکیل شده است: حزب کمونیست، دولت و ارتش. در این سیستم، دولت و ارتش تابع حزب هستند - و در چین دوره شی ‎جین‌پینگ این تبعیت بیشتر شده است.

رهبر جمهوری خلق چین قبل از هر چیز، دبیرکل حزب کمونیست چین است که جایگاهی بی‌چون‌وچرا در هرم قدرت است. رهبر همچنین دارای عنوان رئیس‌جمهورِ دولت و رئیس ارتش است که بالاترین ارگان‌های حزبی - مانند دفتر سیاسی و کمیته دائمی آن و همچنین کمیته مرکزی - که اولویت سیاست داخلی و تصمیمات مهم در آن گرفته می‎شود زیر نظر اوست و دولت و ارتش باید مطیع این تصمیمات باشند.

دبیرکل بر دستگاه حزبی متشکل از حدود 96 میلیون عضو و از طریق آن بر پرجمعیت‎ترین کشور جهان (با یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر) کنترل دارد. بزرگ‌ترین نیروی مسلح جهان (تقریباً 2 میلیون نفر) و اقتصادی که قرار است به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان تبدیل شود، زیرنظر اوست.

علاوه بر این، حزب کنترل مطلق قوای مقننه و قضایی، رسانه‌ها، افکار عمومی و آموزش و پرورش را دارد. ایالات‌متحده برحسب سرانه تولید ناخالص داخلی هنوز از نظر نظامی قوی‎تر و بسیار ثروتمندتر از چین است اما مدل تفکیک قوا در ایالات‌متحده منجر به آن می‌شود که قدرت دفتر رئیس‌جمهور در مقایسه با دبیرکل حزب کمونیست چین بسیار محدود باشد.

بارز ترین ویژگی کتاب چینِ شی جین پینگ برای فارسی زبانان ترجمۀ روان آن است. مترجم روزنامه‌نگاری شناخته شده است و به همین خاطر به ارتباط با مخاطب بها داده است. قیمت کتاب 289 هزار تومان و از تارنمای نشر پیله هم قابل تهیه است.

کانال عصر ایران در تلگرام