فقدان گفتمان توسعه؛ راز کاهش اعتماد مردم به حکم‌رانان

«اغتشاشات ذهنی و معرفتی جامعه» امری پیچیده و فلسفی نیست. سرخوردگی و سردرگمی در برابر این چراهاست. جوانی که برای این چراها پاسخی موجه نمی‌یابد دچار «اغتشاشات ذهنی و معرفتی» می‌شود.

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- آقای صالحی، وزیر فرهنگ در مورد چالش‌های عمده آغاز دوره مدیریتش گفته است: «اگر بخواهیم چالش عمده در کل حاکمیت را بگوییم، چالش سرمایه اجتماعی داریم و کاهش اعتماد مردم به حکم‌رانان! ... این واقعیت اجتماعی خود ماست که باید آن را بفهمیم و با برداشت درست با آن مواجه شویم. کل جامعه دچار اغتشاشات ذهنی و معرفتی است.»

اما به راستی چرا اعتماد مردم به حکمرانان کاهش یافته است. دلیل روشن و سر راست آن بی‌توجهی به مسئله توسعه ایران است و اساسا فقدان حاکمیت گفتمان ملی توسعه ایران.

چرا برند معروف لنوو در حوزه فناوری‌های جدید باید در عربستان کارخانه بسازد اما نه در ایران که به مراتب بیش از عربستان سرمایه انسانی و متخصص دارد؟ اخبار پیشرفت عربستان در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و سرمایه‌گذاری در طرح‌های عمرانی برای جوان ایرانی حسرت ایجاد می‌کند. آیا در سالهای آتی عربستان باید مقصد جوانان فارغ التحصیل باشد؟ چرا امارات و عمان مقصدی جذاب برای متخصصان فناوری‌های جدید و دیجیتال مملکت باید باشند؟ چرا؟

رصد خانه مهاجرت به عنوان اولین نهاد پژوهشی برای تحلیل داده‌های مهاجرت وضعیت کشور را از لحاظ مهاجرت قرمز اعلام کرده است. چرا؟ یعنی نه تنها جوانان و نخبگان که حرفه‌های مختلف میل به مهاجرت دارند. چرا؟

امارات حدود 60 سال پیش هیچ نبود و هیچ نداشت. امروز توریسم شهر تازه ساز دوبی بیش از ایران با همه پهناوری اقلیمی و قدمت و تنوع قومیت و فرهنگ است. چرا؟ چرا باید ذخایر ارزی ایران از امارات و کویت و مصر کمتر باشد؟ مردم کشوری با این حد از ذخایر نفت و گاز و منابع و معادن و سرمایه جوان انسانی، چرا باید به قول آقای باهنر هفت سال درگیر تورم 40 درصدی و سالها تحت فشار تورم دو رقمی باشند؟ چرا؟

راه مواجهه با به قول وزیر محترم «کاهش اعتماد مردم به حکم‌رانان» این است که توسعه ایران در اولویت قرار گیرد که یکی از اولین گام‌های حرکت در این مسیر کاهش فشار تحریم‌های ظالمانه است. همانطور که آقای روحانی اخیراً هم به درستی تاکید کرده اند: «امروز تا تحریم برداشته نشود، تا با دنیا تعامل سازنده نداشته باشیم و اف‌ای‌تی‌اف اجرا و روابط بانک‌های ما با جهان برقرار نشود، چه آقای دکتر پزشکیان باشد، چه هر رئیس‌جمهور دیگری با هر قدرتی روی کار بیاید، مشکلات کشور حل نمی‌شود».

کارشناسان مختلف اقتصادی هم بارها گفته بودند که بدون کاهش فشار تحریم های ظالمانه امکان برون رفت از چالش های جدی و امکان توسعه ایران وجود ندارد.

«اغتشاشات ذهنی و معرفتی جامعه» امری پیچیده و فلسفی نیست. نتیجه نگرانی مردم است. نگرانی مردم همان است که دکتر عباس آخوندی در روز ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری اخیر با صراحت و به روشنی بیان کرد: «نگران فقر، منازعه‌ی بین‌المللی و فروپاشی اجتماعی و فرهنگی ملتی که هسته‌ی مرکزی یک تمدن چندین هزار ساله ‌است. ملتی که باید عنصر اصلی پیوند ملت‌های منطقه و مایه‌ی ثبات و توسعه خود و پیرامون باشد، دچار کشمکش‌های بی‌پایان و بی‌انتهایی شده‌است. ... تمدن ایران محصول تجارت آزاد و آمدوشد اقوام و خرده‌ فرهنگ‌های گوناگون و گفت‌وگوی فرهنگی و مدنی شرق و غرب و شمال و جنوب عالم بوده ‌است. حصر هیچ‌گاه سرنوشت و ویژگی ملت ایران نبوده‌است. لیکن اینک تبدیل به ملتی بریده از جهان و درحسرت حضور در میدان‌های رقابت جهانی شده‌است. بیهوده نیست که شاهد سیل مهاجرت ایرانیان از پیر و جوان هستیم. ... »

برای به تعبیر وزیر محترم، «کاهش اعتماد مردم به حکم‌رانان» و «اغتشاشات ذهنی و معرفتی جامعه» حکمرانان باید به این دست نگرانی‌های واقعی مردم پاسخ دهند. باید همچون آقای روحانی به صراحت از مسئله تحریم‌های ظالمانه سخن گویند. راه حل چالش‌ها برداشتن گام‌های جدی برای توسعه ایران است.