اروپا با ایلان ماسک چه کند؟/ میلیارد متحد ترامپ اروپا را تحقیر می‌کند

منبع: نیویورک‌تایمز 
تاریخ انتشار: 8 ژانویه 2025 
نویسنده: لی هاکستادر
 
➖➖➖➖➖➖➖➖➖  
   عصر ایران؛ لیلا احمدی- «لی هاکستادر»، ستون‌نویس تحلیلی واشنگتن‌پست و خبرنگار مستقر در پاریس است که عموماً به وقایع و تحولات سیاسی اروپا می‌پردازد. او سال‌ها خبرنگار ملی مستقر در تگزاس بود و در بیش از 40 حوزۀ خبری از جمله اورشلیم، رم، مسکو و آمریکای مرکزی به‌عنوان خبرنگار خارجیِ مقیم فعالیت کرده است.

     در سال 2014، جایزۀ «یوجین میر» واشنگتن پست برای یک عمر فعالیت حرفه‌ای به او اعطا شد. هاکستادر در این مقاله به روی کار آمدن ایلان ماسک و تأثیر او بر اقتصاد اروپا پرداخته است. آیا این میلیاردر جنجالی می‌تواند کشورهای اروپایی را به تبعیت از تصمیمات ایالات متحده وادارد؟ انتخابات آیندۀ آلمان تعیین‌کننده است و باید دید اروپایی‌ها چه واکنشی به طرح‌های اقتصادی ایلان ماسک نشان می‌دهند؟ شاید آن‌ها هم صاحب همان تجربه و عقیده‌ای شوند که بسیاری از تحلیل‌گران آمریکایی‌ها سال‌ها پیش به دست آورده‌اند.

   شایان ذکر است که مقالات ترجمه‌شده در این بخش، صرفاً بازتاب دیدگاه نویسنده و در راستای بررسی مطبوعات جهان است.  
                                                                        ➖➖➖➖➖➖➖➖➖   
   تا همین چندی پیش، چالش اصلی اروپا در مواجهه با «ایلان ماسک»، یافتن ابزاری برای اِعمال قوانین فنی و تجاری بر سازوکارهای این غول میلیاردر بود که درآمد سالانۀ شرکت‌هایش بیش از هزینه‌های دفاعیِ سالانۀ بریتانیا یا آلمان است.

    با توجه به این که شرکت‌های آمریکایی بیش از یک سده پیش بر جمهوری‌های به اصطلاح موزیِ آمریکای مرکزی تسلط داشتند، این پرسش به ذهن متبادر می‌شود که آیا ماسک می‌تواند بر سیاست‌های اروپا تسلط داشته باشد؟ به بیان روشن‌تر، آیا ایلان ماسک می‌تواند سلطه‌ای به‌مثابه‌ی سلطه بر شرکت «یونایتد فروتِ هندوراس» بر سایر شرکت‌های بین‌المللی داشته باشد و به‌تدریج بر سیاست آلمان یا بریتانیا نیز چیره شود؟

[م. جمهوری موزی یا موزفروش (بنانا ریپابلیک)، در فرهنگ واژگان سیاسی نوین، اصطلاحی است که به کشورهای تک‌‌محصولی و ضعیف مثل هندوراس و سومالی اطلاق می‌شود که از نظر سیاسی ناپایدارند و اقتصادشان وابسته به صادرات محصولات محدودی مثل موز و کانی‌‌های معدنی است. این کشورها معمولاً در سلطۀ گروه‌هایی کوچک، فاسد، ثروتمند و خودکامه هستند و با سیستم الیگارشی اداره می‌شوند. ترامپ در خلال کارزار انتخاباتی اخیر اعلام کرده بود: «انتخابات پیش‌رو بسیار مهم است. ما در بحران مرزها و در بحبوحۀ تورم فزاینده، به جمهوری موزی مبدل شده‌ایم.»]

    برلین سومین و لندن ششمین اقتصاد بزرگ جهان است و طبیعتاً طرح پرسش در خصوص چیرگی بر آن‌ها مضحک به نظر می‌رسد، اما با افزایش توئیت‌های بدقلقانۀ ثروتمندترین مرد جهان که از قضا مدیریت کارخانۀ خودروسازی تسلا در نزدیکی برلین را به عهده دارد و در رقابت با کارخانجات فولکس‌واگن و پورشۀ آلمان است، تنش‌هایی در سیاست دو کشور ایجاد شده است. اتخاذ موضع صریح در قبال ایلان ماسک مهم است، چون او چند هفته مانده به انتخابات فدرال، اظهارات مداخله‌گرانه‌ای کرده و به ناگاه خود را به حزبی پوپولیست، ضدآمریکایی، روس‌پسند و منکر تغییرات آب و هوایی که رهبران‌اش عقاید نازیستی و یهود‌ستیزانه دارند، نزدیک کرده است.

   همان‌طور که ماسک در روزنامۀ محافظه‌کار آلمان، «ولت آم زونتاگ» نوشته است، «حزب آلترناتیو برای آلمان (اِی‌اِف‌دی)، آخرین بارقۀ امید آلمان است.» این در حالی است که سرویس اطلاعات داخلی آلمان با فعالیت این حزب مخالفت کرده، برخی عناصرش را افراط‌گرا دانسته و آن‌ها  را تحت پیگرد قرار داده است. با این که ای‌اف‌دی در نظرسنجی‌های مربوط به انتخابات 23 فوریه، رتبۀ دوم آراء مردمی را کسب کرده، انتظار می‌رود جایی در ائتلاف‌ احزاب سنتیِ چپ و راست آلمان نداشته باشد. گروه‌های سياسی در عدم پذیرش این جریان، اشتراک نظر دارند ولی تخمین نادرستِ آمار و ارقام می‌تواند پیامدهای مخاطره‌آمیزی داشته باشد. نمونه‌ای از همین دست سیاست‌ها و ارزیابی‌ها در انتخابات 2023 هلند نیز در کار بود و سبب شد حزبی پوپولیستی، افراط‌گرا و اسلام‌ستیز در صدر قرار بگیرد، بر ائتلاف حکومتی چیره شود و تحلیل‌گران را حیرت‌زده کند.

    [م. حزب آلترناتیو برای آلمان (ای‌اف‌دی) که در سال ۲۰۱۳ تأسیس شده، مواضع افراط‌گرایانه‌ای دارد. این حزب با سیستم ارزی یورو و اتحادیۀ اروپا مخالف است، خواهان افزایش نقش سنتی خانواده‌ها، سخت‌گیری در مورد طلاق، ممنوعیت سقط جنین، سخت‌گیری در ورود مهاجران و پناهندگان به کشور، محدود کردن فعالیت مسلمانان، جلوگیری از ختنۀ کودکان، راه‌اندازی نیروگاه‌های اتمی، عدم سرمایه‌گذاری در طرح‌های اقلیمی، سربازی اجباری برای مردان، ایجاد رسانه‌های دولتی و حق نگهداری و حمل اسلحه است.

   ای‌اف‌دی از سال ۲۰۱۶ در بسیاری از مناطق آلمان به رقیب سیاسیِ احزاب سنتی این کشور بدل شده است. در سال ۲۰۱۹ این حزب در پارلمان‌های ۱۰ ایالت از ۱۶ ایالت آلمان حضور داشت. حضور این حزب در پارلمان‌های ایالت‌های شرقی آلمان پررنگ‌تر است. ای‌اف‌دی در انتخابات ایالتی ۲۰۱۶ (در ایالت زاکسن-آنهالت) موفق شد بیش از ۲۴ درصد آرا را از آن خود کند؛ پدیده‌ای که ائتلاف سه حزب دموکرات مسیحی، سوسیال‌دموکرات و سبزها را الزامی کرد. این حزب در انتخابات پارلمانی ایالت مکلنبورگ فورپومن نیز حدود ۲۱ درصد آرا را به دست آورد و حتی از حزب دموکرات مسیحی، یعنی حزب صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل نیز پیشی گرفت.]

   سخنگوی دولت آلمان در رابطه با موضع مداخله‌گرانۀ ماسک و احتمال روی کار آمدنِ ای‌اف‌دی می‌گوید: «خیال خام است. چنین چیزی به واقعیت مبدل نمی‌شود. اظهارات نادرست، دور از واقعیت و مداخله‌گرانۀ ماسک در شبکه‌های اجتماعی نمی‌تواند بر عقاید کشوری 84 میلیونی تأثیر بگذارد.»

    رهبران ارشد اروپایی به ماسک هشدار داده‌اند  سرش به کار خودش باشد و از مداخله در سیاست کشورهای دیگر بپرهیزد.» 

  «اولاف شولتس» (صدراعظم آلمان) هم در مصاحبه با هفته‌نامۀ آلمانی «اشترن» گفته است: «خوراک برای ترول‌ها جور نکنید.»

[م. ترول در فضای مجازی به کاربر یا محتوایی گفته می‌شود که با مشاجره، رفتارهای آزاردهنده، مطالب تحریک‌کننده و پیام‌های مخرب، به جنجال و حاشیه‌سازی دامن می‌زند.]

[م. «فرانک والتر اشتاین‌مایر» (رئیس‌جمهور آلمان) دستور انحلال پارلمان این کشور به‌منظور برگزاری انتخابات زودهنگام در اواخر ماه فوریه را صادر کرده است. این تصمیم پس از فروپاشی دولت ائتلافیِ اولاف شولتز، صدراعظم آلمان اتخاذ شده و به گفتۀ اشتاین‌مایر «تنها راه برای ایجاد دولت پایدار» و حل مشکلات کشور است. شولتز، ۱۶ دسامبر رأی اعتماد پارلمان را از دست داد و پس از فروپاشی ائتلاف سه‌حزبی‌اش در ۶ نوامبر، دولت اقلیت را رهبری کرد. این ائتلاف در پی کنار رفتن وزیر دارایی از حزب دمکرات آزاد از بین رفت، چراکه دو حزب «سوسیال دمکرات و سبزها» در پارلمان این کشور اکثریت را از دست دادند. انتخابات پیش‌روی آلمان فرصتی برای روی کار آمدنِ جناح تندروی محافظه‌کار است و ماسک در تلاش است این هدف را محقق سازد.]

فقط ۶ ماه از روی کار آمدنِ «کی یر استارمر» (نخست‌وزیر بریتانیا) و دولت چپِ میانۀ کارگرش می‌گذرد. او هم این هفته، هدف حملات آنلاینِ این میلیاردر مهاجم قرار گرفته و ناچار شده دست به ضدحمله بزند.

   ماسک، استارمر را به انفعال در قبال پروندۀ رسوایی اخلاقیِ باندهای تبهکار پاکستانی‌بریتانیایی متهم کرده و با انتشار چند پست در شبکۀ اجتماعی ایکس، از او انتقاد کرده که در دوران تصدی مدیریت دادستانی عمومی انگلیس یعنی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳، نتوانسته اقدام قاطعی علیه باندهای سوءاستفادۀ جنسی از کودکان انجام دهد. او نوشته است: «پلیس انگلیس برای پیگیری جرایم جدی مانند تجاوز و متهم‌کردن مظنونان به تأیید دادستانیِ سلطنتی نیاز دارد. وقتی باندهای متجاوز بدون ترس از مجازات به دختران جوان دست‌درازی می‌کردند، رئیس دادستانی سلطنتی که بود؟ کی‌یر استارمر.»

   ماسک در پستی دیگر با انتقاد از اولویت‌های قضایی انگلیس، نوشته است: «عدالتی برای جنایات شدید و خشونت‌آمیز وجود ندارد، اما کاربران برای انتشار پست‌ در رسانه‌های اجتماعی به زندان می‌افتند.» او از چارلز سوم (پادشاه بریتانیا) خواسته تا برای انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام اقدام کند و خواستار محاکمه و زندانی‌شدن استارمر شده است؛ اظهاراتی که واکنش‌های گسترده‌ای در میان سیاستمداران و رسانه‌های اروپایی به راه انداخته است. حمایت ماسک از برگزاری انتخابات زودهنگام در انگلیس و حملات تند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا به سیاست‌های استارمر، روابط لندن و واشنگتن را در آستانۀ دوره‌ای پرچالش قرار داده است.

  بدون شک بسیاری از دعاوی ماسک نادرست‌ است، اما او کاری به حقایق ندارد. قدرت در کانون توجه او است و این که چگونه می‌تواند از آن برای تسلط بر دیگران و تحمیل ارادۀ خود استفاده کند. به عنوان مثال چندی پیش در  حمایت از «حزب راست‌گرای رفرم بریتانیا» به رهبری پوپولیستِ راست افراطی «نایجل فاراژ» سخن گفته و دیری نگذشته که خواستار برکناری فاراژ شده است.

     می‌توان گفت که نفوذ ماسک تا حد زیادی در گرو دارایی افسانه‌ای (که اکنون به نیم تریلیون دلار نزدیک شده) و خیل فالوورهای (211 میلیون در پلتفرم رسانۀ اجتماعی X) او است.

    شاید ناکامی‌های فزاینده، رواج سرخوردگی و یأس اجتماعی در اروپا هم دخیل باشد. رفتار مداخله‌جویانۀ ماسک به کنجکاوی‌های طفل نوپایی شباهت دارد که قصد دارد به هر نحو پیروز شود. به هر حال وقتی پای تحلیل به میان می‌آید، هدف  واقعی او آشکار می‌شود. او در ولت آم زونتاگ چنین نوشته است: «احزاب سنتی آلمان شکست خوردند و سیاست‌هایشان به رکود اقتصادی، ناآرامی اجتماعی و از بین رفتن هویت ملی منجر شد.»

    ماسک قصد دارد گفتگوی زنده‌ای با «آلیس وایدل» (رهبر ای‌اف‌دی و اولین کاندیدای این حزب برای صدراعظمی) در شبکۀ ایکس برگزار کند. او در پیش‌درآمدی بر برنامه گفته است: «وایدل فردی خردمند، میانه‌رو و از قضا دگرباش است که با یارش زندگی آرامی دارد و دو کودک را به فرزندخواندگی پذیرفته است. به نظر شما او شباهتی به هیتلر دارد؟ چه اهمیتی دارد که از ای‌اف‌دی یا هر حزب دیگری دفاع می‌کند؟»

    حمایت 277 میلیون دلاریِ او از کمپین انتخاباتیِ دونالد ترامپ، بیشترین حمایت مالی در کارزار ریاست‌جمهوریِ سال گذشته و سال‌های پیشین بود. ماسک آشکارا به تحقیر اروپا می‌پردازد و کاهش نرخ باروری در این کشورها را هدف می‌گیرد. او می‌گوید: «اروپا در حال احتضار است و جمعیت مهاجر فزاینده‌ای دارد.» 

    ماسک به‌ویژه از «قانون خدمات دیجیتال» اتحادیۀ اروپا که غول‌های آنلاین را ملزم به حذف محتوای ساختگی کرده، غضبناک است. این حکم برای او که با احتمال صدها میلیون دلار جریمۀ ناشی از تخلفات ادعاییِ ایکس مواجه شده، به‌منزلۀ سانسور و نقض آزادی بیان است.

  مبارزه بر سر نظارت محتوایی کماکان ادامه دارد و جدال مهم‌تر این است که آیا مهم‌ترین متحدان واشنگتن که با انبوهی از مشکلات داخلی دست به گریبان‌اند، می‌توانند در برابر غول عرصۀ فناوری قد علم کنند؟

   حضور مردی که دارایی خالص‌اش با کل بودجۀ امسال روسیه برابری می‌کند و یار غار ترامپ شده، چه چالش‌هایی برمی‌انگیزد و چه پیامدهایی برای سیاست بین‌الملل خواهد داشت؟

تجاوز شوهرعمه به دختر ۱۰ ساله یتیم

بیشتر بخوانید:

اطرافیان ترامپ/ اکونومیست: قضیه فراتر از ایلان ماسک است!

تماشاخانه

آیا ناپلئون به قتل رسیده بود؟ مرگی مشکوک شبیه مرگ مایکل جکسون (فیلم)

کشف راز بزرگ ؛ چه بر سر آخرین نیاندرتالها در جبل الطارق آمد؟ آن‌ها مدتی زنده بودند (فیلم)

فیلم های دیگر