آخرین فرصت پیش روی ایران و آمریکا

برای دو دهه، چهره های جنگ طلب در واشنگتن از ایالات متحده خواسته اند تا به برنامه هسته ای ایران حمله کند و طی همه این مدت درخواست فوق رد شده است. البته تا امروز استدلال علیه عدم اقدام نظامی تا حدی قانع‌کننده بود چرا که توانایی های هسته ای ایران با مرحله ساخت بمب فاصله بسیاری داشت.

ریچارد نفیو یکی از معماران اصلی تحریم های ایران در فارین افرز نوشت*: همزمان جامعه بین‌الملل در مورد نیاز تهران برای اثبات اینکه اهداف هسته‌ای‌اش کاملاً صلح‌آمیز است، متحد بود و همسو عمل می کرد. این تحریم ها هزینه های زیادی را تحمیل کرد تا جایی که جمهوری اسلامی ایران را وارد مذاکره کرد.

البته هنوز هم دلایل خوبی برای بمباران نکردن ایران وجود دارد. حمله به این کشور هرج و مرج و بی ثباتی بیشتری را به خاورمیانه تزریق می کند آن هم در زمانی که واشنگتن می خواهد بر مناطق دیگر تمرکز کند. از سوی دیگر اگر حملات موفقیت آمیز نباشد، می تواند اعتبار ایالات متحده را تضعیف کند و احتمال شکست نیز زیاد است.

کانال عصر ایران در تلگرام

حتی دقیق‌ترین حملات ممکن است تنها ساختن بمب هسته‌ای ایران را به تاخیر بیندازد. با این اوصاف بهترین و بادوام ترین راه حل برای این موضوع همچنان توافق دیپلماتیک است.

اما امروز، پرونده علیه اقدام نظامی چندان هم در از ذهن نیست. برنامه هسته ای ایران دیگر نوپا نیست. در واقع، این کشور تقریباً همه چیزهایی را که برای ساختن یک سلاح نیاز دارد، دارد. در همین حال، تهران نسبت به چند سال پیش آسیب‌پذیرتر است و بیشتر به یک قدرت بازدارنده جدید نیاز دارد چرا که شبکه شرکای آن تضعیف شده و اسرائیل نیز چندین بار در سال 2024 به اهدافی در داخل مرزهای ایران حمله کرده است.

جامعه بین‌المللی نیز اکنون در قبال ایران موضع همسویی ندارد. هنوز تحریم‌های سختی علیه ایران وجود دارد، اما این تحریم‌ها دائماً توسط چین، هند و روسیه و غیره نقض می‌شوند.

از سرگیری اجرای کامل ممکن است امکان پذیر باشد، اما به ویژه در زمانی که پکن با خصومت دو حزبی واشنگتن مواجه است، به همکاری چین نیاز دارد. روابط روسیه با ایران نیز قوی‌تر از دهه‌هاست که به واسطه روابط دفاعی متقابل تقویت شده است.

انگیزه های تهران برای هسته ای شدن به ندرت بیشتر از این بوده است و هزینه های مورد انتظار آن احتمالا کاهش یافته است.

با توجه به خطرات اقدام نظامی، ایالات متحده باید یک تلاش نهایی و با حسن نیت برای مذاکره درباره توقف برنامه هسته ای تهران در اوایل دولت ترامپ انجام دهد، اما اگر آماده نباشد در جهانی که سلاح های هسته ای ایران ایجاد می کند زندگی کند، ممکن است چاره ای جز حمله به ایران وجود نداشته باشد.

این مستلزم آن است که واشنگتن هم اکنون طرحی برای اقدام نظامی آماده کند و هم اطمینان حاصل کند که ایران متوجه واقعی بودن این تهدید می شود، حتی اگر یک بار دیگر مسیر دیپلماتیک را امتحان کند.

با این شرایط باید گفت که این آخرین فرصت پیش روی ایران و آمریکا است و اگر این بار نتوانند به توافقی پایدار برسند دیگر چاره ای جز جنگ نمی ماند.