استان کرمان یکی از بزرگترین استانهای ایران است که سفر به مناطق مختلف آن به اندازه یک تعطیلات نوروز و بیشتر طول میکشد. با توجه به محدودیتهای زمانی و نداشتن تعطیلات مناسبتی در فصل پاییز، میتوان این سفر را به دو یا سه روز آنهم شهر کرمان محدود کرد؛ زیرا این شهر و اطراف آن به اندازهای جاذبه دارد که میتواند به تنهایی یکی از مقاصد جذاب برای سفر باشد.
به گزارش دنیای اقتصاد، موزه هنرهای معاصر صنعتی یکی از جاذبههای شهر کرمان و محلی برای به نمایش گذاشتن آثار هنرمندان مختلف ایران و جهان (۸۳ هنرمند ایرانی و ۱۶ هنرمند خارجی) است. نیمی از آنها نیز به آثار استاد علی اکبر صنعتی اختصاص دارد و در کنار آن میتوان آثاری از هنرمندانی نظیر آگوست رودن، هنری مور، امیل نولده، بن نیکلسن، واسیلی کاندینسکی، آلبر مارکه، بلاکادار، جاکوب اپشتاین، بوناتی، تام فیلیپس، محمد غفاری (کمال الملک) علی محمد حیدریان، علی اکبر یاسمی، رسام ارژنگی، پرویز تناولی، ژازه تباتبایی، سهراب سپهری و... را هم در این موزه مشاهده کرد. موزه هنرهای معاصر صنعتی در خیابان شریعتی، حدفاصل میدان باغ ملی و چهار راه طهماسب آباد قرار دارد.
بازار کرمان از میدان ارگ شروع شده و در نهایت به میدان مشتاقیه میرسد. نکته جالب در این بازار ساخت آن توسط فرمانروایان در دورههای مختلف است، به علاوه این بازار جزو طولانیترین راستههای بازار در ایران است. همچنان که گفته شد اولین بخش بازار، ارگ است که از میدانی به همین نام شروع شده و به چهارسوق گنجعلی خان میرسد.
چهارسوق مربوط به ۴۰۰ سال پیش بوده و انواع گچبریها و نقاشیها با رنگ و روغن را میتوان در آنجا دید. بازار اختیاری بخش دیگری از بازار کرمان است که از گنجعلی خان شروع شده و تا بازار وکیل ادامه دارد. در این بخش نیز شاهد بازارچهها، کاروانسراها، حمام و چایخانه و مدرسه شیخیه هستیم. بازار وکیل یکی از معروفترین بازارهای کرمان است که بین مسجد جامع و ارگ قرار گرفته و مجموعهای از بناها نظیر مسجد، کاروانسرا، حمام و ... را در خود جای داده است.
بازار سردار، مظفری، قلعه محمود، میدان قلعه، مسگری، زرگری، کفاش ها، کلاه مالی و... از دیگر بخشهای بازار کرمان هستند. در این بازار میتوان علاوه بر خرید انواع و اقسام صنایع دستی، فالوده کرمانی را تجربه کرد.
آتشکده و موزه مردمشناسی زرتشتیان کرمان که درخیابان ایرانشهر قرار گرفته تنها موزه در جهان است که به جامعه زرتشتیان تعلق دارد. مسوولان آتشکده میگویند آتشی که در این آتشکده نگهداری میشود همان آتش مقدس هزارساله است که از هندوستان به ایران منتقل شده است.
بر سر در ورودی آتشکده سه کلمه را میبینیم؛ هُمت، هُوخت و هُورَشت که همان اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک هستند. موزه مردمشناسی شامل اشیائی مرتبط با وسایل خوراک، پوشاک، سنگ نوشتهها، کتابها، مجسمهها، وسایل کشاورزی و... میشود. به علاوه مجموعهای از عکسهای قدیمی و وقف نامهها را در این بخش میبینیم.
گنبد مشتاقیه را به نام سه گنبدان نیز میشناسند. این بنا از دوره قاجار به جا مانده و ابتدا مزار میرزاحسینخان راینی جد اعلای سادات معروف به میرحسینی راینی بوده است. گنبد مشتاقیه محل دفن مشتاق علیشاه، از صوفیان نامی قرن سیزدهم هجری قمری است؛ همان شخصی که مبتکر سیم چهارم سه تار بود که اکنون به سیم مشتاق مشهور است.
سه گنبد روی آرامگاه مشتاق علیشاه، شیخ اسماعیل هراتی و کوثر همدانی بنا شده، دو گنبد آن دارای کاشیکاری هستند و سومین گنبد که بر فراز آرامگاه شیخ اسماعیل قرار دارد آجری است. گنبد مشتاقیه ابتدای خیابان ۱۷شهریور و در ضلع شرقی مسجد جامع کرمان قرار دارد.
یخدان مویدی از بناهای به جا مانده از دوره صفوی در کرمان است که در آن دوره برای انبار کردن یخ استفاده میشد و در تمام فصول کرمانیها میتوانستند از آنجا یخ بردارند. بنای یخدان مویدی از خشتخام است و آب آن از قناتی به همین نام تامین میشد.
برای اینکه عایق یخدان از بین نرود هر سال لایه جدیدی از خشت و گل بر آن میکشیدند. در آن دوره چند کارگر در یخدان مشغول به کار بودند و کارشان هدایت آب از طریق حفرههای بنا روی تودههای یخ بود. میزان آب باید به گونهای هدایت میشد که تنها دو یا سه سانت روی یخ را گرفته و در سرمای شبانه دوباره یخ بزند. یخدان مویدی در خیابان شهید کامیاب (ابو حامد) قرار دارد.
مسجد جامع کرمان که به نام مسجد جامع مظفری هم معروف است یک مسجد چهارایوانی است که در دوره حکومت امیر مبارزالدین محمد مظفر، موسس سلسله آلمظفر در سال ۷۵۰ هجری قمری بنا شده است. این مسجد بارها و بارها مرمت و بازسازی شده و در بازار قدمگاه، خیابان شریعتی و میدان مشتاق قرار گرفته است.
فراتر از بناهایی که ذکر آن رفت در شهر کرمان انواع و اقسام بناهای دیگر نظیر کتابخانه ملی و... قرار دارد. کرمان شهری است که در آن میتوان انواع غذاهای محلی را هم در رستورانهای این شهر تجربه کرد. به علاوه در اطراف این شهر زیبا، باغ ماهان را داریم که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این شهر همچنین صنایع دستی و سوغات خاص خود را دارد.
زیره، انواع قوتو و ... را در کرمان داریم و بسیاری، ظروف مسی را به عنوان سوغات تهیه میکنند. آنها که اهل هزینه کردن بیشتر هستند، سراغ فرش کرمان میروند، فرشی که با طرحهای منحصر به فرد خود در جهان شناخته شده است. کرمان استانی است بینظیر که گردشگران در آن به فراخور علاقه خود میتوانند از گشت و گذار در آن لذت ببرند.
در این گزارش ما تنها به فضای داخلی این شهر بسنده کردیم تا در گزارشهای بعدی به شهرها و روستاها و مناطق طبیعی آن بپردازیم زیرا کرمان استانی نیست که جاذبههای آن را بتوان در یک گزارش جمع و حق مطلب را ادا کرد.