۰۱ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۱ آذر ۱۴۰۳ - ۱۰:۱۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۱۰۰۲۸۳۵
تاریخ انتشار: ۱۱:۴۸ - ۱۵-۰۷-۱۴۰۳
کد ۱۰۰۲۸۳۵
انتشار: ۱۱:۴۸ - ۱۵-۰۷-۱۴۰۳

پیش‌بینی در تاریخ ممکن نیست

پیش‌بینی در تاریخ ممکن نیست
پوپر می گوید: ما انسان‌ها سلول‌هایی هستیم در درخت تاریخ؛ و دقیقا به همین دلیل بر درخت اِشراف نداریم؛ و باز دقیقا به همین دلیل قادر به پیش‌بینی آیندۀ درخت نیستیم. 

    عصر ایران؛ هومان دوراندیش- برخی از مورخان و فیلسوفان تاریخ گفته‌اند "پیش‌بینی" در تاریخ ممکن نیست. یعنی وقتی کسی پیش‌بینی می‌کند فلان واقعۀ تاریخی رخ خواهد داد، همین پیش‌بینی او موجب می‌شود عده‌ای تلاش کنند تا مانع تحقق آن واقعه شوند.  

مارکس

  مثلا کارل مارکس می‌گفت نظام سرمایه‌داری تضادهایی ذاتی دارد و نهایتا همین تضادها موجب سقوط آن خواهند شد. اما سرمایه‌داری سقوط نکرد چراکه افرادی در تاریخ ظهور کردند که از معایب و بحران‌های نظام سرمایه‌داری کاستند و در مجموع توانستند وضعیتی ایجاد کنند که اکثریت افرادی که در ذیل نظام‌های سرمایه‌داری می‌زیستند، احساس رضایت نسبی داشته باشند و دلیل و انگیزه‌ای برای انقلاب علیه این نظام نداشته باشند.
 
   مثلا جان استوارت میل در نیمۀ دوم قرن نوزدهم با درآمیختن لیبرالیسم و دموکراسی و ارائۀ لیبرال‌دموکراسی به عنوان اصلاحیه‌ای بر سرمایه‌داری لیبرال، نقش مهمی در بهبود و بقای نظام سرمایه‌داری ایفا کرد. نیز جان مینارد کینز در نیمۀاول قرن بیستم با ارائۀ ایدۀ "دولت رفاه". 

   لیبرال‌دموکراسی و دولت رفاه، هر دو، در افزایش رضایت طبقۀ کارگر (و نیز طبقۀ متوسط) از نظام سرمایه‌داری تاثیر اساسی داشتند. ابداع و اجرای این دو ایدۀ سیاسی و اقتصادی مهم در جهان غرب، در واقع مصداق قیام علیه پیش‌بینی مارکس بود. یعنی میل و کینز و افرادی نظیر این دو، اجازه ندادند پیش‌بینی مارکس دربارۀ محتوم بودن نابودی نظام سرمایه‌داری درست از آب درآید. 

    اما ناممکن بودن پیش‌بینی در تاریخ، معنای دیگری هم دارد. این معنای دوم را کارل پوپر مطرح کرده است. مطابق این معنا، ما انسان‌ها سلول‌هایی هستیم در درخت تاریخ؛ و دقیقا به همین دلیل بر درخت اِشراف نداریم؛ و باز دقیقا به همین دلیل قادر به پیش‌بینی آیندۀ درخت نیستیم. 
 
  به این معنا، پیش‌بینی وضعیت یک پدیده در آینده، نیازمند نگریستن به آن پدیده "از بیرون" و "از بالا" است. بنابراین، همان طور که یک سلول ساقۀ درخت نمی‌تواند از موضعی برتر در کل درخت نظر کند، انسانی هم که غرق در دریای تاریخ است نمی‌تواند از بالا به این دریا نظر کند و جهت امواج آتی و آینده‌اش را دقیق و درست ببیند. و کدام انسان است که غرق در دریای تاریخ نباشد؟
 
  از این منظر، کسی نمی‌تواند با قاطعیت بگوید تاریخ به کدام سو می‌رود و در آیندۀ نزدیک یا دور دقیقا آبستن چه رویدادی است. اینکه عده‌ای یقین داشته باشند فلان سیستم سیاسی یا اقتصادی در آینده از بین می‌رود، دال بر این نیست که تاریخ مطابق یقین آن‌ها رقم خواهد خورد و آن سیستم قطعا از بین خواهد رفت. 

   مارکسیست‌ها هم یقین داشتند تاریخ آبستن نابودی سرمایه‌داری و تحقق کمونیسم است، ولی سرمایه‌داری باقی ماند و جنین یا طفل کمونیسم از بین رفت. در هر پیش بینی‌یی نباید تجربه کمونیسم را فراموش کرد.

برچسب ها: تاریخ ، کمونیسم
ارسال به دوستان
عکس‌های پزشکی خود را در چت‌بات‌ها آپلود نکنید! روزنامه خراسان : حمله موشکی ایران به اسرائیل، منجر به آتش بس نشد/ باید مسیر بعدی انتخاب شود روزنامه خراسان: رئیس مجلس به فوریت لایحه پیشنهادی دولت رای مخالف داد/ تندروها علیه قالیباف جوسازی می کنند معاون وزیر خارجه: در صورت تصویب قطعنامه در شورای حکام، آماده پاسخ قاطع و فوری در همان ساعت هستیم فواید روغن چوب سدر: ۷ دلیل برای استفاده از این روغن پرخاصیت یارانه آبان واریز نشد! هوش مصنوعی مایکروسافت، سرطان را تشخیص می‌دهد اگر در آسانسور بودیم و برق رفت چه کنیم ؟ علی مطهری : مسکو در نهایت کنار اسراییل قرار می‌گیرد / روس ها ایران را سپر خودشان می کنند جدول قطع برق استان تهران و شهرستان ها؛ پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ گروگانگیری مرد ثروتمند افغانستانی در تهران/ گروگانگیرها 10میلیارد تومان پول گرفتند سازنده اولین گوشی تاشو دنیا ورشکسته شد و از بازار خداحافظی کرد روزنامه ایران : قالیباف برای تحقق وفاق کنار پزشکیان مانده و با تندروها درافتاده است تصویری از قدیمی ترین تنبیه ایرانی ها هشدار به ساکنان استانبول ؛ امروز خیلی مراقب باشید