مزارع خورشیدی به طور معمول به عنوان منابع انرژی پاک شناخته میشوند، اما این سایتها پتانسیل دارند تا نقش بسیار بیشتری ایفا کنند؛ آنها میتوانند به حفظ و بازیابی تنوع زیستی کمک کنند. با اینکه هدف اصلی مزارع خورشیدی تولید برق است، زمینهایی که این پروژهها اشغال میکنند میتوانند به زیستگاههای مفیدی برای گونههای مختلف حیات وحش تبدیل شوند. اما تا به حال، تلاشهای جدی برای این اتفاق اندک بوده است.
به گزارش تجارت نیوز، اکنون متخصصان و فعالان محیطزیست در حال جستوجوی راهکارهایی هستند تا با استفاده از این مزارع نهتنها به تولید انرژی بلکه به احیای زیستگاههای طبیعی نیز بپردازند.
پروژههای خورشیدی در آمریکا با سرعت چشمگیری در حال گسترش هستند و این توسعهها نه تنها به مبارزه با تغییرات اقلیمی کمک میکنند، بلکه به نوعی پاسخی به بحران محیطزیستی دیگری یعنی کاهش شدید تنوع زیستی نیز هستند. با این حال، استفاده از زمینهای بزرگ برای این مزارع، تهدیدی برای زیستگاههای طبیعی محسوب میشود.
حشرات، از جمله زنبورها و پروانهها، نقشی اساسی در پایداری اکوسیستمها دارند. مزارع خورشیدی میتوانند با ایجاد زیستگاههایی که پوشش گیاهی بومی دارند، به این حشرات غذا و سرپناه ارائه دهند. بهبود وضعیت این زیستگاهها همچنین میتواند به خاکهای غنیتر و ذخیره بیشتر کربن منجر شود و حشرات را به گردهافشانی محصولات زراعی اطراف مزارع خورشیدی جذب کند.
در حال حاضر، توسعهدهندگان مزارع خورشیدی با چالشهای متعددی مواجه هستند. یکی از بزرگترین چالشها، اختلاف نظرها در مورد میزان و نوع تلاشهایی است که باید برای ایجاد زیستگاههای حیات وحش در این مناطق انجام شود. برخی مزارع تنها به بخش کوچکی از زمینهای خود اختصاص به این موضوع میدهند، در حالی که برخی دیگر استانداردهای محیطزیستی بالاتری را رعایت میکنند. بدون وجود استانداردهای روشن و نظارت دقیق، خطر گرین واشینگ در این پروژهها وجود دارد؛ یعنی اینکه ادعاهای زیستمحیطی بیش از حد بزرگنمایی شود.
گزارش اخیر نیویورکتایمز نشان داد ایجاد پوشش گیاهی بومی در مزارع خورشیدی میتواند تاثیر مثبتی بر افزایش تعداد حشرات و گونههای مختلف داشته باشد. به عنوان مثال، تحقیقاتی که در مینهسوتا انجام شده نشان داده است طی پنج سال، تعداد حشرات در دو سایت خورشیدی سه برابر شده و جمعیت زنبورهای بومی ۲۰ برابر افزایش یافته است.
همچنین، در سایتهای خورشیدی میتوان انواع دیگر حیوانات مانند پرندگان و پستانداران را مشاهده کرد که از زیستگاههای جدید بهرهمند میشوند. ایجاد پوششهای گیاهی مناسب نهتنها گونههای مختلف را احیا میکند بلکه میتواند به توسعه پایدار و کاهش هزینهها در نگهداری این سایتها نیز کمک کند.
با وجود نتایج مثبت، هنوز برخی از پروژههای خورشیدی از نظر محیطزیستی دچار کاستیهایی هستند. برای مثال، در پروژهای در کالیفرنیا به نام Wildflower Solar، بهرغم وعدههایی که برای ایجاد پوشش گیاهی متنوع و کاشت درختان داده شده بود، نتایج قابل توجهی مشاهده نشد و بسیاری از پوششهای گیاهی از بین رفتند. این موضوع نشان میدهد تعهدات توسعهدهندگان باید با نظارت دقیقتری همراه باشد.
به منظور بهبود شرایط، تلاشهایی برای ایجاد استانداردهای دقیقتر و گواهینامههای خصوصی در حال انجام است که میتواند به تعادل بهتر میان نیازهای محیطزیستی و اهداف تجاری کمک کند.
مزارع خورشیدی نهتنها منبعی برای تولید انرژی پاک هستند، بلکه میتوانند با بهبود زیستگاههای حیات وحش به مبارزه با کاهش تنوع زیستی نیز کمک کنند. با توجه به بحرانهای محیطزیستی جهانی، ضروری است که توسعهدهندگان و محققان راهکارهای پایدارتر و محیطزیستیتری برای استفاده از این زمینها پیدا کنند. افزایش نظارت و ایجاد استانداردهای محیطزیستی قویتر میتواند به تحقق این اهداف کمک کند و از مزارع خورشیدی به عنوان ابزاری برای محافظت از طبیعت بهرهبرداری شود.