عصر ایران - یک مطالعه جدید از دانشگاه میشیگان نشان می دهد که ورزش استقامتی منظم می تواند سلامت را در بافت چربی زیر جلدی که چربی در آن ذخیره می شود، حفظ کند.
این مطالعه که توسط مجله معتبر نیچر متابولیسم در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است، نشان داده که نمونه های بافت چربی گرفته شده از ورزشکاران استقامتی مبتلا به اضافه وزن یا چاقی، تفاوت های کلیدی و مهمی با نمونه های سلولی مشابه افراد دارای اضافه وزن یا چاقی که ورزش نمی کردند، به همراه دارد. این تفاوت ها به این معنی است که بافت چربی ورزشکاران می تواند چربی را به شیوه ای سالم تر ذخیره کند.
این مطالعه خاطرنشان می کند که ناهنجاری های متابولیک در بافت چربی افراد دارای اضافه وزن یا چاقی با عوارض مختلف سلامتی در ارتباط است. چنین ناهنجاری هایی شامل نفوذ ماکروفاژهای پیش التهابی و تغییرات در عملکرد متابولیک، از جمله متابولیسم نامنظم چربی است.
مسائلی از این دست ممکن است ظرفیت ذخیره سازی را محدود کرده و چربی را به گردش سیستمیک سوق دهند. برای مثال این احتمال وجود دارد که چربی به اندام هایی مانند ماهیچه های اسکلتی و کبد؛ محرک مقاومت به انسولین کل بدن، راه یابد یا باعث التهاب موضعی و سیستمیک و سایر شرایط مرتبط با چاقی شود.
محققانی که مطالعه اخیر را انجام دادند، 52 بزرگسال مبتلا به اضافه وزن یا چاقی را انتخاب کردند. 24 نفر از این افراد به عنوان ورزشکار و 28 نفر نیز به عنوان غیر ورزشکار به مدت بیش از 2 سال بررسی شدند.
از این گروه، زیرمجموعه ای از شرکت کنندگان نیز انتخاب شدند که شامل 16 ورزشکار و 16 فرد کم تحرک بود. هر گروه از هشت مرد و هشت زن تشکیل شده بود. شرکت کنندگان در این زیر گروه از نظر درصد چربی بدن و توده چربی تقریبا یکسان و از منظر سن، وزن بدن و شاخص توده بدن بسیار مشابه بودند. لازم به ذکر است که نمونه بافت چربی زیر جلدی از همه افراد گرفته شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
محققان دریافتند که بافت چربی ورزشکاران رگ زایی بیشتر، ظرفیت ذخیره سازی لیپوژنیک بالاتر، تعداد بیشتر پروتئین های مفید و میتوکندری و همچنین کاهش نوعی کلاژن را نشان می دهد که می تواند با متابولیسم تداخل کند و باعث التهاب شود.
علاوه بر زیر گروه مذکور، سلول های چربی از گروه بزرگ تر اصلی، منهای اعضای زیرگروه در شرایط خارج از بدن نیز مورد بررسی قرار گرفتند. این مورد هم قابلیت افزایش یافته برای رگ زایی و ذخیره چربی میان ورزشکاران را تایید کرد.
این یافته ها همچنین می توانند به این معنا باشند که اگر فردی که ورزش می کند وزن اضافه کند، همانطور که بیشتر افراد با افزایش سن درگیر این مسئله می شوند، چربی ذخیره شده در بافت چربی ممکن است محیط سالم تری برای اقامت بیابد.
به طور کلی، چربی در بدن انسان در سه مکان ذخیره می شود: درست زیر پوست در بافت چربی زیر جلدی، در سلول های چربی احشایی یا شکمی در اعماق بدن که ممکن است اندام ها را احاطه کرده باشند و در داخل خود اندام ها. از بین این سه محل، بافت چربی زیر جلدی به طور کلی خوش خیم ترین حالت در نظر گرفته می شود.
دکتر جیسون نگ، که به تدریس غدد درون ریز و متابولیسم در دپارتمان پزشکی دانشگاه پیتسبرگ مشغول است و در این مطالعه نیز شرکت نداشته است، توضیح می دهد:
بافت چربی زیر پوستی درست زیر پوست قرار دارد. این بافت چربی می تواند به ذخیره لیپیدها و تری گلیسیریدها کمک کند و در نهایت به حفظ و تنظیم ریتم متابولیک یاری برساند.
نگ افزود: بافت چربی زیر جلدی بسته به محل بافت می تواند اثرات متفاوتی بر بدن داشته باشد. به عنوان مثال برخی از انبارهای بافت چربی برای افزایش حساسیت به انسولین و کاهش مقاومت به انسولین کار می کنند. در مقابل، وی خاطرنشان کرد: بافت چربی احشایی باعث ایجاد التهاب شده و منجر به مقاومت به انسولین و در نهایت دیابت می شود.
نگ به عوامل مختلفی اشاره می کند که می توانند باعث افزایش چربی در افراد با افزایش سن شوند.
با بالا رفتن سن، همه ما توده عضلانی خود را با توده چربی جایگزین می کنیم و این روند می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله، تغییرات هورمونی مانند یائسگی در زنان و به طور کلی فعالیت بدنی کمتر و علل مرتبط با رژیم غذایی. همه اینها می توانند در افزایش وزن با افزایش سن نقش داشته باشند.
از طرفی یک باور عمومی وجود دارد که اگر دراز و نشست بیشتری انجام دهید، از شر چربی های اطراف شکم خود خلاص می شوید. هرچند این مسئله تا حدودی درست است اما چربی سوزی دقیقا به همین صورت کار نمی کند. با ورزش منظم شما در همه جای بدن خود چربی از دست خواهید داد و اگر چربی بیشتری در ناحیه شکم خود داشته باشید، ناخودآگاه متوجه کاهش چربی بیشتری در این قسمت خواهید شد.
سلول های چربی ظرفیت کشیده شدن و افزایش اندازه را دارند، اما واقعا از بین نمی روند مگر اینکه بتوانیم سلول های چربی را به کل حذف کنیم. در حالی که برخی از جراحی ها مانند لیپوساکشن، چربی را از بین می برند، اما فرد نمی تواند به طور کامل از شر آنها خلاص شود و همچنین نباید.
بدن معمولی دارای سلول های چربی است. بنابراین وقتی بیماران وزن خود را بالا و پایین می کنند، چربی را به سلول هایی که دارند بر می گردانند و سپس با کاهش وزن، آن چربی را می سوزانند، اما سلول های چربی از بین نمی روند.
از این رو ورزش منظم و به ویژه استقامتی تنها راهی است که از طریق آن می توان ذخیره چربی به شیوه ای سالم تر به خصوص در افراد مبتلا به چاقی را تضمین کرد.