4 کارشناس حوزه اعتیاد با سوابق و مسئولیت‌های تخصصی حوزه مواد مخدر، شاخص‌های انتخاب دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر را مشخص کردند.
به گزارش پایگاه خبری اعتیاد (ادنا)، این روزها با تشکیل دولت چهاردهم، اسکندر مومنی، دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر از ستاد بیرون و راهی ساختمان وزارت کشور در خیابان فاطمی شده است. او از سال 97 مسئولیت خطیر دبیر کلی ستاد مبارزه با مواد مخدر را برعهده داشت و با حسن روحانی و ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس ستاد همکاری داشت.
خروج سردار مومنی از ستاد به عنوان چهره‌ای انتظامی درحالی رقم خورده است که قائم مقام وی در ستاد یعنی علیرضا کاظمی نیز با رای اعتماد مجلس به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت چهاردهم معرفی شده است و به این ترتیب ستاد مبارزه با مواد مخدر این روزها با دو چهره کلیدی خود خداحافظی کرده است و مسعود پزشکیان به عنوان رئیس این ستاد می‌بایست هرچه زودتر تکلیف پست دبیر کلی این ستاد را مشخص کند.
این دغدغه‌ای برای فعالان اجتماعی حوزه اعتیاد است، چرا که دبیر کل می‌تواند در تعیین خط مشی‌ها و نوع راهبری برنامه‌های ستاد نقش تعیین کننده داشته باشد.
به همین مناسبت خبرنگار پایگاه خبری اعتیاد (ادنا)، به سراغ کارشناسان و صاحبنظران حوزه اعتیاد رفته و نظر آنها را در رابطه با شاخص‌های انتخاب یک دبیر کل شایسته برای ستاد مبارزه با مواد مخدر و سیاست‌هایی که باید دنبال کند جویا شده است.
دکتر حسن رفیعی، روانپزشک و از چهره‌های شناخته شده حوزه اعتیاد با اشاره به لزوم غلبه یافتن رویکردهای پیشگیرانه نسبت به نگاه‌های انتظامی گفت: ستاد مبارزه با مواد مخدر بر خلاف نام آن وظیفه‌اش اصلی‌اش «مبارزه با مواد مخدر» نیست؛ وظیفه اصلی ستاد بیشتر کنترل مشکل اجتماعی اعتیاد و کاهش بار آن است، دبیر کل باید به اعتیاد به مثابه یک آسیب و انحراف اجتماعی اشراف داشته باشد.
وی که معتقد است سیاستهای کاهش عرضه بخشی از راهکارهای مربوط به حوزه پیشگیری یعنی امنیت و بازدارندگی (Deterence) محسوب می‌شوند، تاکید کرد: دبیر کل ستاد باید ببیند لازم است به کدام بخش‌ها وزن بیشتری بدهد؛ به کاهش عرضه باید کمترین وزن را دارد، چون اثر محدودی دارد. حتی در آمریکا این رویکرد با شکست مواجه شده است؛ دلیل دیگر برای اینکه لازم است کاهش عرضه وزن کمتری داشته باشد، به موضوع پر هزینه بودن این بخش برمی‌گردد.
این کارشناس اعتیاد تصریح کرد: برای انتخاب دبیر کل این دوره نام افرادی همچون پزشکان شنیده می‌شود که این البته نوید بخش است اما این افراد تخصصی در حوزه اعتیاد ندارند. برای ستاد باید فردی انتخاب شود که تخصص اعتیاد دارد به عنوان مثال فردی با تخصص روانپزشکی، پزشکی اجتماعی، روانشناسی، مددکاری و... باشد. البته صرف تخصص داشتن هم کافی نیست، باید فردی باشد که سابقه میدانی و ستادی نیز داشته باشد. باید فردی در سطوح اجرایی باشد ضمنا دارای حسن سابقه باشد.
سعید قاسمیان که که در کارنامه کاری خود سال‌ها به عنوان مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با مواد مخدر حضور داشته پاسخ به سوال خبرنگار ادنا را در قالب یادداشت مکتوبی در اختیار این پایگاه خبری قرار داده است، او پاسخش را در 4 محور نوشت: دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر به صورت تمام وقت و با رویکرد تعاملی نسبت به اجراي منویات مقام معظم رهبري (مد ظله العالي) و جمع بندی آنها همت کند. در این خصوص تمهیدات لازم برای نقش آفرینی هر یک از نهادهای حاکمیتی، مدیریتی، اجرایی و نیروهای مسلح کشور در چارچوب قوانین و مقررات مربوط برای انجام اقدامات تحولی و فوق العاده مهم است؛ دبیر کل ستاد باید سهم خود را در امر مبارزه در قالب «طرح ملی مبارزه همه جانبه با مواد مخدر، روانگردان‌ها و پیش‌سازها با رویکرد اجتماعی در برنامه هفتم توسعه» مصوب ستاد مبارزه با مواد مخدر فراهم نموده و به مرحله عمل برساند.
در محور بعدی قاسمیان نوشت: دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر –می‌بایست- نسبت به اجرای سیاستهای کلی مبارزه با مواد مخدر، قانون مبارزه با مواد مخدر با اصلاحات و الحاقات بعدی آن و قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت با بسیج منابع و امکانات دولتی و غیر دولتی و تمرکز و فعال سازی آنها و حرکت به سمت وضعیت مناسب و مطلوب تلاش کرده و آنها را تسریع نموده و پاسخگویی به مطالبات حاکمیتی و مردمی را نیز بیش از پیش در این عرصه ارتقاء بخشد.
در محور سوم این کارشناس نوشت: دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با رویکرد کارشناسی و تخصصی نسبت به مدیریت و کنترل تهدید اعتیاد علیه دانش آموزان، دانشجویان و نیروی کار جامعه به عنوان مهمترین سرمایه های انسانی کشور با قائل شدن اولویت اول به اجرای برنامه ها و فعالیت‌های کاهش تقاضا به ویژه پیشگیری از اعتیاد با کیفیت و اثر بخشی مناسب به عنوان اصل اول اقدام نماید.
در پایان هم قاسمیان به موضوع اجرای طرح‌های ملی پرداخت نوشت: دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در قالب طرح ملی نسبت به تقویت حوزه قضایی با تمرکز بر ضربه زنی به بنیان‌های مالی و اقتصادی قاچاقچیان، پیگیری اجرای موثر اصل مسئولیت مشترک از سوی کشورها و نهادهای بین المللی و حضور موثر در این مجامع، هوشمند سازی مبارزه با مواد مخدر با استفاده از فناوری های نوین، انجام تحقیقات بنیادی، توسعه‌ای و کاربردی و آموزش‌های تخصصی برای دست اندرکاران و تامین اعتبارات مورد نیاز مبارزه با مواد مخدر متناسب با حجم و شدت تهدید مواد مخدر هماهنگی و اقدامات لازم را به عمل آورد.
دکتر فرید براتی سده، روانشناس و کارشناس حوزه اعتیاد که خودش در دو مقطع سابقه حضور در ستاد مبارزه با مواد مخدر را یکبار به عنوان کارشناس و بار دیگر به عنوان مدیر کل دفتر درمان و حمایت‌های اجتماعی داشته است، ضمن تاکید بر لزوم تعدیل رویکردهای کاهش عرضه مقابل کاهش تقاضا در ستاد مبارزه با مواد مخدر به خبرنگار ادنا گفت: ستاد مبارزه با مواد مخدر یک نهاد فرادستگاهی است و اگر قرار باشد در دوره جدید هم به همین وضعیت کنونی ادامه فعالیت دهد می‌بایست فراوظیفه‌ای بودن آن مدنظر قرار گیرد. به عبارتی هم به موضوع عرضه مواد مخدر توجه داشته باشد هم در عرصه کاهش تقاضا، پیشگیری و درمان توجه کند.
وی افزود: تا به امروز رویکردهای ستاد مبارزه با مواد مخدر چربش به طرف دبیران کلی داشته که از نهادهای نظامی و انتظامی می‌آمدند؛ حتی اگر نخواهیم رویکردهای کاهش عرضه را کم اهمیت جلوه دهیم، لازم است با نگاهی عدالت‌محور طرف پیشگیری و کاهش تقاضا نیز در دوره جدید دیده شود؛ البته در گذشته یکی دو مورد دبیران کلی بودند که به طرف پیشگیری و کاهش تقاضا نگاه داشتند اما اینها «استثنا» بودند و دولت‌شان، دولت مستعجل بود!
مدیر سابق پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با اشاره به لزوم تغییر نگاه‌ها در حوزه اعتیاد گفت: اول از همه اولویت این است که رئیس جمهور و دبیر کلی که انتخاب می‌شود در نگاه‌شان تغییر رویکردها مدنظر باشد؛ دبیر کل ستاد می‌بایست فردی متخصص و صاحب صلاحیت در حوزه‌های روانشناسی، پزشکی و مددکاری باشد و با نگاه جامع لازم است مقام مسئولی مجرب برای این سمت انتخاب شود.
دکتر سعید صفاتیان با سابقه 9 سال فعالیت به عنوان مدیر کل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر پاسخ به سوال خبرنگار ادنا را با وزن دادن به انتخاب دبیر کلی شناخته شده شروع کرد و گفت: ستاد با 20 سازمان و وزارتخانه مرتبط است؛ اهمیت شناخته شده بودن دبیر کل در اینجاست که وقتی جلسات رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر تشکیل می‌شود نمایندگان بلند مرتبه سازمان‌های مختلف و وزرای متعددی حضور دارند که در مجموع تعدادشان به 20 سازمان و وزارتخانه می‌رسد. این افراد لازم است دبیر کل را بشناسند، اگر فرد شناخته شده‌ای نباشد به جای وزیران، معاون وزیر در جلسات شرکت می‌کنند. همان‌طور که در سالیان گذشته مسبوق به سابقه بود که افرادی حتی پایین‌تر از معاون وزیر در جلسات شرکت داشتند و این چنین جایگاه ستاد از دست رفته است.
رئیس سابق كارگروه كاهش تقاضای مواد مخدر در مجمع تشخیص مصلحت نظامسپس اظهار داشت: لازم است فردی به عنوان دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر منصوب شود که در حوزه مواد مخدر نیز کار کرده باشد؛ مبارزه با مواد مخدر یک موضوع چند جانبه است، دبیر کل باید نگاه بین المللی داشته باشد و از سویی نسبت به اخبار رسانه‌ها (خارجی) حساسیت داشته باشد. ایران کشوری است که در شرق خود با افغانستان همسایه است، بنابراین دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر لازم است با نهادهای امنیتی و اطلاعاتی همچون وزارت اطلاعات نیز ارتباط خوبی داشته باشد.
این کارشناس حوزه اعتیاد در بخش دیگری به خبرنگار ادنا می‌گوید: دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر لازم است با بحث کاهش تقاضا و درمان نیز آشنایی داشته باشد. با نگاه درمانگری و کاهش آسیب اجتماعی به موضوعات بپردازد؛ نه اینکه نگاهش امنیتی و انتظامی باشد. بحث پیشگیری باید در اولویت کاری دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر در دولت چهاردهم باشد، ترجیحا کسی باشد که تجربه کاری در این حوزه را داراست.