عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - تاریخ هوانوردی میزبان نبردهای بی شماری است که هواپیماهای مورد استفاده در این درگیری ها، نه تنها به عنوان ابزار جنگ، بلکه به عنوان نمادهایی از مهارت و نوآوری فناوری، نقش مهمی ایفا کردند.
در ادامه به پنج مورد از برجسته ترین نبردهای هوایی تاریخ اشاره می کنیم. این نبردها تکامل هوانوردی نظامی و نقش حیاتی هواپیماهای مورد استفاده را به نمایش می گذارند. هر نبرد با فناوری و تاکتیک های آن زمان تعریف شده بود و هواپیماهای درگیر میراث ماندگاری از خود بر جای گذاشتند.
12 تا 15 سپتامبر 1918
نبرد سان می یل یکی از بزرگترین حملات هوایی جنگ جهانی اول بود و نخستین باری بود که نیروی هوایی آمریکا نقش برجسته ای را در یک نبرد بزرگ ایفا کرد. زیر فرماندهی ژنرال جان جی پرشینگ و کلنل ویلیام بیلی میچل، فرمانده نیروی هوایی، حمله به مواضع آلمان صورت گرفت. بیش از 1400 هواپیمای متفقین در این نبرد برای پشتیبانی از نیروهای زمینی شرکت کردند.
هواپیماهای مورد استفاده ترکیبی از جنگنده ها، بمب افکن ها و هواپیماهای شناسایی بودند که بازتاب دهنده نیازهای مختلف جنگ هوایی در آن زمان بود. این نبرد اهمیت برتری هوایی را در جنگ مدرن نشان داد و زمینه را برای عملیات هوایی آینده فراهم کرد.
برخی از هواپیماهای کلیدی مورد استفاده در نبرد سان می یل عبارت بودند از:
|
هواپیما |
کشور سازنده |
نکات برجسته |
|
اسپاد اس.13 |
فرانسه |
جنگنده دو باله سریع و به شدت مسلح |
|
برگه 14 |
فرانسه |
بمب افکن چند منظوره و هواپیمای شناسایی |
|
سالمسون 2 |
فرانسه |
هواپیمایی قابل اعتماد و به طور گسترده مورد استفاده در ماموریت های شناسایی |
ژوییه تا اکتبر 1940
نبرد بریتانیا نخستین عملیات نظامی بزرگی بود که به طور کامل توسط نیروهای هوایی انجام شد. در این نبرد نیروی هوایی پادشاهی از بریتانیا در برابر حملات گسترده نیروی هوایی آلمان نازی دفاع می کرد. این درگیری تاریخی نقطه عطف مهمی در جنگ جهانی دوم بود زیرا نخستین شکست نیروهای نظامی هیتلر بود.
موفقیت نیروی هوایی پادشاهی بریتانیا در این نبرد بیشتر به دلیل برتری هواپیماهای انگلیسی، مهارت خلبانان و استفاده موثر از فناوری رادار بود. این پیروزی از تهاجم آلمان به بریتانیا جلوگیری کرد و تضمین کرد که متفقین پایگاهی برای ماموریت های آینده داشته باشند.
برخی از هواپیماهای کلیدی مورد استفاده در نبرد بریتانیا عبارت بودند از:
|
هواپیما |
کشور سازنده |
نکات برجسته |
|
سوپرمارین اسپیت فایر |
انگلیس |
جنگنده تک سرنشین که به دلیل چابکی و عملکرد بالا در مبارزات داگ فایت معروف بود. |
|
هاوکر هاریکن |
انگلیس |
اسب کاری نیروی هوایی بریتانیا، جنگنده ای که مسئول 60 درصد از تلفات نیروی هوایی آلمان بود. |
|
مسرشمیت بی اف 109 |
آلمان |
جنگنده اصلی نیروی هوایی آلمان که در نبرد بسیار قوی ظاهر می شد. |
7 دسامبر 1941
حمله به پرل هاربر یک حمله نظامی غافلگیرانه توسط سرویس هوایی نیروی دریایی امپراتوری ژاپن علیه پایگاه دریایی آمریکا در پرل هاربر، هاوایی بود. این حمله منجر به ورود رسمی آمریکا به جنگ جهانی دوم در روز بعد از آن شد. این لحظه ای تعیین کننده در تاریخ جهان بود، زیرا مسیر جنگ را تغییر داد و آمریکا را به یک قدرت بزرگ جهانی تبدیل کرد.
هواپیماهای درگیر در این حمله ترکیبی از جنگنده ها، بمب افکن ها و هواپیماهای اژدرافکن ژاپنی بودند. کارایی هواپیماهای ژاپنی در این حمله اهمیت قدرت هوایی را در جنگ های مدرن نشان داد و آسیب پذیری های حتی مستحکم ترین پایگاه های دریایی را برجسته کرد.
برخی از هواپیماهای کلیدی مورد استفاده در حمله به پرل هاربر عبارت بودند از:
|
هواپیما |
کشور سازنده |
نکات برجسته |
|
میتسوبیشی ای6ام زیرو |
ژاپن |
جنگنده ناونشین دور برد با قدرت مانور استثنایی. |
|
ناکاجیما بی5ان کیت |
ژاپن |
بمب افکن و اژدرافکن اصلی ژاپن که در حمله نقش داشت. |
|
داگلاس اس بی دی داونتلس |
آمریکا |
هواپیمای دیده ور نیروی دریایی آمریکا و یک بمب افکن شیرجه ای، عنصری کلیدی در جنگ اقیانوس آرام. |
ژوییه تا آگوست 1943
نبرد کورسک بزرگترین نبرد تانک در تاریخ محسوب می شود، اما نبردهای هوایی قابل توجهی را نیز شاهد بود. نیروی هوایی شوروی و نیروی هوایی آلمان نقش های مهمی در این نبرد ایفا می کردند. گفته می شود که این بزرگترین نبرد جنگ جهانی دوم بود که نقطه عطف مهمی را رقم زد: سه میلیون سرباز، هشت هزار تانک و پنج هزار هواپیما رکوردهای بی سابقه ای را برای گران ترین روز نبرد هوایی و بزرگ ترین نبرد تانک ها ثبت کردند.
هواپیماهای مورد استفاده در نبرد کورسک از پیشرفته ترین نمونه های آن زمان بودند و هر دو طرف جدیدترین جنگنده ها و بمب افکن های خود را به کار گرفتند. نبرد هوایی بر فراز کورسک اهمیت روزافزون قدرت هوایی را در عملیات تسلیحات ترکیبی نشان داد.
برخی از هواپیماهای کلیدی مورد استفاده در نبرد کورسک عبارت بودند از:
|
هواپیما |
کشور سازنده |
نکات برجسته |
|
ایلیوشین ایل-2 استورموویک |
انحاد جماهیر شوروی |
هواپیمای حمله زمینی که به دلیل زره سنگین و قدرت آتش بالای خود تانک پرنده نام گرفت. |
|
مسرشمیت بی اف 109جی |
آلمان |
نسخه ارتقا یافته 109 مورد استفاده در نبرد بریتانیا |
|
یونکرس جی یو 87 اشتوکا |
آلمان |
بمب افکن شیرجه ای و حمله زمینی که نخستین حضور خود در میدان نبرد را در جنگ داخلی اسپانیا بین سال های 1936 تا 1939 تجربه کرد. |
ژانویه تا فوریه 1991
عملیات طوفان صحرا یک عملیات هوایی گسترده طی جنگ خلیج فارس بود که با بمباران هوایی نیروی های ائتلاف به رهبری آمریکا علیه عراق آغاز شد. این کارزار هوایی یکی از موفق ترین نمونه ها در تاریخ بود و هواپیماهای ائتلاف طی چند روز به برتری کامل هوایی دست یافتند. این عملیات کارآمدی مهمات هدایت شونده دقیق و فناوری رادارگریز را برجسته کرد.
هواپیماهای مورد استفاده در عملیات طوفان صحرا نشان دهنده اوج هوانوردی نظامی اواخر قرن بیستم بود. هواپیماهای پیشرفته جنگنده، بمب افکن و جنگ الکترونیک نقش مهمی را در این نبرد ایفا کردند. موفقیت این کارزار هوایی قدرت فوق العاده نیروهای هوایی مدرن را نشان داد.
برخی از هواپیماهای کلیدی مورد استفاده در عملیات طوفان صحرا عبارت بودند از:
|
هواپیما |
کشور سازنده |
نکات برجسته |
|
اف-117 نایت هاوک |
آمریکا |
هواپیمای رادارگریز، عملا برای رادار نامرئی است. |
|
اف-15ئی استرایک ایگل |
آمریکا |
جنگنده چند منظوره، بسیار کارآمد در ماموریت های هوا به زمین. |
|
بی-52 استراتوفورترس |
آمریکا |
بمب افکن دور برد با توانایی حمل محموله ای عظیم، امکان حمل تا 32 هزار کیلوگرم تسلیحات. |