سرنوشت قالیباف شبیه هاشمی مدل ۸۴/ همه دوست دارند با قالیباف به دور دوم بروند

عصر ایران ؛ مصطفی داننده - داستان قالیباف در انتخابات ۱۴۰۳ به شدت شبیه هاشمی رفسنجانی در سال ۸۴ است. در بسیاری از نظرسنجی‌های آن سال، هاشمی رأی اول مردم بود و باقی با فاصله کم یا زیاد، بعد از او قرار گرفته بودند. هاشمی در آن زمان مانند دهه ۹۰ محبوب نبود و این موضوع را رقبای او می‌دانستند. همه آن‌ها بر این باور بودند که اگر بتوانند رأی خود را تا حدی برسانند که همراه با هاشمی به مرحله دوم انتخابات بروند، می‌توانند سیاستمدار کارکشته ایران را شکست دهند.

تحلیل‌ها درست بود. احمدی‌نژاد به همراه هاشمی به دور دوم آمد و توانست ۷ میلیون رأی بیشتر از هاشمی بیاورد و رئیس جمهور ایران شود. اصلاح‌طلبان با علم به این موضوع حتی به هاشمی پیشنهاد دادند تا «شیخ اصلاحات»، یعنی مهدی کروبی، به جای او به رقابت با احمدی‌نژاد برود، چون می‌دانستند هاشمی فاتح این میدان نخواهد بود.

حالا چرا می‌گویم حال و هوای قالیباف در این انتخابات شبیه به هاشمی است؟ چون به نظر می‌رسد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری هم مثل دوره نهم به دور دوم خواهد رفت. آنگونه که از شواهد پیداست، هیچ‌کدام از نامزدها حائز اکثریت آرا نیستند و نمی‌توانند نظر مثبت ۵۰ درصد به علاوه یک را به خود جلب کنند و راهی پاستور شوند.

قالیباف با توجه به سابقه سیاسی و همچنین ریاست مجلس، شانس بیشتری نسبت به رقبای دیگر برای رفتن به دور دوم دارد. در میان تمام نامزدها، مردم او را بیشتر می‌شناسند. او چهره آشناتری برای مردم نسبت به سعید جلیلی یا قاضی‌زاده هاشمی است.

از آن سو، سعید جلیلی هم رأی سنتی خود را دارد. او می‌تواند با همان رأی سنتی که چیزی حدود ۵ میلیون نفر است، راهی دور دوم شود. البته این احتمال وجود دارد که یکی از این دو به نفع دیگری با فشارهای سیاسی کنار برود. البته احتمال این مسئله با وجود اختلاف فکری شدید جریان قالیباف با جریان جلیلی بعید به نظر می‌رسد. هر دوی این‌ها فکر می‌کنند اگر این دوره را از دست بدهند، دیگر رنگ ریاست جمهوری را نخواهند دید.

از سوی دیگر مسعود پزشکیان قرار دارد. نامزد جریان اصلاحات که به نظر می‌رسد اوضاع به شدت بهتری نسبت به همتی، نامزد دوره گذشته انتخابات دارد. وزیر بهداشت دولت سید محمد خاتمی، توانسته تا حدودی سبد رأی مشخصی را برای خود دست و پا کند. پزشکیان و جریان اصلاحات این امید را دارند که با شکستن رأی اصول‌گرایان میان قالیباف و جلیلی، او با یکی از این‌ها به دور دوم برود.

رفتن انتخابات به دور دوم، می‌تواند به معنای پیروزی پزشکیان باشد و شکست رقبا. بیایید احتمالات را با هم بررسی کنیم و در نهایت به نتیجه نهایی و دلیل شباهت قالیباف و هاشمی مدل ۸۴ برسیم.

اگر پزشکیان و قالیباف به مرحله دوم برسند، جریان اصول‌گرا در وهله اول دچار یک شوک اساسی می‌شود. آن‌ها بعد از انتخابات ۱۴۰۰ انتظار چنین اتفاقی را نداشتند. آن‌ها تصور می‌کردند که تا سال‌ها می‌توانند قوه مجریه را در اختیار داشته باشند. همین سرخوردگی باعث می‌شود بخشی از سبد رأی آن‌ها وارد انتخابات نشود، چون تصور می‌کنند پیروزی رقیب قطعی است.

از طرف دیگر رأی‌دهندگان به سعید جلیلی به شدت مخالف قالیباف هستند. آن‌ها حتی حاضرند به پزشکیان رأی بدهند اما در برگه رأی نام قالیباف را ننویسند. آن‌ها می‌گویند حداقل پزشکیان یک زندگی سالم و بدون حاشیه اقتصادی دارد.

قالیباف بعد از شکست احتمالی، روزگار سختی در مجلس هم خواهد داشت. شاید ریاست او در سال دوم تمدید نشود و نامزد ناکام مجبور باشد کنار دیگر نمایندگان در صحن بنشیند و صندلی ریاست را به فرد دیگری واگذار کند.

اما اگر جلیلی راهی دور دوم شود، آن زمان است که طرفداران قالیباف که به دنبال "مدیر اجرایی" هستند تا "مدیری که در شعارهای خود زندگی می‌کند"، رأی خود را به صندوق پزشکیان می‌اندازند. چون فکر می‌کنند از نظر فکری شبیه‌تر به نماینده تبریز در مجلس هستند تا دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی.

در صورت سوم، اگر جلیلی و قالیباف به صحنه بیایند، شاهد یک "اصول‌گرا کُشی اساسی" خواهیم بود. اشاره به ماجراهای قالیباف در دوران مدیریت شهرداری و ریاست مجلس می‌تواند یک زلزله سیاسی را رقم بزند و این رفتار از جبهه پایداری که حامی جلیلی است بر می‌آید که تمام زندگی قالیباف را روی دایره بریزند و آینده او را به حراج بگذارند. مردم هم نشان داده‌اند که در این زمانه‌ها معمولاً سمت آدمی که پشت او حرف زیاد است، نمی‌ایستند.

این‌ها را گفتم تا بنویسم نامزدی که همراه قالیباف به دور دوم می‌آید، می‌تواند مانند احمدی‌نژاد در سال ۸۴، به پیروزی خود مطمئن باشد. هرکسی در برابر قالیباف قرار بگیرد، برنده دور دوم انتخابات است، مثل دوره نهم که هر کسی در برابر هاشمی قرار می‌گرفت، پیروز بود.

البته دوست داشتیم در سال ۸۴، مهدی کروبی آن نامزدی بود که در برابر هاشمی قرار می‌گرفت تا حداقل تاریخ ایران مسیر متفاوتی را تجربه می‌کرد و الان هم امیدواریم که پزشکیان فاتح نهایی این رقابت باشد تا دوباره شاهد تصمیمات احساسی و به دور از منطق نباشیم.