برخی از محبوب‌ترین جت‌های جنگنده ساخت ایالات متحده صادر شده و توسط طیف وسیعی از نیروهای هوایی خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. چه اف-۱۶ ساخت جنرال داینامیکس و چه هواپیمای پیشرفته اف-۳۵ لایتنینگ II ساخت لاکهید مارتین، دولت های خارجی این جت ها را برای محافظت از حریم هوایی خود و پشتیبانی از نیروهای نظامی شان خریداری می کنند.
با این حال، وضعیت صادرات برای F-22 Raptor محصول دیگری از کمپانی لاکهید مارتین، کاملاً متفاوت است. این جنگنده تاکتیکی پیشرفته تنها توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا (USAF) اداره می شود و ۱۸۳ فروند از آن در آشیانه های شاخه های این نیروی هوایی یافت می شود. بنابراین، چرا ایالات متحده هرگز F-22 Raptor را به کشورهای خارجی نفروخته است؟
به گزارش روزیاتو، در ادامه این مطلب سعی می کنیم به این سوال پاسخ دهیم که چرا ایالات متحده تاکنون جنگنده F-22 Raptor را به کشور دیگری نفروخته است.
تسلیحات اف-۲۲ رپتور
F-22 Raptor یک پلتفرم برتری هوایی نسل پنجم است که دارای فناوری پنهانکاری بسیار طبقه بندی شده ای است. این جنگنده اولین هواپیمایی است که قابلیت پنهانکاری و آویونیک یکپارچه را با ویژگی سوپرکروز و ابرمانورپذیری ترکیب می کند تا به سطح برتری از جنگ و بقای ماموریتی فوق العاده دست یابد.
به ادعای نیروی هوایی ایالات متحده، «اف-۲۲، یکی از اجزای حیاتی گروه ضربت جهانی، برای اجرای تسلط هوایی، با سرعت و در فواصل دور و شکست تهدیدهایی طراحی شده است که تلاش می کنند دسترسی نیروی هوایی، ارتش، نیروی دریایی و تفنگداران دریایی کشور ما را مانع شوند. F-22 با هیچ هواپیمای جنگنده شناخته شده یا پیش بینی شده ای در آینده قابل مقایسه نیست».
برخلاف دیگر پلتفرم های جنگنده اصلی، F-22 هرگز برای صادرات به کشورهای خارجی طراحی نشده است. به این ترتیب، فناوری‌های طبقه‌بندی‌شده زیادی (که بیشتر آنها به شدت محافظت می‌شوند) در طراحی این جنگنده گنجانده شده اند.
هدف نیروی هوایی و دولت ایالات متحده محافظت از این فناوری ها در برابر تهدیدات خارجی، به ویژه از سوی کشورهایی است که می توانند از آن علیه ایالات متحده استفاده کنند. با مأموریت طراحی شده F-22 برای ارزیابی و محافظت در برابر هر گونه تهدید دشمن، دولت ایالات متحده ترجیح می دهد این فناوری به شدت محافظت کند.
این الحاقیه در سال ۱۹۹۸ برای ممنوعیت هرگونه صادرات خارجی اف-۲۲ تصویب شد
در طول دهه ها، استرالیا، اسرائیل، ژاپن و سایر کشورها بارها از دولت ایالات متحده در مورد صادرات احتمالی F-22 Raptor سوال کرده اند، اما این درخواست ها همیشه رد شده اند. دولت ایالات متحده به فکر صادرات خارجی این جنگنده نسل پنجمی نیست.
ایالات متحده همچنان در فناوری پنهانکاری پیشگام بوده و مایل است این شرایط را به همین شکل حفظ کند. در سال ۱۹۹۸، کنگره به متممی رأی داد که به صراحت از فروش لاکهید مارتین F-22 Raptors به کشورهای خارجی جلوگیری می کرد.
طبق گزارش کنگره ایالات متحده، «هیچ یک از وجوه موجود در این قانون نمی تواند برای تایید یا مجوز فروش جنگنده های تاکتیکی پیشرفته F-22 به هیچ دولت خارجی استفاده شود».
چین و روسیه تهدیدهای بزرگی برای فناوری پنهانکاری ایالات متحده هستند، به ویژه به این دلیل که این دو کشور هیچ فرصتی را برای بدست آوردن این تکنولوژی از دست نمی دهند. گزارش شده است که در سال ۲۰۱۶، چین از منابع خودی و جاسوسی سایبری برنامه ریزی شده برای بدست آوردن نقشه های F-22، F-35 و C-130 استفاده کرده است.
در حالی که مشخص نیست ایالات متحده برای اجرای قوانین کپی رایت دست به کار شده یا نه، اما گزارش شده است که بخشی از اطلاعات بسیار طبقه بندی شده مربوط به پلتفرم های فناوری پنهانکاری در این عملیات های جاسوسی از دست رفته است.
ویژگی های طراحی
ایالات متحده همیشه تجربه خوشایندی از صادرات فناوری نظامی خود به دولت های خارجی و نیروهای هوایی نداشته است. در گذشته، ایالات متحده فناوری های مختلفی از F-16 Fighting Falcon را به اسرائیل صادر می کرد تا این کشور پلتفرم جنگنده نسل چهارم Lavi را کنار بگذارد.
در زمان کنار گذاشتن این پروژه، اسرائیل فناوری های مرتبط را به چین فروخت. جت جنگنده J-10 ساخت چین که یک جت جنگنده بسیار توانمند است، عمدتاً مبتنی بر فناوری و چارچوب F-16 ساخته شده است.
برخی از دشمنان ایالات متحده نیز هنوز از جنگنده های ساخت ایالات متحده استفاده می کنند. ونزوئلا هنوز از F-16های ساخت آمریکا برای محافظت از آسمان خود سود می برد، در حالی که ایران از F-14 تامکت های خریداری شده قبل از انقلاب استفاده می کند.
علیرغم این مسائل، پنتاگون ایده صادرات F-22 را به دولت های خارجی مطرح کرده است. با این حال، کنگره هرگز بودجه مورد نیاز برای توسعه نسخه صادراتی F-22 را تایید نکرده است. در حالی که بسیاری از جت های نظامی ایالات متحده صادر می شوند، F-22 Raptor همچنان در اختیار نیروی هوایی ایالات متحده مانده و هیچ کشور دیگری تاکنون نتوانسته آن را بخرد.