باستان‌شناسان یک سکونتگاه بزرگ نوسنگی ۷۰۰۰ ساله را نزدیک روستای یارکوواتس در صربستان کشف کرده‌اند. این کشف توسط تیمی از Cluster of Excellence ROOTS انجام شد؛ طرحی که توسط چندین موسسه تحقیقاتی از سراسر جامعه دانشگاهی راه‌اندازی شد.
به گزارش فرادید، یک مطالعه ژئوفیزیکی منجر به کشف یک سکونتگاه ۱۳ هکتاری با خندق‌های دفاعی نزدیک رودخانه تیمیز در استان وویوودینا صربستان شد. بر اساس اشیایی که در محل پیدا شدند، این سکونتگاه با فرهنگ وینچا مرتبط است؛ مردمان دوره نوسنگی که در جنوب شرقی اروپا بین ۵۴۰۰ تا ۴۵۰۰ قبل از میلاد می‌زیستند.
این فرهنگ که Vinča-Belo Brdo نام‌گذاری شده، بیشتر به دلیل ساخت سکونتگاه‌های بزرگ شناخته شده که بسیاری از آن‌ها به طور قابل‌توجهی بزرگ‌تر از سایر سکونتگاه‌های فرهنگی معاصر خود در اروپا بودند.
فین ویلکس، دانشجوی دکترا و از رهبران تیم می‌گوید: «سکونتگاهی به این بزرگی واقعا دیدنی است. داده‌های ژئوفیزیکی هم به ما ایده روشنی از ساختار ۷۰۰۰ ساله محوطه می‌دهند.»
ناهنجاری‌های زاویه‌دار سیاه که در فیزیک زمین آشکار است، گواه تعداد زیادی خانه‌های سوخته است، به این معنا که شاید این شهرک در جریان درگیری رها یا ویران شده باشد.
شواهد باستان‌شناسی از دیگر مکان‌های وینچا، باستان‌شناسان را به این حدس سوق داده که رقابت بین‌گروهی، درگیری و خشونت احتمالی، شاید از ویژگی‌های این منطقه در دوره نوسنگی بوده است.
آثار مادی فرهنگ بنات (۵۴۰۰-۴۴۰۰ قبل از میلاد) نیز در این محل کشف شده است؛ مردمی محلی که در منطقه بنات در حوضه پانونی ظاهر شدند. فین ویلکس می‌گوید: «این نیز قابل‌توجه است، چون تنها چند سکونتگاه با آثاری از فرهنگ بنات از صربستان کنونی شناخته شده است.»
این تیم در طول همین کمپین تحقیقاتی، چندین ویژگی مدور از دوران نوسنگی پسین را در مجارستان به همراه شرکایی از موزه یانوس پانونیوس در پچ بررسی کردند. این به اصطلاح «راندِل‌ها» به فرهنگ لِنگیل (۵۰۰۰/۴۹۰۰-۴۵۰۰/۴۴۰۰ قبل از میلاد) نسبت داده می‌شوند.