محوطۀ باستانی چاتالهویوک یکی از نخستین شهرهای ساخته شده به دست بشر است که گمان می‌رود قدمت آن به حدود 9 هزار سال قبل بازگردد. این شهر پر از خانه‌هایی از جنس خشت خام و پوشیده از تزئینات نمادین بوده و تخمین زده می‌شود که جمعیت آن حدود ۸۰۰۰ نفر بوده باشد. بنابراین می‌توان گفت که اینجا یکی از بزرگترین سکونتگاه‌های دوران خود بوده است؛ چیزی بین یک روستای بزرگ و یک شهر کوچک.
به گزارش فرادید، باستان‌شناسان در سال 2021 در این منطقه یک سازه‌ی کوره‌مانند موسوم به «مکان ۶۶» کشف کردند. اطراف این تنور که بخش زیادی از آن ویران شده بود، گندم، جو، دانه‌های نخود و یک مادۀ دیگر پیدا شد که به نظر می‌رسید نوعی غذا باشد.
تجزیه و تحلیل‌های انجام‌شده نشان داد این بقایای اسفنج‌مانند، یک نان تخمیرشده با قدمت حدودا 8600 ساله است.
رئیس کمیته کاوش، علی اوموت تورکجان، گفته است که وقتی از باستان‌شناسی صحبت می‌شود، سازه‌ها، بناها و گنجینه‌ها به ذهن خطور می‌کنند اما در اینجا یک یافتۀ ماقبل تاریخی کاملا متفاوت کشف شده است.
تورکجان با اشاره به اینکه امروزه باستان‌شناسی مدرن به مطالعه باستان‌شناسی غذا نیز می‌پردازد، گفت: «باید بگوییم نقطه آغاز باستان‌شناسی غذایی، آناتولی است. چاتالهویوک یکی از مکان‌های بسیار مهم در این زمینه است. در حال حاضر ثابت شده که یافته‌ای که سال ۲۰۲۱ کشف کردیم بقایای ارگانیکی است که با روش‌های بسیار دقیق و علمی شناسایی شده است.»
تورکجان ادامه داد: «پس از بررسی‌های دقیق، مشخص شد یافته اسفنجی کوچک و گرد در گوشه تنور، نان است. این واقعیت که این سازه با خاک رس نازک پوشانده شده بود موجب شده تا تمام این بقایای ارگانیک اعم از چوبی و نانی تا به امروز حفظ شوند. آزمایشات رادیوکربن انجام‌شده در مرکز تحقیقات مرمره نشان داد قدمت نمونه ما تقریباً به ۶۶۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد».
به گفته تورکجان، شواهد قبلی شناخته‌شده از نان خمیرشده مربوط به مصر باستان بوده است، در حالی که کشف کنونی در چاتالهویوک از بقیه قدیمی‌تر است.
می‌توان گفت این یافته در چاتالهویوک، یکی از قدیمی‌ترین نان‌های جهان است. در وسط این نان به اندازه یک انگشت دایره توخالی وجود دارد. این نان پخته نشده، اما تخمیر شده و با نشاسته‌های درونش به دست ما رسیده است.
چاتالهویوک پیش از این نیز، مرکز بسیاری از نخستین‌ها بوده است. این محوطۀ باستانی در سال ۲۰۱۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.