عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - ارتش چین از اوایل دهه 1990 سرمایه گذاری در زمینه ارتقا بخش دفاع هوایی را به عنوان یک اولویت مد نظر قرار داده است. شکست سنگین ارتش عراق پس از برتری کامل هوایی آمریکا و متحدانش طی جنگ خلیج فارس نقش مهمی در این زمینه داشت.
ارتش چین از آن زمان با برنامه های موازی برای دستیابی به سامانه های روسی و توسعه سامانه های توانمندتر داخلی از طریق افزایش سرمایه گذاری در بخش پژوهش و توسعه، قابلیت های دفاع هوایی خود را بسیار گسترش داده است.
این راهبرد سرمایه گذاری هم هواپیماهای جنگی جدید بهینه سازی شده برای نقش برتری هوایی، و هم سامانه های پدافند هوایی زمینی را شامل می شود. در شرایطی که تلاش های مدرن سازی چین برای پدافند هوایی زمینی بیشتر روی سامانه های دور برد متمرکز بوده است، اما برخی از چشمگیرترین پیشرفت های ارتش این کشور در زمینه سامانه های کوتاه و میان برد بوده است. در این میان، سامانه هونگ چی 16 یا اچ کیو-16 یکی از بهترین نمونه ها در نظر گرفته می شود.
اچ کیو-16 یک سامانه پدافند هوایی موشکی میان برد است. توسعه آن در سال 2005 آغاز شد. این سامانه بر اساس سامانه پدافند هوایی دریایی اشتیل (Shtil) شکل گرفته است که نسخه ای از سامانه بوک (BUK) محسوب می شود. چین سامانه های پدافند هوایی اشتیل را برای استفاده در ناوشکن های کلاس سوورمنی (Sovremenny) و کلاس تیپ 052بی (Type 052B) خود از روسیه دریافت کرد.
بنابر گزارش ها، توسعه موشک چینی با همکاری شرکت الماز-انتی روسیه انجام شد. اچ کیو-16 را می توان به عنوان یک معادل بهبود یافته چینی از سامانه موشکی بوک در نظر گرفت. سامانه اچ کی-16 از سال 2011 خدمت در ارتش چین را آغاز کرد.
اگرچه اچ کیو-16 از فناوری سامانه بوک استفاده می کند، اما تفاوت های قابل توجهی بین این دو وجود دارد. پرتابگرهای سامانه موشک سطح به هوا (سام) چینی به جای شاسی دارای چرخ شنی روی کامیون های با قابلیت تحرک بالاتر 6 در 6 قرار دارند. با این وجود، رادار توسط یک کامیون دیگر حمل می شود. موشک ها در محفظه قرار دارند و به صورت عمودی شلیک می شوند.
در نیروهای مسلح چین، اچ کیو-16 شکاف بین سامانه کوتاه برد اچ کیو-7 و سامانه میان تا دور برد اچ کیو-9 را پر می کند. این سامانه پدافند هوایی بیشتر برای محافظت از دارایی های ثابت مانند فرودگاه ها، پست های فرماندهی، پل ها، محل تمرکز نیروها و دیگر اهداف مهم استفاده می شود.
موشک اچ کیو-16 از موشک 9ام38 شوروی سابق که توسط سامانه بوک استفاده می شد، تکامل یافته است. با این وجود، موشک چینی نسبت به نسل قبلی توانایی بیشتری دارد.
اچ کیو-16 بیشینه برد 40 کیلومتری در برابر هواپیما دارد. این سامانه می تواند با موشک های کروز در فاصله 3.5 تا 18 کیلومتری درگیر شود. پدافند هوایی اچ کیو-16 می تواند با اهدافی که در ارتفاع بسیار پایین و ارتفاع بالا پرواز می کنند، درگیر شود. موشک سامانه می تواند به اهدافی برسد که در ارتفاع 18 کیلومتری از سطح زمین قرار دارند. احتمال اصابت به هواگرد با یک موشک اچ کیو-16 برابر با 85 درصد عنوان شده است. احتمال برخورد به موشک کروز نیز 60 درصد عنوان شده است.
پرتابگر اچ کیو-16 روی شاسی چرخ دار ویژه Taian TA5350 با پیکربندی 6 در 6 قرار دارد. هر وسیله نقلیه شش محفظه حاوی موشک را حمل می کند. همانگونه که پیشتر نیز اشاره شد موشک ها به صورت عمودی شلیک می شوند. دو موشک را می توان در یک بازه زمانی کوتاه پرتاب کرد.
یک آتشبار اچ کیو-16 از چهار وسیله نقلیه پرتابگر، پست فرماندهی، دو وسیله نقلیه رادار، وسیله نقلیه حمل موشک و پر کردن دوباره، و وسیله نقلیه تامین برق تشکیل می شود. بیشتر آنها روی همان شاسی با قابلیت تحرک بالا 6 در 6 ساخته شده اند.
رادار می تواند هواگردهای دشمن را در برد 140 کیلومتری و ارتفاع 20 کیلومتری شناسایی کند. این رادار می تواند تا 144 هدف را شناسایی و تا 48 هدف را به طور همزمان ردیابی کند.
اچ اچ کیو-16 نسخه ای دریایی از سامانه اچ کیو-16 است.
اچ کیو-16ای نسخه ای بهبود یافته است که از موشک ارتقا یافته با عملکرد کمی بهتر استفاده می کند.
ال وای-80 نسخه صادراتی اچ کیو-16 است.
اچ کیو-16بی نسخه ای بهبود یافته با برد بیشتر موشک تا 70 کیلومتر است.
اچ کیو-16سی نسخه ای بهبود یافته با برد بیشتر موشک تا 70 کیلومتر است.
اچ کیو-16اف یا اچ کیو-16اف ئی نسخه ای جدید با پیکربندی 8 در 8 است. این نسخه می تواند هشت موشک را حمل کند و برد آن تا 160 کیلومتر افزایش یافته است.