آنچه که با صرف زمانی اندک و چرخیدن در اکسپلور اینستاگرام به چشم می‌آید، تعداد زیادی از صفحات Creator برای اینفلوئنسرها و چهره‌های مشهور و صفحات Business برای کسب و کارها است.
به گزارش ایسنا، اسفندماه سال ۱۳۹۹ بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب کردند که درآمد کاربران فضای مجازی که در صفحات خود علاوه بر فعالیت عادی اقدام به تبلیغات و کسب درآمد می‌کنند مشمول مالیات شود؛ بر این اساس طبق دستورالعمل اجرایی بند ذ تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، درآمدهای کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبال کننده رسانه‌های کاربرمحور از محل تبلیغات، مشمول مالیات بر درآمد شد؛ چنانچه در روزهای اخیر وزیر اقتصاد درباره اخذ مالیات از بلاگرها و اینفلوئنسرها، اعلام کرده است: « اخذ مالیات از این افراد در بودجه آمده بود. ۵۵۱ کاربر شناسایی شده و مشمول حکم قانون بودجه ۱۴۰۱ بوند که ۱۳۱ فعال بیش از ۲۳۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند و وزارت اقتصاد دنبال اجرای قانون است. البته بخش زیادی از این افراد به اجرای قانون تمکین نکرده‌اند که پیگیری برای اجرای قانون انجام شده است.»
همین موضوع هم البته در ابتدا مخالفانی داشت؛ عده‌ای معتقد بودند که تعداد فالوئر (دنبال‌کننده) سنجه خوبی برای دریافت مالیات نیست و عده دیگری هم این موضوع را مطرح می‌کردند که وقتی یک پلتفرم به رسمیت شناخته نشده است و حتی ساز و کاری برای فیلتر شدن آن در نظر گرفته شده است، چرا باید از درآمد حاصل از فعالیت و تبلیغ در آن مالیات گرفته شود؟ هرچند که به نظر می‌رسد دو مورد ذکر شده از شمار کسانی که در این فضا با هر شیوه‌ای اقدام به کسب درآمد می‌کنند، نکاسته است. از طرفی شاید با این قانون، فعالیت صفحات با بیش از ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده سر و سامان بهتری بگیرد ( هرچند که بازهم نظارت دقیقی بر محتواهای تولیدی غیر مجرمانه نیست). اما مشخص نیست تکلیف صحفات با تعداد دنبال کنندگان کمتر از ۵۰۰ هزار نفر چه می‌شود و احتمالا رشد آنها ادامه خواهد داشت.
با تمام این توصیفات اما همچنان اثرگذاری این صفحات بر افراد ادامه دارد؛ تاثیراتی که از تغییر سبک زندگی، ترویج مصرف‌گرایی، ایجاد نگاه مقایسه‌ای بین زندگی یک فرد عادی و یک بلاگر و... تنها بخشی از آن است.
مزایایی که اینستاگرام برای درآمدزایی دارد
در این راستا امان‌الله قرایی مقدم _ استاد دانشگاه خوارزمی، درباره علت گرایش افراد به کسب درآمد از طریق ایجاد صفحه در اینستاگرام، گفت: افراد لازم نیست برای درآمدزایی از طریق اینستاگرام به دنبال اجاره مغازه، خرید سرقفلی و موارد اینچنینی باشند و در عین حال برخی از آنها نیز که بیش از ۵۰۰ هزار دنبال کننده ندارند مشمول مالیات نمی‌شوند؛ بنابراین به نظر می‌رسد یک صفحه اینستاگرامی راحت‌ترین راه فروش محصول و یا گرفتن تبلیغات باشد.
وی با تاکید بر اینکه کسب درآمد از اینستاگرام تنها محدود به ایران نیست و در سایر نقاط جهان هم شاهد فعالیت این صفحات هستیم، اظهار کرد: افراد با این شیوه از درون خانه کار می‌کنند، بدون اینکه خیلی از دردسرهای کار حقیقی را داشته باشند.
قرایی مقدم معتقد است که امروزه فضای مجازی همه چیز را تسخیر کرده است و ادامه می‌دهد: مردم یا دنبال کنندگان هم از این فضا لذت می‌برند و ترجیح می‌دهند در همین فضا اوقات بگذرانند و یا اقدام به خرید و دریافت خدمات کنند.
وی با تاکید بر اینکه لازم است ضابطه مشخصی برای فعالیت در این صفحات اینستاگرامی وجود داشته باشد، تصریح کرد: اما مسئله این است که جهان در تسخیر فضای مجازی است و برای هر ضابطه‌ای ممکن است راه فراری هم پیدا شود. این فضا به کمک زندگی بشر آمده است اما در عین حال آسیب‌های خاص خود را هم دارد.
این جامعه شناس در عین حال نکته‌ای که برخی از دارندگان صفحات اینستاگرامی با بیش از ۵۰۰ هزار دنبال کننده درخصوص چرایی دریافت مالیات بر درآمد از یک پلتفرم فیلتر شده مطرح می‌کنند را درست دانست و گفت: وقتی یک پلتفرم فیلتر شده است چطور مالیات گرفتن از آن برقرار است؟ ضمن اینکه قائل به لزوم وجود یک ضابطه مشخص برای فضای مجازی هستم، اما نکته‌ای هم که دارندگان این صفحات مطرح می‌کنند درست است.
او با بیان اینکه در جامعه‌شناسی تئوری «تمدن حسی و مادی» مطرح است، توضیح داد: ذهنیت بشر تاکنون سه تغییر داشته است که از ذهنیت عقلی به ذهنیت شهودی و سپس به ذهنیت مادی رسیده است که بشر اکنون در دوره سوم به سر می‌برد؛ در این ذهنیت ظاهر فرد است که او را تعریف می‌کند چون افراد یکدیگر را به شکل عمیق نمی‌شناسند و حضور در فضای اینستاگرام می‌تواند بستری برای خودنمایی و در معرض نمایش قرار دادن آن چیزی باشد که آنها انتخاب کرده‌اند بقیه ببینند. در این فضا است که موضوع خودگرایی مطرح می‌شود که هم فرد را به دیگران می‌شناساند و هم با استفاده و یا سوءاستفاده، بستری برای کسب درآمد او می‌شود.