اگر فکر میکنید کاهش وزن و حفظ آن سخت است، تنها نیستید چون مطالعات نشان دادهاند که کاهش وزن طولانیمدت واقعا دشوار است.
تخمینها متفاوت است، اما اعتقاد بر این است که بیش از ۸۰ درصد از افرادی که مقدار قابل توجهی از وزن خود میکاهند، آن را در عرض پنج سال دوباره به دست میآورند.
عدم کاهش وزن اغلب به دلیل نداشتن اراده برای ایجاد تغییرات مهم در سبک زندگی، مانند تغذیه سالم، کاهش کالری و افزایش فعالیت بدنی نیست. بلکه راز کوچک و تلخی وجود دارد و آن این که بدن ما به گونهای برنامهریزی شده که چربی را حفظ کند.
دانیل لیبرمن، دیرینه انتروپولوژیست (paleoanthropologist) از دانشگاه هاروارد این راز را این گونه توضیح میدهد: «همه حیوانات به مقداری چربی نیاز دارند، اما انسانها به گونهای تکامل یافتهاند که سطوح فوقالعاده بالایی از چربی دارند، حتی انسانهای لاغر. بنابراین، ما همیشه تحت فشار بیولوژیکی استثنایی هستیم تا چربی را حفظ کنیم.»
او میافزاید: «چربی انرژی قابل ذخیره است. این به انسانهای اولیه کمک کرد تا زنده بمانند، بدنشان را برای یافتن غذا نیرو داد، مغزشان را فعال نگه داشت و آنها را به اندازه کافی سالم نگه داشت تا تولید مثل کنند.»
لیبرمن معتقد است که انسانها اساسا نه برای شاد و نه برای سالم بودن، بلکه برای موفقیت در تولید مثل سازگار شده و تکامل یافتهاند.
او میگوید: «این مغزهای بزرگ ما مقدار زیادی انرژی مصرف میکند. یک نوزاد، وقتی به دنیا میآید، نیمی از انرژیاش صرف فعالیت مغزش میشود. بنابراین، نوزادان انسان بسیار چاق به دنیا میآیند. اساسا نیاز بالای بدن انسان به چربی بالا موجب شده تا در مقایسه با سایر گونهها، انسان یک گونه غیرعادی چاق باشد.»
او تاکید میکند که انسانها هرگز برای کاهش وزن عمدی تکامل نیافتهاند. اما تکامل سریع محیط زندگی موجب شده تا امروزه دیگر مجبور نیستیم از حیوانات وحشی فرار کنیم، مسافتهای طولانی را با پای پیاده طی کنیم، یا شکار کنیم، در نتیجه با اضافه وزن و چاقی مواجه شدهایم ولی ما به گونهای تکامل یافتهایم تا عمدا وزن کم نکنیم.
۵ توصیه برای غلبه بر چالش کاهش وزن
لیبرمن برای غلبه بر چالش کاهش وزن، پنج توصیه و نکته را مطرح میکند.
نخست این که «چربی به ویژه برای انسان مهم است. حتی بدن انسانهای لاغر نیز بین ۱۵ تا ۲۵ درصد چربی دارد که سه تا چهار برابر بیشتر از سایر پستانداران است. پس قرار نیست همه انسانها شکل مدلهای تبلیغاتی در تلویزیون و شبکههای اجتماعی باشند.»
دوم این که چربی در واقع به ما کمک میکند تا زنده بمانیم و رشد کنیم. چون که این چربی به تامین سوخت مغزهای بزرگ ما و انرژی بالای مورد نیاز برای تولید مثل ما کمک و در عین حال، فعالیت بدنی ما را تضمین میکند.
لیبرمن به عنوان نکته سوم توصیه کرد: «اگر وزن شما در مدت زمان کوتاهی چند کیلوگرم بالا و پایین شد، نگران نباشید. بسیاری از این تغییرات به دلیل آب است.»
او میافزاید: «اگر کاهش وزن برایتان سخت است، خودتان را سرزنش نکنید. ما هرگز به گونهای تکامل نیافتهایم که بهطور داوطلبانه کمتر از آنچه مصرف میکنیم، یعنی رژیم غذایی، انرژی مصرف کنیم.»
چهارم؛ لیبرمن میگوید رژیم گرفتن واکنشهای گرسنگی بدن را تحریک میکند که باعث میشود افرادی که رژیم میگیرند هوس غذا کنند و با کاهش متابولیسم در انرژی صرفهجویی کنند.
او میافزاید: «بنابراین وقتی مردم رژیم میگیرند، تقریبا همیشه برای غلبه بر سازگاری های قدیمی و اساسی برای جلوگیری از کاهش وزن بدنشان تلاش می کنند.»
اگر میپرسید کدامیک برای کاهش وزن مهمتر است، ورزش یا رژیم، پاسخ هر دو است، اما به دلایل مختلف.
پنجم؛ لیبرمن خاطرنشان میکند: «شما میتوانید با رژیم گرفتن وزن بیشتری نسبت به ورزش کاهش دهید. اما ورزش به جلوگیری از افزایش یا بازیابی وزن کمک میکند، به علاوه فواید بسیار زیاد دیگری هم برای سلامت روانی و هم برای سلامت جسمی دارد.»