نه تنها اطمینان از طعم و عطر خوب نان بلکه همچنین اطمینان از کیفیت تغذیه‌ای و سلامت مواد مورد استفاده در تولید نان نیز ضروری است.
به گزارش اکالا، ویژگی‌های نان سالم به شرح زیر است:
نان‌های تیره: نان‌های تیره اغلب از آرد کامل و سبوس دار تهیه می‌شوند که کیفیت و ارزش‌غذایی بالاتری دارند.
نان سبوس‌دار: نان سبوس‌دار تیره یکی از بهترین انواع نان است که علت تیرگی آن نیز استفاده از سبوس است.
فیبر: نان سبوس‌دار حاوی فیبر زیادی است که در درمان یبوست و بیماری‌های روده نقش زیادی دارد.
نان پخته و کاملا برشته: نان برشته و پخته نسبت به نان سوخته به دلیل وجود مواد سمی از جمله آکریلامید بهتر هستند.
نان تهیه شده از خمیر مایه: نان‌هایی که از خمیر مایه تهیه می‌شوند ضمن داشتن ارزش غذایی بالا، هضم بهتر و دور ریز کمتری نیز دارند که به جذب آهن و کلسیم، روی و منیزیم از طریق نان نیز کمک می‌کند.
ترکیب مواد اولیه با کیفیت: استفاده از آرد کیفیتی با درصد گلوتن مناسب و انتخاب مواد اولیه ناسالم و بدون افزودنی‌های مضر مانند شیمیایی‌ها یا نگهدارنده‌های مصنوعی از ویژگی‌های نان سالم به شمار می‌رود.
رنگ و بوی خوب: نان سالم اغلب رنگ یکنواخت و طبیعی دارد و همچنین با بوی خوش همراه است.
بافت نرم: ساختار نان سالم کاملا یکنواخت است و بافت نرم و خوشمزه‌ای دارد.
استفاده از مواد افزودنی سالم: در پخت نان سالم از مواد افزودنی سالم و طبیعی مانند مخمر، نمک، و آب استفاده می‌شود.
استفاده از غلات کامل: نان سالم حاوی غلات کامل حاوی پوسته هستند و از مواد مغذی بیشتری برخوردارند.
از جمله راهکار‌های مهم و اصلی برای تشخیص نان سالم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از راهکار‌های تشخیص نان سالم استفاده از آرد مناسب در پخت آن است. آرد کامل (آرد هفت درصدی) دارای سبوس است، اما آرد ۱۲ درصد سفیدتر است که از آن برای پخت نان تافتون و ماشینی استفاده می‌شود. نان فانتزی نیز با آرد ۱۵ یا ۱۸ درصد پخته می‌شود. از آرد ۲۰درصد و بالاتر نیز برای پخت انواع کیک و کلوچه استفاده می‌شود.
یکی دیگر از راه‌های شناخت نان سالم آن است که در پخت نان از جوش‌شیرین استفاده نشده باشد. لکه‌های زرد روی نان با داخل خمیر آن نشانه وجود جوش‌شیرین است. استفاده از جوش‌شیرین در پخت نان موجب افزایش ترشح اسید معده شده و به دنبال آن سوء‌هاضمه را به همراه دارد.
برخی از نان‌ها دارای تاول‌های کوچک هستند که نشانه تخمیر خوب یا نبود تخمیر است.
نان سالم و با کیفیت باید برش‌پذیر بوده و بتوان آن را لقمه کرد، همچنین رنگ آن نیز زرد مایل به طلایی است.
از دیگر راه‌های شناخت نان سالم استفاده سبوس در آن است. نان‌های سبوس دار ضمن کمک به کاهش وزن در کنترل قند خون نیز نقش زیادی دارند.
کپک نوعی قارچ است که در هوای آزاد روی نان می‌نشیند و شروع به تکثیر می‌کند. کپک زدن یا فاسد شدن نان بر اثر گرمای به جا مانده روی نان، رطوبت باقی‌مانده روی نان یا اثرات باقی‌مانده از غذا، چربی یا مواد قندی روی نان ایجاد می‌شود.
فاسد شدن نان رو می‌توان از رنگ‌های مختلف روی نان به رنگ‌های (سبز و خاکستری) تشخیص داد و اغلب در مغز نان شروع به رشد می‌کند. به همین علت است که توصیه می‌شود که نان‌ها اگر روی هم دسته شده باشند و یکی از آن‌ها فاسد شده باشد باید تمام نان‌ها را دور ریخت. زیرا کپک به همه قسمت‌های دسته نان نفوذ کرده و به سرعت در آن‌ها تکثیر می‌شود.
نان فاسد یا کپک زده ممکن است علائم مختلفی داشته باشد. در ادامه به چند علامت عمومی و کلی نان فاسد اشاره شده است:
تغییر رنگ: نان فاسد عمدتاً به رنگ سبز یا آبی تیره (خاکستری) تغییر رنگ می‌دهد، که نشانه‌ای از رشد کپک است.
بوی نامطبوع: نان فاسد ممکن است بوی نامطبوع یا فاسد داشته باشد.
سطح چروک دار یا پوک: نان فاسد چروکدار یا پوک دارد که به دلیل رطوبت و کپک ایجاد می‌شود.
وجود قطعات قارچی سبز یا آبی: اگر روی نان لکه‌های سبز یا آبی دیده شد، این نشانه‌ای از رشد کپک است. در مواردی که میزان فساد نان زیاد باشد کپک به صورت تکه‌های قابل مشاهده است که نشان از وضعیت فاسد نان دارد.
سخت یا خشک نشدن نان: اگر نان به طور عجیبی خشک یا سخت شده باشد، ممکن است نشانه فساد باشد.
اگر هر کدام از این علائم را در نان مشاهده کردید، بهتر است از مصرف آن خودداری کرده و نان تازه و سالم تهیه کنید. همچنین مواظب باشید که نان را در محیط خشک و خنک نگه دارید تا جلوی رشد کپک و فساد را بگیرید.
روش‌های پیشگیری از فاسد شدن نان به شرح زیر است:
در هنگام پخت نان با بالا بردن درجه حرارت تمام رطوبت موجود در نان گرفته می‌شود و نان برشته و خشک را می‌توان مدت طولانی‌تر نگهداری کرد بدون آنکه فاسد شود.
یکی از راحت‌ترین راه‌ها برای نگهداری سالم نان فریز کردن آن است که با جلوگیری نفوذ قارچ به بافت نان مانع کپک زدن آن شده و نان ماندگاری بیشتری دارد.
اغلب نان‌هایی که روزانه مصرف می‌کنیم حاوی مواد افزودنی مانند نمک، کنجد، شنبلیله، گلوتن و مخمر هستند که علاوه بر ایجاد طعم لذیذ در نان، موجب ماندگاری بیشتر نان نیز می‌شوند.
با انتخاب نان با این ویژگی‌ها، می‌توانید ضمن حفظ سلامتی، انرژی و مواد‌مغذی مورد نیاز برای رشد و تقویت بدن را نیز دریافت کنید.