عصرایران ؛ رضا غبیشاوی – بعد از توقف کار برخی پمپ بنزین ها؛ در زمینه اطلاع رسانی چند اتفاق مثبت رخ داد که قابل توجه است.
نخست اینکه مسوولان تلاش نکردند اصل حادثه را تکذیب کنند. توقف کار برخی پمپ بنزین ها در تهران و سایر شهرهای ایران یک واقعیت عینی و ملموس بود. پنهان سازی یا تلاش برای کم رنگ کردن آن نیز بی فایده و رسوا کننده است.
اینکه مسوولین و برخی رسانه ها تلاش نکردند این واقعیت را انکار یا تکذیب کنند یا آن را کم اهمیت جلوه دهند رخداد مثبتی است.
در مقابل، هم مقامات بعد از اعلام عمومی توقف کار برخی پمپ بنزین ها، واکنش مناسب نشان دادند و با صدور اطلاعیه و مصاحبه، واقعیت اختلال را قبول کردند و توضیح دادند؛ هم رسانه هایی چون صداوسیما به صورت فوری و مشروح واکنش متناسب داشتند. واکنش صداوسیما در قالب شبکه خبر، هم وزن با حادثه بود. شبکه خبر برنامه های عادی خود را قطع و در بخش خبری مستمر، جدیدترین خبرها را پخش کرد. در خبر ساعت 14 نیز ، حادثه پمپ بنزین ها، خبر اول بود و به صورت مشروح به آن پرداخته شد. خبرنگاران صداوسیما هم از شهرهای مختلف قطع سیستم پمپ بنزین ها را تایید کردند.
علاوه بر این، مسوولان، عامل واقعی اختلال یعنی حمله سایبری را هم اعلام کردند و به دنبال پنهان کردن این موضوع نبودند.
البته اگر مسوولان دلیل را هم اعلام نمی کردند رسانه ها و منابع خارجی همزمان آن را می گفتند و در نتیجه، مسوولان ایرانی باید سکوت یا مخفی کاری می کردند که هر دو به ضرر آنها و کشور تمام می شد. در نهایت هم مردم دلیل موضوع را از طریق منابع خارجی دریافت می کردند و متوجه ماجرا می شدند.
ضمن اینکه وقتی مردم دلیل اصلی این اتفاق را از مسوولان و منابع داخلی دریافت کنند هم از آسیب بیشتر به مرجعیت اطلاع رسانی داخلی کاسته می شود هم نگاه ها به سمت داخل خواهد بود. به جای اینکه برای دریافت جزئیات و اطلاعات مهم درباره حادثه داخلی، در منابع خارجی جستجو کنند.
البته قبل از داخل، در منابع خارجی حمله سایبری به عنوان دلیل اختلال پمپ بنزین ها اعلام شد و جایی برای تکذیب این واقعیت باقی نمی ماند.
اتفاق مثبت سوم این بود که مسوولان و سازمان های مسوول تلاش نکردند جلوی اطلاع رسانی درباره اصل حادثه و دلیل واقعی آن را بگیرند. البته اگر هم دست به این کار می زدند اصل واقعیت ها تغییر نمی کرد بلکه اعتبار و اعتماد آنها نزد افکار عمومی آسیب بیشتری می دید و خشم افکارعمومی از عدم اطلاع رسانی شکل می گرفت ( همان طور که در ماجرای افزایش قیمت بنزین در آبان ۹۸ رخ داد و حوادث ناگواری را به دنبال داشت).
نکته اینکه در چارچوب پذیرش اصل حادثه و بیان دلیل واقعی به عنوان دو خبر منفی، سازمان های مسوول توانستند خبرهای مثبت این رویداد را هم برای مخاطبان خود عرضه کنند. از جمله این خبرها بازگشت پمپ بنزین ها به چرخه فروش بنزین البته به صورت دستی و نه سیستمی اما فروش بنزین ازسرگرفته شد و توقف، ساعت های زیادی طول نکشید.
این اتفاقات مثبت یعنی پذیرش اصل حادثه، اعلام دلیل واقعی آن و خودداری از ایجاد مانع در برابر اطلاع رسانی صحیح، تمرین مناسبی برای مسوولان و سازمان های مسوول است که در حوادث مشابه، بحران جدیدتر و بدتر یعنی بحران اطلاع رسانی را اضافه نکنند و موجب خشم و عصبانیت و توهین به افکار عمومی نشوند.
آنچه به عنوان اتفاقات مثبت اطلاع رسانی حادثه بنزینی ذکر شد بدیهیات و الفبای این حوزه است که متاسفانه مورد توجه قرار نمی گیرد و اسباب مشکلات بزرگتر بعدی را فراهم می کند.
با این حال در داستان حادثه بنزینی این انتقاد وجود دارد. وقتی مسوولین زودتر از رسانه ها متوجه این اختلال در کار پمپ بنزین ها شدند چرا قبل از اینکه رسانه ها به آن بپردازند خود این موضوع را اعلام عمومی نکردند؟
اگر روابط عمومی سازمان های مسوول قبل از رسانه ها اطلاع رسانی صحیح و دقیق می کردند قطعا امتیاز بیشتری از اعتبار و اعتماد افکار عمومی کسب می کردند. این فرصت بزرگ و مهمی بود که سازمان های مسوول در این حوزه از دست دادند.