آش شولی یزد یکی از غذاهای سنتی و اصیل شهر یزد می‌باشد که بسیار مقوی و خوشمزه است و دستورهای پخت متفاوتی دارد.
فراروـ آش یکی از غذاهای محبوب و سنتی ایرانی است. آش‌ها انواع متنوعی دارند که در نقاط مختلف کشور با روش‌های متفاوتی تهیه می‌شوند. آش غذایی پرطرفدار است که به خاطر داشتن مواد مغذی یک وعده غذایی کامل محسوب می‌شود. با شروع فصل پاییز و زمستان پخت آش در خانه رونق بیش‌تری پیدا می‌کند؛ زیرا خوردن آش در هوای سرد گرمای مطبوعی به بدن منتقل می‌کند که دلچسب است. آش شولی یا اوماچو یکی از معروفترین آش‌های سنتی شهر یزد است. اصلی‌ترین چاشنی این آش، سرکه است و برخی نیز به جای سرکه از رب انار استفاده می‌کنند. چغندر یا لبو از مواد اصلی تشکیل دهنده این آش است که برخی برای طبخ این آش از عدس و برخی نیز از ماش استفاده می‌کنند. آش شولی در زمستان بیشتر طرفدار دارد؛ زیرا خوردن آن در هوای سرد خیلی بیشتر می‌چسبد. آش شولی را با دستورهای مختلفی طبخ می‌کنند، اما این دستور یکی از دستورهای اصیل یزدی برای طبخ آش شولی است که در این مطلب تقدیم به شما خواهد شد. اگر دوست دارید این آش خوشمزه را امتحان کنید، در ادامه با ما همراه باشید.
عدس: ۱ فنجان
نخود آبگوشتی: ۱ فنجان
لوبیا چیتی: ۱ فنجان
سبزی آش خرد شده شامل:
شوید و اسفناج: ۶۰۰ گرم
تره و جعفری: ۲۰۰ گرم
برگ چغندر: ۱۰۰ گرم
چغندر خرد شده: ۳ عدد
آرد گندم: ۲ فنجان
پیاز بزرگ: ۲ عدد
سرکه: دو سوم لیوان
شکر: ۳ قاشق غذاخوری
نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
نعناع خشک: ۲ قاشق غذاخوری
برای درست کردن این آش خوشمزه اول باید نخود و لوبیا را از ۲۴ ساعت قبل خیس بدهید و با هم بپزید. عدس را هم بپزید و کنار بگذراید. چغندر را به صورت مکعبی خرد کنید و همراه با کمی آب روی اجاق گاز بگذارید تا آبپز شود. حالا قابلمه مناسب آش را تا نیمه از آب پر کنید و روی حرارت اجاق گاز بگذارید تا جوش بیاد؛ سپس ترکیب سبزی‌های آش را که خرد کرده‌اید، به آب جوش اضافه کنید. اجازه بدهید سبزی حدود سی دقیقه با حرارت متوسط بجوشد تا بپزد.
در مرحله بعد حبوبات و چغندر پخته را به سبزی اضافه کنید و اجازه بدهید ۲۰ دقیقه با هم بجوشند. حالا دو فنجان آرد را داخل یک کاسه بریزید و دو لیوان آب سرد را کم کم به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید تا آرد کاملا رقیق و شفاف شود و حالت گلوله‌ای نداشته باشد. حالا ترکیب آرد و آب را به قابلمه آش اضافه کنید و ۲۰ دقیقه زمان بدهید تا آرد با مواد آش بجوشد و به غلظت برسد. در این فاصله پیاز‌ها را خرد کنید و همراه با کمی روغن سرخ کنید. در آخر که پیاز خوب سرخ شد، کمی نعناع خشک و زردچوبه به پیاز اضافه کنید و سی ثانیه دیگر اجاق گاز را خاموش و ترکیب پیازد اغ و نعناع را به قابلمه آش اضافه کنید. نمک، فلفل، سرکه و شکر را هم داخل قابلمه آش بریزید و اجازه بدهید آش حدود ۱۵ دقیقه دیگر بجوشد تا حسابی جا بیفتد و مزه‌دار شود. آش شولی خوشمزه شما در این مرحله آماده است که می‌توانید آن را داخل ظرف سرو بکشید و روی آن را با پیاز داغ، سیر داغ و نعناع داغ تزیین کنید، نوش جان.
۱ ـ یزدی‌های عزیز موقع سرو این آش دوباره سرکه و شکر به آن اضافه می‌کنند. شما هم اگر دوست دارید، می‌توانید امتحان کنید.
۲ ـ آش شولی در اصل فقط با عدس یا ماش پخته می‌شود، اما اضافه کردن نخود و لوبیا این آش را خوشمزه‌تر می‌کند.
۳ ـ حتما حبوبات و چغندر را قبل از اضافه کردن به سبزی آش بپزید. به جای چغندر می‌توانید از لبو یا شلغم هم استفاده کنید.
۴ ـ سبزی آش یکی از مهم‌ترین موادی است که در پخت انواع آش مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچند بسیاری از افراد تصور می‌کنند که حبوبات اصلی‌ترین ماده به کار رفته در آش است، حقیقت این است که عطر و طعم آش عمدتاً از سبزیجات استفاده شده در آن تأمین می‌شود؛ بنابراین هر چه سبزی آش شما تازه‌تر و خوش عطرتر باشد، غذای شما هم خوشمزه‌تر خواهد شد. سبزی آش شامل تره، گشنیز، جعفری و برگ اسفناج یا چغندر به میزان مساوی است. توجه داشته باشید که سبزی آش را نباید خیلی درشت خرد کنید. بعضی‌ها به هوای آش سبزی‌ها را خیلی درشت خرد می¬کنند که درنهایت ظاهر زیبایی ندارد. سبزی آش باید کمی درشت‌تر از سبزی خورشت خرد شود.
۵ ـ پیاز داغ عطر و طعم بسیار خوبی به غذا می‌دهد؛ اما نکته مهم این است که پیاز داغ باید کاملاً ریز و خشک باشد. برای داشتن یک پیاز داغ پودری و خشک پیاز را به صورت نازک برش بزنید؛ سپس در روغن فراوان که از قبل داغ شده است، سرخ کنید. به این نکته توجه داشته باشید که پیاز باید در روغن شناور باشد؛ بنابراین نباید حجم زیادی از پیاز را در یک مرحله اضافه کنید. بعد از اینکه پیاز سرخ شد، آن را روی توری قرار دهید تا روغن اضافی آن کاملاً گرفته شود. سپس روی سینی پهن کنید. وقتی دوباره این کار را انجام دادید، پیاز‌های جدیدی را که سرخ کرده‌اید، روی پیاز داغ‌های قبلی نریزید؛ چون باعث روغنی شدن قبلی‌ها می‌شود. علاوه‌بر این باعث می‌شود که پیاز داغ حالت خمیری پیدا کند.