عصر ایران - بر اساس تحقیقات محققان آمریکایی که در سوریه و ترکیه و بویژه منطقه «دورا ـ اوروپوس» سوریه انجام شده، ارتش ایران در زمان شاپور یکم ـ شاه ساسانی، برای پس گرفتن شهر «دورا» در کنار رود فرات در سوریه از رومی ها، از گاز خفه کننده استفاده کرده بود.
به این ترتیب با این اکتشاف، تاریخ استفاده از سلاح شیمیایی به سال ۲۵۶ میلادی (۱۷۵۷سال پیش باز می‌گردد) و نه آن گونه که تا به حال تصور میشد اولین بکارگیری در جنگ جهانی اول بوده است.
بازپس گیری شهر «دورا» با قلعه مستحکمش بود که والریانوس امپراتور وقت روم را به جنگ با ایران برانگیخت.
در این جنگ که دومین جنگ ایران و روم در زمان شاپور یکم است؛ والریانوس با ژنرال‌هایش اسیر شدند، والریانوس در برابر شاپور یکم زانو زد و امپراتوری روم تحقیر شد.
آثار به جا مانده از باروی تخریب شده دژ شهر دورا در سوریه
طبق گزارش دکتر جیمز به نشست «ای. آی.ای AIA» دانشگاه لستر یگان های مهندسی ارتش ایران برای ورود به دژ مستحکم و غیر فابل نفوذ «دورا Dura» از داخل چادر های خود اقدام به ساختن تونل های زیر زمینی کردند تا نظامیان رومی متوجه فعالیت آنان نشوند.
مقطع این تونل‌ها دو متر در دو متر بود. اتفاقا رومیان نیز همزمان به همین فکر افتاده بودند و ایرانیان هنگامی متوجه این فعالیت آنان شدند که یکی از تونل‌ها پس از ۱۱ متر کنده شدن به تونل رومی‌ها برخورد کرد.
جنگ در تونل های دو متری با شمشیر و نیزه امکان نداشت. در اینجا بود که مهندسان ارتش ایران ماده ای قابل اشتعال و دودزا و خفه کننده را که از ترکیب قیر (بیتومن ـ نفت خام) و سولفور (گوگرد) ساخته بودند به درون تونل (نقب) منتقل و با پرتاب شعله، آتش زدند .
تونل هایی که سربازان ایرانی برای نفوذ به دژ شهر دورا کندند
پس از خفه شدن رومی‌ها و انتقال هوای تازه، از آن طریق وارد دژ شدند، آن را گشودند و بارویش را تخریب کردند که آثار آن هنوز باقی مانده است.
در بررسی‌های باستان‌شناسی دهه ۱۹۳۰ بقایای اجساد ۲۰ لژیونر رومی و جنگ افزارهای آنان در یکی از این تونل‌ها به دست آمد. تحقیقات تازه دکتر جیمز و آزمایش استخوان
های لژیونرهای رومی در لابراتوار، خفه شدن آن‌ها و نوع گاز خفه کننده را به دست داده است.
دکتر جیمز در سال 2009 در صحبت با Discovery News گفت: «اینها سرنخ حیاتی را فراهم کردند. وقتی چنین موادی مشتعل می شوند، ابرهای متراکمی از گازهای خفه کننده خارج می شوند.»
او همچنین جسد یک سرباز ایرانی را دوباره بررسی کرد، مردی که احتمالاً سلاح سمی را مشتعل کرده است.
این سرباز برای اطمینان از روشن شدن آتش، بیش از حد معطل ماند و بخارهای ناشی از قیر و گوگردی که برای شروع آتش استفاده می کرد بر او غلبه کرد.
همزمان با انتشار این تحقیقات، آدرین مایور، محقق در زمینه کلاسیک و تاریخ علم در دانشگاه استنفورد، به دیسکاوری نیوز گفت که استفاده از ترکیبات مرگ آور شیمیایی در نبردهای حتی قدیمی‌تر، از جمله جنگ پلوپونز در سال 429 قبل از میلاد نیز ، ثبت شده‌اند.
اما حمله ایرانیان یکی از اولین نمونه های مستند شده از سربازانی است که برای غلبه بر دشمن دود سمی تولید کرده اند.