عصر ایران - بسیاری از افراد مبتلا به میگرن حین یا قبل از حملات سردرد خود، دچار حساسیت به صدا می شوند. در چنین وضعیتی اکثر بیماران ترجیح می دهند که با اجتناب از قرارگیری در معرض سر و صدا، به کاهش درد میگرن خود کمک کنند.
با این حال، چنین امری ممکن است برای همه صادق نباشد. از آنجایی که امروزه مردم به دنبال امتحان راه های جدید برای پیشگیری از سردردهای میگرنی و درمان آن هستند، علاقه فزاینده ای به استفاده از صدا درمانی شکل گرفته است.
در ادامه به بررسی شواهد حمایت کننده از موسیقی درمانی و ضربان های دو گوشی برای رسیدگی به علائم میگرن خواهیم پرداخت.
برخی از افراد معتقد هستند که موسیقی به تسکین دردهای میگرنی کمک می کند. با این حال، یافته های علمی کافی برای حمایت صد در صدی از این گونه اظهارات وجود ندارد.
تا به امروز مطالعات مختلفی در این زمینه انجام شده است که در ادامه نگاهی به شماری از مهم ترین آنها خواهیم داشت. نتایج کامل این پژوهش ها از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا و کتابخانه دیجیتال آنلاین ساینس دایرکت قابل دسترسی هستند.
در یک مطالعه مربوط به سال 2021 روی 20 بزرگسال مبتلا به میگرن اپیزودیک، حدود نیمی از شرکت کنندگان پس از 3 ماه شرکت در جلسات روزانه گوش دادن به موسیقی، 50 درصد حملات میگرنی کمتری را گزارش کردند.
مطالعه ای در سال 2013 شامل کودکان مبتلا به میگرن نیز نشان داد که به کمک موسیقی درمانی، تعداد دفعات بروز حملات سردرد حدود 20 درصد کاهش می یابد. با این حال، این کاهش 20 درصدی تنها کمی بیش از نتایج گروه دارونمای مطالعه بود.
گفتنی است که تا به امروز در مقایسه با میگرن، تحقیقات بیشتری در زمینه استفاده از موسیقی درمانی برای کاهش استرس انجام شده است. البته این دسته از مطالعات نیز یک مزیت معنی دار را نشان می دهند که چیزی نیست جز کمک به تسکین میگرن. اعتقاد بر این است که استرس برای 70 درصد افراد مبتلا به میگرن نوعی محرک قوی محسوب می شود.
در یکی از مطالعات مذکور که شامل بزرگسالان مبتلا به میگرن بود، برنامه درمانی منحصر به فرد با استفاده از موسیقی پیشنهاد شد. در این برنامه سبک های مختلفی استفاده شد، از جمله:
- موسیقی کلاسیک
- جاز (جز)
- موسیقی ملل
بر اساس این یافته ها، موسیقی سازی (instrumental music) می تواند به ارتقای آرامش و قرار گیری مغز در وضعیتی بهینه کمک کند. برای این امر قطعاتی را با تمپو کمتر؛ بین 40 تا 80 بیت در دقیقه و صدای ساز محدودتر در نظر بگیرید.
در این میان موسیقی درمانگرهای دارای مجوز می توانند به طراحی یک برنامه شنیداری مناسب و شخصی سازی شده کمک کنند.
ضربان دو گوشی در واقع یک توهم شنوایی است و زمانی رخ می دهد که مغز همزمان دو صدا با فرکانس های کمی متفاوت را پردازش می کند. مغز در این حالت سعی دارد با ایجاد صدای سوم که به ضربان دو گوشی معروف است، این تفاوت ها را با هم پیوند دهد. چنین امری نشان دهنده تفاوت بین دو تون واقعی است.
امواج مغزی بسته به آنچه در مغز اتفاق می افتد، در فرکانس های طبیعی خود می تپند. تحقیقات انجام شده در سال 2016 نشان داده است که تغییر در فرکانس امواج مغزی با حملات سردرد در افراد مبتلا به میگرن مرتبط است. بدین ترتیب ضربان های دو گوشی ممکن است قادر به اصلاح این تغییرات در امواج مغزی باشند و در ادامه به کاهش دفعات حملات میگرنی و تسکین درد یاری برسانند.
مانند موسیقی درمانی، تاثیر ضربان دو گوشی روی میگرن هم به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. در سال 2019، نتایج یک مطالعه شامل 21 فرد مبتلا به میگرن منتشر شد. شرکت کنندگان به مدت 3 ماه هر شب به موسیقی حاوی ضربان های دو گوشی، گوش می سپردند. در شروع مطالعه، میانگین تعداد روزهای سردرد ماهانه 14.9 روز بود. در پایان 3 ماه، میانگین تعداد روزهای سردرد در هر ماه به 13.3 کاهش یافت. تعداد روزهای سردرد 9 شرکت کننده در ماه هم حداقل 30 درصد کمتر شده بود.
مطالعات دیگر نیز نشان داده اند که ضربان های دو گوشی ممکن است دفعات یا شدت درد مزمن را کاهش دهند. با این حال، این مطالعات به طور خاص روی افراد مبتلا به میگرن انجام نشده اند و تنوع زیادی در پاسخ های آنها دیده می شود.
به طور کلی، نتایج مذکور نشان می دهند که برخی از افراد ممکن است پس از گوش دادن به ضربان های دو گوشی، تسکین درد میگرنی را تجربه کنند، اما این موضوع در خصوص همه صدق نمی کند.
از آنجایی که مطالعات محدودی در مورد ضربان دو گوشی و میگرن وجود دارد، تشخیص اینکه کدام فرکانس بهترین است، مقداری دشوار می شود.
برخی منابع استفاده از فرکانسی را پیشنهاد می کنند که با امواج طبیعی مغز همسو باشد. انواع مختلفی از امواج مغزی در فرکانس های مختلف فعالیت دارند و با حالت های متفاوت مانند هوشیاری و آرامش مرتبط هستند.
از جمله فرکانس های امواج مغزی طبیعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
امواج مغزی گاما 30 تا 100 هرتز، بتا 12 تا 38 هرتز، آلفا 8 تا 12 هرتز، تتا 4 تا 8 هرتز و دلتا 1 تا 4 هرتز. مطالعات شامل تاثیر ضربان های دو گوشی بر میگرن و درد مزمن، معمولا از فرکانس‌های تتا یا آلفا در محدوده 4 تا 12 هرتز استفاده می کنند.