در پی انتشار خبر فساد در تخصیص ارز به واردات چای، محمد فاضلی جامعه شناس در نامه سرگشاده ای به رئیس جمهوری یادآور شد برای مردم مواردی بسا فراتر از اصل خبر و برخورد اهمیت دارد و مایل اند با چرایی ها و فرآیند این تخلفات آشنا شوند.
این نامه هر چند به سبک مکاتبات اداری تنظیم شده ولی از رونوشت پایانی پیداست که بیشتر با هدف آگاهی بخشی نوشته شده است.
متن نامه از این قرار است:
جناب آقای ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور
سلام و احترام
خبر رسمی ناظر بر وقوع تخلف در تخصیص ارز به واردات چای، و سوءاستفاده از ارز تخصیص داده شده – از جمله فروش مقادیر کلانی ارز در بازار آزاد - منتشر شده است. چند دهه است که چنین خبرهایی منتشر می‌شود و هرگز ابعاد مختلف سیاست‌ها، فرایندها، لابی‌ها و تبانی‌های منجر به بروز چنین مواردی روشن نمی‌شود.
مردم علاقه‌ای ندارند که فقط خبر این گونه تخلفات را بشنوند. مردم مایل‌اند بدانند این گونه تخلفات در چه فرایندی، تحت اعمال چه سیاست‌هایی از جانب دولت‌ها – همه دولت‌ها – و بر اساس چه روابطی رخ می‌دهند.
حداقل خواسته میلیون‌ها ایرانی آن است که مسئولان، فراتر از دادن خبر بروز تخلف، توضیح بدهند که چگونه چنین تخلفی ممکن شده است. میلیون‌ها ایرانی مایل‌اند بدانند چگونه در میان صدها کالای ضروری برای زندگی روزمره – از دارو گرفته تا سایر اقلام – و در میان نیازمندی کشور به واردات انواع تجهیزات و ماشین‌آلات برای توسعه صنعتی، چرا میلیاردها دلار به واردات چای اختصاص یافته است؟
حتماً میلیون‌ها ایرانی مایل‌اند بدانند چه ساختاری بر ثبت سیاست‌های اقتصادی – از ارز چندنرخی تا سازوکارهای ثبت سفارش، تخصیص ارز و ... – حاکم است که چنین تخلفاتی ممکن می‌شود.
حتما میلیون‌ها ایرانی تمایل دارند مطلع شوند که چگونه حساب‌های اشخاص از نظر کارکرد تجاری داشتن یا نداشتن قابل شناسایی و تحت نظارت است، اما بیش از یک میلیارد دلار ارز در بازار آزاد فروش رفته است.
حداقل خواسته میلیون‌ها ایرانی، ارائه گزارش دقیق، برگزاری کنفرانس مطبوعاتی برای پاسخ دادن به سؤالات خبرنگاران، و آگاه شدن از پی‌آمدهای سیاستی ناشی از آشکار شدن چنین تخلفاتی است. حداقل وظیفه‌ای که بر عهده دارید، توضیح دادن درباره چرایی بروز و فرایند وقوع چنین رخدادهایی است.
امیدوارم بتوانید با ارائه گزارشی دقیق و مسئولیت‌پذیری در مقام نهاد دولت، در مسیر اصلاحات در سرزمینی که اوضاع نابه‌سامان حکمرانی آن درد و رنج فراوان بر ده‌ها میلیون ایرانی تحمیل کرده، گام کوچکی بردارید.
رونوشت:
۱. جناب آقای محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی
۲. جناب آقای ذبیح‌الله خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور
۳. جناب آقای عباس علی‌آبادی، وزیر صمت
۴. جناب آقای سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی
۵. ایرانیانی که می‌خواهند از مسیر شفافیت، عقلانیت و مطالبه‌گری، به بهبود زندگی خود و نسل‌های آینده کمک کنند.
محمد فاضلی