هیچ کسی نمی‌داند که کیهان تا چه اندازه بزرگ است ولی اجرام بزرگی در کیهان وجود دارند که تصوری از مقیاس دیوانه کننده کیهان را برایمان ایجاد می‌کنند.
آیا می‌توانید تصور کنید که چند کره زمین در کیهان جای می‌گیرد؟ طبق گفته ناسا، قطر جهان قابل مشاهده ما تقریبا ۹۴ میلیارد سال نوری است. این در حالی است که قطر کره زمین فقط در حدود ۱.۳۵ ضربدر ده به توان منفی ۹ سال نوری (۱۲۷۵۶ کیلومتر) است. این یعنی تعداد بسیار زیادی کره زمین در کیهان جا خواهد شد؛ حتی اگر آنها را با فاصله زیادی با یکدیگر در کیهان در کنار هم قرار دهیم.
لازم به ذکر است که تنها در کهکشان ما ممکن است ۱۰۰ میلیارد ستاره وجود داشته باشد. باید این را در نظر داشت که ما نمی‌توانیم کل کیهان را ببینیم. شعاع جهان قابل مشاهده ما حدود ۴۶.۵ میلیارد سال نوری تخمین زده می‌شود و لازم به یادآوری است که این حتی ممکن است تنها بخشی از یک چند کیهانی بزرگتر باشد؛ هر چند که این هنوز در حد نظریه است و به صورت قطعی ثابت نشده.
اندازه و وسعت واقعی کیهان، یکی از موضوعاتی است که تحقیقات علمی مداومی در مورد آن انجام می‌شود. در هر حال برای آنکه ایده‌ای از مقیاس وسیع آن داشته باشیم، برخی از بزرگترین اجرام فضا را برایتان لیست کرده‌ایم که به ترتیب، از کوچک به بزرگ به شما معرفی خواهیم کرد:
سیاره مشتری که از نظر شعاع ۱۱ برابر کره زمین است، بزرگترین سیاره منظومه شمسی ماست. از سوی دیگر ROXs ۴۲Bb بزرگترین سیاره‌ای است که در کهکشان شناسایی شده و جرم آن ۹ برابر و شعاعش ۱.۱۲ برابر سیاره مشتری است.
فاصله بین ROXs ۴۲ Bb و کره زمین تقریبا ۴۴۰ سال نوری است و از آنجا که در خارج از منظومه شمسی ما قرار دارد، یک سیاره فراخورشیدی نامیده می‌شود.
تاین کوری، فضانورد و محقق دانشگاه تورنتو، برای اولین بار در سال ۲۰۱۳، ROXs ۴۲Bb را شناسایی کرد. این سیاره مثل مشتری، یک غول گازی است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که در حالی که ۳۶۵ روز برای کره زمین و ۱۲ سال برای سیاره مشتری طول می‌کشد تا یک دور به دور خورشید بچرخند، ROXs ۴۲Bb یک دور به دور ستاره خود را در ۱۹۶۸.۳ سال کامل می‌کند.
تقریبا یک میلیون کره زمین در داخل خورشید جا می‌شوند ولی YU Scuti، بزرگترین ستاره شناخته شده در کیهان آنقدر بزرگ است که می تواند ۵ میلیارد ستاره با حجمی معادل خورشید ما را در دل خود جای دهد. اگر UY Scuti در مرکزیت منظومه شمسی ما قرار داشت، فتوسفر یا پوسته بیرونی آن تا مدار سیاره مشتری می‌رسید. یعنی فضایی به اندازه فاصله خورشید تا سیاره مشتری را اشغال می‌کرد.
این غول بزرگ ۹۵۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و اولین بار در سال ۱۸۶۰ توسط گروهی از ستاره‌شناسان رصدخانه بن در آلمان شناسایی شد. نکته جالب اینجاست که حتی ۱۶۰ سال بعد از کشف آن، ستاره‌شناسان هنوز موفق به رصد ستاره بزرگتری نشده‌اند.
UY Scuti به عنوان یک ستاره متغیر شناسایی شده؛ چرا که هر ۷۴۰ روز، نوساناتی در روشنایی‌اش دارد.
دانشمندان گمانه زنی می‌کنند که این ستاره در حال حاضر در مرحله ای است که سوخت هیدروژن موجود در هسته‌اش را تخلیه کرده و تبدیل به یک ابرغول سرخ شده است. این بدان معناست که احتمالا در مسیر یک سرنوشت دراماتیک قرار دارد (یک انفجار ابرنواختر) که به منزله پایان سفر ستاره‌ای آن خواهد بود. هر چند که هنوز زمان دقیق انفجار UY Scuti مشخص نیست.
وسیع‌ترین و گسترده‌ترین منظومه شمسی شناخته شده در کیهان، از نظر مدار، متشکل از یک سیاره منفرد (۲MASS J۲۱۲۶) است که به دور ستاره‌ای به نام TYC ۹۴۸۶-۹۲۷-۱ می‌چرخد.
نکته جالب توجه اینجاست که هفت سال پیش، ستاره‌شناسان حتی نمی‌دانستند که آیا این سیاره و ستاره ارتباطی با هم دارند یا نه و هر دوی آنها تحت عنوان اجرام آسمانی شناور و آزاد در نظر گرفته می‌شدند؛ چرا که در فاصله یک تریلیون کیلومتری از یکدیگر در فضا قرار داشتند.
در نهایت در سال ۲۰۱۶، تیمی از محققان بین‌المللی، مدار بزرگ پنهان ۲MASSJ۲۱۲۶ را شناسایی کرده و دریافت که این سیاره عملا به دور TYC ۹۴۸۶-۹۲۷-۱ می‌چرخد. نایل دیکن، یکی از محققان و مسئولان موسسه نجوم Max Planck در این رابطه گفت:« این وسیع‌ترین سیستم سیاره‌ای شناخته شده تا به امروز است؛ این سیاره (۲MASS J۲۱۲۶)، به آن اندازه که ما در ابتدا فکر می‌کردیم تنها نیست و در یک رابطه هر چند بسیار دور قرار دارد.»
فاصله بین زمین و این منظومه شمسی منحصر به فرد ۱۰۴ سال نوری است و مدار ۲MASS J۲۱۲۶ حدودا ۱۴۰ برابر مدار پلوتون در منظومه شمسی ماست.
با توجه به مدار وسیع آن و فاصله حیرت‌انگیزش با ستاره خود، تقریبا نزدیک به ۹۰۰ هزار سال زمینی طول می‌کشد تا ۲MASS یک دور مدارش را کامل کند.
یک کهکشان مجموعه‌ای از چندین منظومه‌های خورشیدی یا ستاره‌ای است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که کیهان ما از حدود ۲۰۰۰ میلیارد کهکشان تشکیل شده.
این اجرام آسمانی عظیم در داخل خود حاوی میلیاردها ستاره و اجرام آسمانی دیگر هستند. به عنوان مثال، تخمین زده می‌شود که کهکشان راه شیری، یعنی همان کهکشانی که کره زمین و منظومه شمسی ما را در درون خود جای داده، دارای ۱۰۰ میلیارد ستاره و نزدیک به ۱۰۰ میلیون سیاهچاله است.
البته این تا IC ۱۱۰۱ که بزرگترین کهکشان موجود در کیهان از لحاظ مقیاس است، فاصله زیادی دارد. IC ۱۱۰۱، تقریبا ۵۰ برابر بزرگتر و ۲۰۰۰ برابر سنگین‌تر از کهکشان راه شیری ماست.
ستاره شناسان بر این باورند که این کهکشان دارای حدود ۱۰۰ تریلیون ستاره حیرت‌انگیز است که در وسعتی برابر با شش میلیون سال نوری قرار دارند. این درحالی است که قطر کهکشان راه شیری ما تنها حدود ۱۰۰ هزار سال نوری است. برخی از متخصصان معتقدند که IC ۱۱۰۱ احتمالا در نتیجه برخورد و همجوشی چندین کهکشان در ابعاد کهکشان راه شیری ایجادشده است.
سیاهچاله‌ها جزو عظیم‌ترین اجرام کیهان شناخته می‌شوند و شهرت اصلی‌شان به این خاطر است که همه چیز، حتی نور را به داخل خودشان می‌بلعند ولی آیا تصوری از بزرگی یک سیاهچاله دارید؟
واقعیت این است که طبق برآوردها بزرگترین سیاهچاله کیهان، جرمی حدود ۶۶ میلیارد برابر خورشید دارد. اما این همه ماجرا نیست. این سیاهچاله عظیم، انرژی یک اختروش (یک جرم آسمانی بسیار درخشان) به نام TON ۶۱۸ را تامین می‌کند که درخشندگی آن برابر با ۱۴۰ تریلیون خورشید است.
TON ۶۱۸ در فاصله ۱۸.۲ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد و اولین بار در سال ۱۹۵۷ شناسایی شد و تا به امروز به عنوان عظیم‌ترین سیاهچاله شناسایی شده از آن یاد می‌شود.
سحابی‌ها ابرهای غول پیکری از گاز و غبار در فضا هستند که در اثر گرانش، تغییرات دما و فشار و همجوشی‌های هسته‌ای، ستاره‌های جدید در آنها شکل می‌گیرند. طبق اعلام ناسا، سحابی Tarantula Nebula که سحابی رتیل یا ۳۰ Doradus هم نامیده می‌شود، بزرگترین و درخشان‌ترین سحابی شناخته شده است.
این سحابی فضایی در حدود ۱۸۰۰ سال نوری (معادل ۷.۵ ضربدر ده به توان ۱۵ کیلومتر) در فضا را اشغال کرده و حدود ۱۷۰ هزار سال نوری از زمین فاصله دارد.
این سحابی اولین بار در اوایل دهه ۱۷۵۰ توسط نیکلاس لوئی دولاکای کشف شد. این در حالی است که تلسکوپ‌های آن زمان به اندازه کافی برای شناسایی ستاره‌ها و دیگر ساختارهای درون سحابی پیشرفته نبودند. حدود ۲۰۰ سال بعد، ستاره‌شناسان تصاویری با وضوح بالا را از این سحابی ثبت کردند و در آن زمان متوجه ابعاد حیرت‌انگیز این سحابی شدند و از همین رو آن را این‌گونه نامگذاری کردند.
نزدیکترین سحابی به کره زمین، مجموعه ابر Rho Ophouchi است که ۳۹۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. به علاوه در نزدیکی ما سحابی شکارچی (Orion Nebula) که تحت عنوان Messier ۴۲ یا M۴۲ نیز شناخته می‌شود قرار دارد که ۱۳۵۰ سال نوری با ما فاصله دارد. ستاره‌شناسان بر این باورند که سحابی رتیل ۱۰۰ برابر بزرگتر از M۴۲ است.
در سال ۲۰۱۲، رصدخانه چاندرا ایکس ناسا، یک خوشه کهکشانی بسیار بزرگ به نام ACT-CLJ۰۱۰۲-۴۹۱۵ را شناسایی کرد. زمانی که ستاره‌شناسان برای تعیین جرم این خوشه کهکشانی دست به کار شدند، به اعداد و ارقامی حیرت‌انگیز رسیدند.
جرم ACT-CLJ۰۱۰۲-۴۹۱۵ حدود ۳ کوادریلیون (۳ ضربدر ده به توان پانزده) برابر خورشید ماست. این خوشه عظیم‌ترین خوشه کهکشانی‌ای است که تا به امروز کشف شده و از همین رو آن را ال گوردو (چاق) نامگذاری کردند.
ستاره شناسان معتقدند که احتمالا این خوشه در پی برخورد دو خوشه کهکشانی عظیم با یکدیگر در فضا و با سرعتی در حدود میلیون‌ها کیلومتر بر ساعت تشکیل شده است.
دیوار بزرگ هرکول کرونا بوریلیس بزرگترین جرم شناخته شده در کیهان قابل مشاهده ماست. طول این دیوار بین شش تا ۱۸ میلیارد سال نوری است و در حقیقت یک رشته کهکشانی یعنی یک خوشه وسیع از کهکشان‌هاست که توسط گرانش به هم متصل شده‌اند.
ابعاد این خوشه بزرگ کهکشانی آنقدر وسیع است که عبور نور از کل طول آن حدود ۱۰ میلیارد سال زمینی طول می‌کشد. این خوشه عظیم در سال ۲۰۱۳ و در پی نقشه‌برداری از انفجارهای پرتو گاما(GRB) که پرانرژی‌ترین شکل نور است، کشف شد. GRB ها صدها بار درخشان‌تر از یک ابرنواختر معمولی می‌درخشند و با نقاط انتهایی ستاره‌های پرجرم مرتبطند.
ستاره‌شناسان، تا قبل از شناسایی و تائید دیوار هرکول کرونا بوریلیس، برروی ۲۸۳ GRB مطالعه می‌کردند. آنچه در این میان جالب و هیجان‌انگیز است، این است که این اجرام عظیم کیهانی، درک ما از جهان و مقیاس آن را نیز به چالش می‌کشند.
به عنوان مثال، ممکن است میلیون‌ها کهکشان و میلیاردها سیاره در داخل ابرخوشه بزرگ هرکول کرونا بوریلیس وجود داشته باشند که هنوز شناسایی و کشف نشده‌اند. در عین حال ما هنوز به طور کامل درک نکرده‌ایم که چطور گرانش و نیروهای هسته‌ای، چنین اجرام عظیمی را شکل می‌دهند و آنها را به شکلی بکر و دست نخورده در فضا نگه می‌دارند.
منبع : interestingengineering / خبرآنلاین