آلودگی هوا و بحران محیط زیستی در شهرهای مختلف طی روزهای اخیر گسترش بیشتری یافته است. تا حدی که اصفهان و تهران و اهواز و عمده مراکز استانها به دلایل مختلف درگیر آلودگی هوا شدید شدهاند. اقدامات دولت نیز تاکنون نتایج قابل توجهی نداشته است.
محمد درویش، کارشناس محیط زیست، درباره علت اساسی آلودگی هوا چند روز اخیر به انتخاب گفت: این ماجرا سابقه دارد و از اواسط پاییز به سمت دی ماه، متاسفانه شاهد پدیدههای هوایی هستیم که آلودگی را تشدید میکند. الان در اهواز مهمترین دلیل تشدید آلودگی سوزاندن بقایای نیزارهای نیشکر است که هوا را به شدت آلوده کرده است. در اصفهان مهمترین دلیل واحدهای آلاینده ثابت است، یعنی فعالیتهای معدنی در دشت سگزی و کارخانه جات مهمترین دلیل آلودگی هواست. در تهران و تبریز و مشهد، ابزارها و وسائل آلودگی متحرک این کار را میکنند. در تمام نقاط کشور دلایل آلودگی متفاوت است. این آلودگی مسئله بسیار خطرناکی است، اما متاسفانه مثل دیگر مسائل کشور ما از حالت بحران خارج شده و مسئله بحران دیگر برای مردم عادی شده است.
وی در رابطه با اقدامات دولت برای کاهش آلودگی بیان کرد: متاسفانه اقدامات دولت تقریبا در حد هیچ است. در خوزستان وقتی مردم اعتراض میکنند که باقیمانده کشتزارهای نیشکر را نسوزانید، مسئولین میگویند چه کاری انجام دهیم؟ درحالیکه به راحتی میتوان آنها را دفن کنند یا تبدیل به کود کرد، مقدار هزینه دارد، اما دولت زیر بار آن نمیرود. در اصفهان طرحهای انتقال آب اجرا میکنند تا کارخانه جات را توسعه دهند یعنی وضعیت در اصفهان میتواند خیلی بدتر شود. تلاشهایی که برای تغییر خودرو محوری به بوم محوری شده بود هم شهرداری جدید آنها را تعطیل کرده است. ما با این وضعیت به سمت بحران جدیتر حرکت میکنیم.
اودرباره تداوم آلودگی گفت: به احتمال خیلی زیاد این روند تشدید هم خواهد شد و کمتر نمیشود. به تدریج که هوا سردتر میشود پدیده وارونگی هوا هم تشدید شده و آلودگی هوا با تداوم این روند کمتر نخواهد شد.
درویش درباره علت اساسی آلودگی هوا تهران راهکار عبور از آن گفت: طبق آخرین پژوهشهای معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران انجام داده، تاکید دارد که عامل مهم آلودگی هوا در تهران وسائل حمل و نقل هستند و ۸۰ درصد آلودگی در تهران تقصیر خودروهاست که باید تلاش کنیم مردم کمتر از خودرو استفاده کنند.
در دوره قبلی تلاشهایی برای ایجاد مسیر ایمن دوچرخه سواری ایجاد شد و دوچرخه اشتراکی راه بیوفتد، اما هیچکدام از آنها اتفاق نیوفتاد و برنامه ۵ ساله دوچرخه متوقف شد و شاهد این هستیم که تعداد روزهای ناسالم مدام در حال افزایش است. ما نیاز نیست که چرخ را از اول اختراع کنیم، در کلمبیا و مکزیک یا کشورهای توسعه یافته اروپایی به سمت ایجاد مسیرهای ایمن برای دوچرخه سواری رفته اند تا مردم کمتر از خودور استفاده کنند، اما در تهران اولویت برای ایجاد اتوبان و پارکینگ طبقاتی است.
این اشتباه است که فکر کنیم فقط با توسعه مترو میتوان مشکلات را حل کرد. ما باید همزمان سراغ حمل و نقل جایگزین برویم و امیدوارم شورای ششم بتواند کندی رفتارهایش در دو سال اخیر را جبران کند و از قانون ۵ ساله دوچرخه پیروی کند. تدبیل تهران به شهری که دوچرخه سوار بیشتری داشته باشد این شهر را میتواند به یک شهر گردشگری تبدیل کند؛ مثل اتفاقی که در پاریس میافتد و گردشگران نیز از بدون ترافیک بدون چنین شهری استقبال میکنند.