علی‌رغم ابطال شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان از سوی هیات عمومی دیوان عدالت اداری، مهر امسال کنکوری‌های ۱۴۰۲ طبق محدودیت سنی که در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری اعلام شده بود یعنی تا سقف سنی ۲۴ سال، به دانشگاه فرهنگیان راه یافتند. با این حال بنا بر اعلام مسئولان وزارت آموزش و پرورش، ممکن است با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان برای کنکور ۱۴۰۳ بیشتر یا کمتر از ۲۴ سال شود.
به گزارش ایسنا، بررسی و تصویب مقررات و اصول لازم برای گزینش تخصصی و تربیت و استخدام معلمان، به تناسب احتیاجات در مراحل تحصیلی با رعایت ضوابط عمومی گزینش در کل کشور از جمله اختیارات شورای عالی آموزش و پرورش است و از آنجا که جذب معلم از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر فنی شهید رجایی انجام می گیرد و این دانشجویان از بدو تحصیل مستخدم وزارت آموزش و پرورش می‌شوند، اما شروط و مقرراتی که شورای عالی آموزش و پرورش برای استخدام معلمان تصویب می‌کند نیز بر ورودی‌های دانشگاه فرهنگیان مترتب است.
طی ۱۰ سال گذشته سن جذب دانشجوی مقطع کارشناسی در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان به فراخور سال‌های مختلف متفاوت بوده است، کما اینکه در کنکور سال ۹۱ حداکثر سن پذیرش دانشجو در این دانشگاه‌ها ۲۴ سال تمام تعیین اما از سال بعد از آن یعنی از کنکور سال ۹۲ تا ۹۵ حداکثر سن برای ورود به این دانشگاه‌ها ۲۲ سال تمام عنوان شد.
در کنکور سال ۹۶ اما اتفاقی غیر منتظره رخ داد؛ در دفترچه شماره یک یعنی دفترچه ثبت نام کنکور سال۹۶ حداکثر سن ورود به دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان به ۲۰ سال تمام تقلیل داده شد اما این محدوده سنی بعد از برگزاری کنکور ۹۶ و اعلام نتایج اولیه، در دفترچه شماره دو یا دفترچه انتخاب رشته به حداکثر ۲۲ سال تمام اصلاح شد. شاید دلیل این اصلاح اعتراض، داوطلبان کنکوری بالای ۲۰ سال و متقاضی تحصیل در دانشگاه فرهنگیان بود.
با این حال این بالا و پایین شدن سن به همین جا ختم نمی‌شود و پس از آن تقریبا یک سال در میان یا دو سال در میان محدوده سنی برای ورود به دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان بین ۲۲ و ۲۴ سال در رفت و برگشت بوده است.
در کنکور سال‌های ۹۷ و ۹۸ حداکثر سن ورود به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی ۲۲ سال تمام، در کنکور سال ۹۹ حداکثر سن ۲۴ سال تمام و در کنکور سال ۱۴۰۰ حداکثر سن ۲۲ سال تمام تعیین شد.
در کنکور سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز حداکثر سن ورود به دو دانشگاه یاد شده ۲۴ سال تمام عنوان شد.
همچنین مرداد ماه امسال در هزار و بیست و هشتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش حداکثر ۲۲ سال تمام برای داوطلبان ورود به دانشگاه‌های یاد شده که در کنکور سال۱۴۰۳ آزمون می‌دهند، مصوب شد.
معلم ۶۰ ساله و بیشتر توان تدریس دارد؟
مسئولان وزارت آموزش و پرورش و عمده اعضا شورای عالی آموزش و پرورش معتقدند دلیل ایجاد این محدودیت در بازه سنی مجاز برای ورود به دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان ملاحظاتی است که باید برای تربیت یک معلم کارآمد در نظر گرفت و با احتساب چهار سال تحصیل در این دانشگاه‌ها و ۳۰ سال خدمت در مدارس نهایتا باید نیروی انسانی این وزارتخانه در حوالی ۵۸ سال بازنشسته شود چراکه شاید نیروی انسانی بالاتر از این سن توانایی لازم برای آموزش دانش آموزان را نداشته باشد.
البته این استدلال درحالی است که معلمانی که از طریق ماده ۲۸ و برگزاری آزمون استخدامی دبیری، هنرآموزی و آموزگاری جذب این وزارتخانه می‌شوند با استناد به قانون مدیریت خدمات کشوری باید حداقل ۲۰ و حداکثر ۴۰ سال سن داشته باشند. همین موضوع داوطلبان را با این پرسش مواجه می‌کند که چرا استدلال یاد شده برای معلمان ماده ۲۸ رعایت نمی‌شود؟.
شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان برای کنکوری‌های ۱۴۰۲ برداشته نشد
با این وجود از آنجا که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان از بدو ورود به دانشگاه، استخدام شده و سنوات برای آنها حساب می‌شود، امسال هیات عمومی دیوان عدالت اداری با شکایت فردی از وزارت آموزش و پرورش با موضوع «شرط سنی استخدام رسمی آزمایشی وزارت آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان در آزمون سراسری سال ۱۴۰۱»، این شرط سنی را ابطال کرد.
درواقع هیات عمومی دیوان عدالت اداری با استناد به ماده ۴۲ و ۴۳ قانون مدیریت خدمات کشوری،«تعیین محدوده سنی برای دانشجویان ورودی دانشگاه فرهنگیان که از آغاز تحصیل خود استخدام می‌شوند و رعایت مقررات عمومی استخدام از جمله حداکثر سن استخدام در خصوص آنها الزامی است» را خلاف قانون دانسته و شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان را ابطال کرده است.
کارمند استخدام نمی‌کنیم
پیش از این مدیرکل دفتر حقوقی آموزش و پرورش در واکنش به این رای دیوان عدالت اداری به ایسنا اعلام کرده بود: «دوستان دیوان عدالت اداری وجه غالب بحث پذیرش و ورود به دانشگاه فرهنگیان را دانشجو معلمی نمی‌دانند بلکه وجه غالب این امر را برابر ماده ۶ و ۷ قانون متعهدین استخدام رسمی و آزمایشی تلقی می‌کنند و با مقررات استخدامی قانون مدیریت خدمات کشوری تطبیق می‌دهند. همه حرف ما این است که دانشگاه فرهنگیان با توجه به قانون خاص متعهدین خدمت، پذیرش دانشجو معلم می‌کند.
یعنی اگر دانشجو تعهد داد و پذیرفته شد، آنوقت برای اینکه از حقوق کارآموزی برخوردار شود حکم رسمی آزمایشی برایش صادر می‌شود، یعنی ابتدا داوطلب دانشجو می‌شود و سپس اگر شرایط قانون را داشت و تعهد داد به عنوان متعهد به خدمت، حکم استخدام رسمی و آزمایشی برایش صادر می‌شوند. همه حرفمان این است که داوطلبان از همان ابتدا کارمند استخدام نمی‌شوند.»
با این وجود طبق ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری نیز «داشتن حداقل سن ۲۰ سال تمام و حداکثر ۴۰ سال» برای متخصصین با مدرک تحصیلی دکتری و داشتن «حداکثر چهل و پنج سال» از جمله شرایط عمومی برای استخدام رسمی در دستگاه های اجرایی است و با توجه به رای اخیر دیوان عدالت اداری، باید از این پس سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان از ۲۴ سال به ۴۰ سال برسد.
درحالی این رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری تابستان امسال صادر شد و قانونا باید این رای ملاک عمل وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد اما بر اساس اظهارات جدید مدیرکل دفتر حقوقی این وزارتخانه به ایسنا، کنکوری‌های امسال با همان شرط سنی ۲۴ سال وارد دانشگاه فرهنگیان شده‌اند چراکه عملا به دلیل کمبود زمان و فرصت، امکان اصلاح روندها برای کنکوری‌های ۱۴۰۲ از سوی وزارت آموزش و پرورش و سازمان سنجش وجود نداشته است. با این حال ممکن است از کنکور ۱۴۰۳ به بعد با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، سن ورود به دانشگاه فرهنگیان از ۲۴ سال کمتر یا بیشتر شود.
البته طبق اعلام آموزش و پرورش قرار است کنکور اختصاصی تربیت معلم برای نخستین بار در اردیبهشت ۱۴۰۳ از سوی سازمان سنجش برگزار شود، بنابراین قاعدتا هر تصمیمی در خصوص شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان گرفته شود در نتایج کنکور اختصاصی تربیت معلم و نه کنکور سراسری اعمال می‌شود.
کنکور ۱۴۰۲ عملیاتی شده بود و امکان اجرای رای دیوان عدالت اداری وجود نداشت
در همین راستا منصور اردستانی، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت آموزش و پرورش، در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش در مسیر اجرای رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، موضوع را به مرکز نیروی انسانی خود ابلاغ کرد، توضیح داد: مرکز نیروی انسانی ما با سازمان سنجش آموزش کشور هماهنگی‌های لازم را داشتند اما برای امسال امکان اجرای این امر نبود چراکه فرصت ثبت نام و شرکت در آزمون و مقدمات کار تقریبا برای کنکور سراسری عملیاتی شده بود و این امکان برای سنجش خیلی سخت بود.
وی در عین حال تاکید کرد: در واقع امسال ما آمادگی برای اجرای رای دیوان عدالت اداری را داشتیم اما شرایط اجرا فراهم نشد چراکه ثبت نام، آزمون، فرم‌ها و اقدامات کنکور سراسری ۱۴۰۲ قبلا انجام شده بود و تغییر این ریل خیلی سخت بود اما با اذعان به تمکین آرای هیات عمومی دیوان این موضوع را دنبال می کنیم که چنانچه شرایط محیا شود این امر را برای سال بعد اجرا کنیم.
اجرای رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری برای کنکور ۱۴۰۳ با ۲ شرط
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه با الحاقیه جدید قانون دیوان عدالت اداری، حدود صلاحیت مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از نظارت قضایی دیوان عدالت اداری خارج است و دیوان نمی‌تواند به آن ورود کند، بیان کرد: در واقع مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی اثر قانونی دارد و دیوان نمی‌تواند به مصوبات این شورا ورود و آن را ابطال کند. ما نیز از طریق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیر این امر هستیم.
اردستانی تصریح کرد: برای سال آینده مسیر اجرای رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری با دو شرط در دستور کار وزارت آموزش و پرورش است، یکی آنکه شورای عالی انقلاب فرهنگی یک الحاقیه به مصوبه سیاستهای تقویت و کیفیت بخشی دانشگاه فرهنگیان در ارتباط با اصلاح آن سیاست‌ها داشته است که طبق آن، شرایط عمومی و اختصاصی داوطلبان دانشگاه فرهنگیان را شورای عالی انقلاب فرهنگی با پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش به تصویب برساند. این مصوبهّ شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده که اخیرا ابلاغ شده است.
شرایط جدید پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد
وی افزود: این امر را شورای عالی انقلاب فرهنگی برای دستگاه آموزش و پرورش تکلیف کرده است تا پیشنهادات خود برای شرایط عمومی و اختصاصی داوطلبان دانشگاه فرهنگیان ارائه کند و این شرایط در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب برسد؛ یعنی شرایط عمومی و اختصاصی جدید پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب می‌رسد.
شاید رای قبلی هیات عمومی دیوان عدالت اداری مجددا به شور گذاشته شود
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت آموزش و پرورش همچنین با بیان اینکه مغایرت قانونی این رای را با سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش و قانون خاص متعهدین خدمت به آموزش و پرورش و نیز آثار و تبعات احتمالی آن را برای ریاست دیوان عدالت اداری در قالب درخواست اعمال ماده ۹۱ قانون دیوان عدالت اداری تقاضا کردیم، ادامه داد: از سوی دیگر ما یک تقاضای اعمال ماده ۹۱ قانون دیوان عدالت اداری را از محضر ریاست دیوان عدالت اداری داشتیم. این مورد هم در مسیر رسیدگی قرار دارد.
اردستانی عنوان کرد: این امکان وجود دارد که با پذیرش درخواست اعمال ماده ۹۱ ، رای قبلی هیات عمومی مجددا به شور گذاشته شود. با تشخیص و رای اعضای هیات عمومی امکان دارد رای قبلی ابقا و یا اصلاح شده و تغییر کند. منتظریم نتیجه بررسی درخواست اعمال ماده ۹۱ ما تعیین تکلیف شود.
وی مجددا یادآوری کرد: گرچه آنچه ابطال شد، شرایط اختصاصی آزمون ۱۴۰۱ و نه ۱۴۰۲ بود اما چون برابر قانون ما باید این رای را در تصصمیات و اقدامات جدید خود ملاک عمل قرار می‌دادیم؛ ما رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری را برای اجرا به مرکز نیروی انسانی خود ارجاع دادیم. آنها نیز با سازمان سنجش تعامل و هماهنگی لازم را انجام دادند اما امکان اجرای این امر برای امسال فراهم نشد.
ممکن است با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان بیشتر یا کمتر از ۲۴ سال شود
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به اینکه برای کنکور سال آینده سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان به ۴۰ سال می‌رسد یا کمتر می‌شود؟، گفت: ممکن است با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این سن تغییر کرده و از ۲۴ سال بیشتر و یا کمتر شود. این منوط به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان یک سیاست است. اگر این سیاست‌ها در حدود صلاحیت شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شود؛ دیگر دیوان عدالت اداری نظارت قضایی بر روی این امر نخواهد داشت و طبق الحاقیه جدید قانون دیوان عدالت اداری، امکان شکایت نزد هیات عمومی دیوان نیز وجود ندارد.
اردستانی با بیان اینکه پیش از این در اساسنامه مراکز تربیت معلم نیز تعیین سقف سنی برای ورودی‌های دانشگاه فرهنگیان وجود داشته است، توضیح داد: در قالب همان اساسنامه مراکز تربیت معلم مصوب سال ۶۲ سقف سنی ورود به دانشگاه ۲۲ سال بوده است. حداکثر سن در نظام تربیت معلم در دوره پسا دیپلم ۲۲ سال بوده است دلیل آن هم به اقتضائات تربیت معلم و بعد آن به نگاه تربیتی این ماجرا باز می‌گردد.
وی ادامه داد: وقتی ما سقف سنی را ۲۲ سال قرار می‌دهیم، دانشجویی که با ۲۲ سال وارد دانشگاه فرهنگیان می‌شود، ۴ سال درس می‌خواند و در ۲۶ سالگی فارغ التحصیل می‌شود. پس از ۲۶ سالگی باید ۳۰ سال خدمت کند که ۵۶ ساله می شود. حتی با احتساب ۳۵ سال خدمت این معلم ۶۱ ساله می شود، یعنی سنش از ۶۰ سال فراتر می‌رود؛ لذا با محاسبه طول دوره خدمت و بهره‌وری حداکثری از یک دانش آموخته تربیت شده در مراکز تربیت معلم که ۳۰ تا ۳۵ سال باید خدمت کند، این سقف سنی در نظر گرفته می‌شود.
فارغ التحصیل ۴۴ ساله دانشگاه فرهنگیان و معلمی که ۷۴ ساله است!
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت آموزش و پرورش، با بیان اینکه وقتی ما یک فرد ۴۰ ساله را به عنوان دانشجو معلم بپذیریم، تمام این محاسبات یاد شده را بهم می‌زنیم، تاکید کرد: برفرض ینکه داوطلب ۴۰ ساله ما بعد از چهار سال تحصیل همه واحد ها را به موقع و با موفقیت پاس کرده باشد، یک فارغ التحصیل ۴۴ ساله است که باید ۳۰ سال برای آموزش و پرورش خدمت کند و در پایان این ۳۰ سال خدمت، داوطلب ۷۴ ساله می‌شود.
این در حالی است که این داوطلب باید ۶۰ الی ۶۵ سالگی بازنشسته می‌شده است لذا دوره خدمتی او کوتاه می‌شود و این امر به ضرر نظام تعلیم و تربیت و نظام اداری کشور است. وقتی نظام تعلیم و تربیت فردی را چهار سال بورس می‌کند و به او حقوق می‌دهد، باید حداکثر بهره‌وری از نیروی انسانی را داشته باشد. بنابراین این امر بر خلاف مصلحت و صلاح دولت و حقوق بیت المال است.
اردستانی افزود: علاوه بر این امر اینگونه فرد ۴۰ ساله را با یک دانشجوی ۱۸ تا ۲۲ ساله هم‌اتاق می‌کنیم و بحث تربیت و یاددهی و یادگیری این موضوع نیز سخت انجام می‌شود. بنابراین توجه به آثار اجرایی این رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری خیلی مهم است. با این وجود ما مکلف به تبعیت از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری تا مادامی که لغو نشده هستیم و باید در اقدامات و تصیمات خود این رای را ملاک عمل قرار دهیم.
اگر این رای طبق درخواست ما و بر اساس اعمال ماده ۹۱ دیوان عدالت اداری اصلاح نشود و یا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی راه به جایی نبرد، وزارت آموزش و پرورش مکلف است طبق رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری عمل کرده و سقف سنی ۴۰ سال را برای ورود به دانشگاه فرهنگیان منظور کند.