عصر ایران - طی تاریخ گیاهان بسیاری برای کاربردهای پزشکی ارزشمند خود مورد مطالعه قرار گرفته اند. این روزها با افزایش مقاومت میکروارگانیسم های بیماری زا به انواع آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ های تجویزی، توجه بیشتری به استفاده از خواص دارویی گیاهان شده و مصارف این چنینی رو به افزایش گذاشته اند. در این میان ریشه زنجبیل یک نمونه عالی است؛ گیاهی که برای درمان کاندیدا (قارچ) و بسیاری دیگر از عفونت ها سودمند بوده است.
ریشه زنجبیل که به ساقه زیرزمینی این گیاه بومی آسیا با نام علمی Zingiber officinale اشاره دارد، برای قرن ها توسط فرهنگ های سنتی و محلی برای خواص دارویی خود مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر این گیاه مذکور به عنوان ادویه و حتی غذا نیز مصرف می شود. از زمان کشف آن، کشت زنجبیل به بخش هایی از آفریقا و کارائیب گسترش یافته و هم اکنون به راحتی در سراسر جهان در دسترس است.
کاربردهای سنتی زنجبیل شامل بیماری حرکت، حالت تهوع در دوران بارداری، التهاب مزمن و سیستم ایمنی ضعیف است. با این حال در سال های اخیر محققان شروع به بررسی استفاده از عصاره زنجبیل به عنوان یک ترکیب ضد قارچ قوی کرده اند. در واقع چندین مطالعه تحقیقاتی به طور خاص به تاثیر زنجبیل بر کاندیدا آلبیکانس پرداخته اند.
مطالعه ای که در مجله علوم و تحقیقات دندانپزشکی منتشر شده است، مزایای جالب زنجبیل به عنوان یک ضد قارچ را تایید می کند. این مطالعه در شرایط آزمایشگاهی انجام و از کلنی های کاندیدا آلبیکانس کشت داده شده در آزمایشگاه استفاده شد. چندین تلقیح روی صفحات فیلتر استریل انجام و در دمای 37 درجه سانتیگراد به مدت 48 ساعت انکوبه شدند.
این آزمایش به منظور بررسی اینکه آیا سه غلظت مختلف پودر زنجبیل (1 گرم، 2 گرم و 4 گرم) حل شده در اتانول خالص 99.9 درصد تاثیری بر کلنی های قارچی دارد یا خیر صورت گرفت. از همان محلول اتانول 99.9 درصد بدون پودر زنجبیل نیز به عنوان کنترل استفاده شد.
اثر تمام محلول ها پس از 24 و 48 ساعت بررسی شد. همه محلول ها حداکثر اثر بازدارندگی خود را پس از گذشت 24 ساعت از آزمایش نشان دادند. همچنین مشهود بود که هر سه غلظت مختلف پودر زنجبیل نسبت به اتانول به تنهایی، تاثیر معنی داری بر کشت ها داشتند. همانطور که انتظار می رفت، غلظت 4 گرم (بالاترین غلظت) بهترین عملکرد را به همراه داشت.
مطالعه آزمایشگاهی دیگری که در مجله آمریکایی علوم کاربردی منتشر شد، به بررسی اثر عصاره زنجبیل در برابر نیستاتین؛ یک داروی ضد قارچ تجویزی پرداخت. محققان دریافتند که «عصاره زنجبیل در مهار رشد کاندیدا آلبیکانس نقش موثری دارد». در این مطالعه اثر بازدارندگی عصاره زنجبیل با نیستاتین قابل مقایسه بود.
مطالعات دیگر نشان می دهند که ریشه زنجبیل حاوی چندین ماده مهم است که خواص ضد قارچی دارند و در این بین شاگلول و جینجرول از فعال ترین آنها هستند. این مطالعات و چندین پژوهش دیگر اثبات کرده اند که زنجبیل در واقع می تواند به عنوان یک داروی ضد قارچ موثر استفاده شود. با این حال پیش از آن که زنجبیل به یک دارو با خواص آنتی بیوتیکی تبدیل شود، تحقیقات بیشتری نیاز خواهد بود. در مجموع علاقه مندان می توانند از خواص ضدقارچی زنجبیل به سادگی و با مصرف آن به شکل طبیعی بهره مند شوند.
روش های متعددی برای گنجاندن زنجبیل در رژیم غذایی وجود دارد، اما یکی از ساده ترین راه ها تهیه یک چای زنجبیل خوشمزه است. تنها کافیست مقداری از ریشه زنجبیل را برش دهید، آن را به قطعات کوچک خرد و به آب در حال جوش اضافه کنید. در نهایت نیز مقداری لیمو برای طعم دادن و کمی استویا برای شیرینی و در صورت تمایل به ترکیب نهایی افزوده می شود.
همچنین می توان زنجبیل را به دستور العمل های پخت و پز معمول اضافه کرد تا نه تنها طعم بیشتری به غذا بدهد، بلکه دوست داران این گیاه نیز از مزایای فوق العاده آن در زندگی هر روزه خود بهره مند شوند. زنجبیل در بسیاری از رژیم های غذایی مخصوص درمان کاندیدا برای وعده صبحانه، وعده های غذایی اصلی و حتی دسرها نیز گنجانده می شود.