عصر ایران؛ حمید رضا غریب -کلاس‌بندی خودروها بر اساس معیارها و پارامترهای مختلفی صورت می‌گیرد که بر اساس کاربردهای متفاوت از خودروها تعریف شده‌اند. خودروها بر اساس استانداردها و تعاریف مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند که از سوی موسسات، آژانس‌ها و نهادهای مختلف دولتی و خصوصی معتبر ارائه معرفی می‌شوند.
به گزارش عصر ایران تفاوت در کلاس بندی های خودروها ریشه در تفاوت فرهنگ ها و انواع متفاوت معیارهای دسته بندی در کشورهای مختلف دارد، مثلا در اروپا خودروها را با حروف انگلیسی و بر اساس میزان حجم موتور و غیره طبقه بندی می کنند، در صورتی که در آمریکا تنها با یک اصطلاح و نام کلاس بندی پایان می یابد.
در سیستم طبقه بندی تک حرفی، اتومبیل ها از سایز کوچک به بزرگ، یعنی از حرف A تا F تقسیم می شوند. کلاس A (مینی یا کوچک)، کلاس B (شهری کوچک)، کلاس C (خانوادگی کوچک)، کلاس D (خانوادگی بزرگ)، کلاس E (نیمه لوکس) و کلاس F (لوکس و لاکچری)
در این کلاس خودروهایی با کوچک‌ترین سایز کابین قرار دارند، این خودروهای جمع‌و‌جور با تقریبا 3.5 متر طول، اغلب حجم موتوری کمتر از ۱۰۰۰ سی‌سی دارند، خودروهای کلاس A مانند دوو ماتیز یا ام‌وی‌ام 110 و یا هیوندایی آی 10 در تعداد سیلندر و مصرف سوخت نیز در پایین‌ترین رده قرار دارند.
خودروهای این کلاس، کمی از خودروهای دسته قبلی بزرگتر هستند و اغلب به عنوان خودروهای شهری شناخته می‌شوند. علاوه بر سایز کابین، خودروهای این کلاس مصرف بنزین بالاتری نیز دارند. معمولا حجم موتور خودروهای این کلاس، بین 1000 تا 1600 سی‌سی است. از خودروهای این دسته می‌توان به پژو ۲۰۶ یا پراید هاچ‌بک در ایران اشاره کرد.
خودروهای حاضر در این کلاس، برای مصارف خانوادگی مناسب هستند و اولین رده از خودروهایی هستند که مناسب 5 سرنشین ساخته شده‌اند. اغلب این خودروها فضای صندوق عقب بزرگ و استاندارد دارند و حجم موتور و مصرف سوخت آن‌ها نسبت به دو کلاس قبلی بالاتر است. حجم موتورخودروهای این دسته نیز معمولا بین 1300 تا 2000 سی‌سی است. مزدا 3، هیوندای ورنا و مگان در ایران در این کلاس قرار دارند.
خودروهای حاضر در این کلاس خودرو نیز برای خانواده طراحی شده‌اند؛ اما از لحاظ سایز و حجم موتور از دسته قبلی متمایز هستند. خودروهای کلاس D بسیار جا‌دار بوده و مناسب مسافرت‌های طولانی طراحی شده‌اند. حجم موتوراین خودروها ۱۶۰۰ تا ۲۸۰۰ سی‌سی است و امکانات و آپشن‌های رفاهی آن‌ها در وضعیت به‌مراتب بهتری نسبت به کلاسهای قبلی قرار دارد. از نمونه‌های این کلاس، خودروهایی نظیرتویوتا کمری ، کیا اپتیما و سوناتا که در ایران نیز وجود دارند اشاره کرد.
خودروهای این دسته که با عنوان خودروهای نیمه‌لوکس شناخته می‌شوند، از نظر سایز، طول و عرض بیشتری نسبت به خودروهای کلاس D دارند. حجم موتورخودروهای کلاس E بین 2000 تا 3500 سی‌سی است. توان خروجی بالاتر، مصرف سوخت بیشتر و البته امکانات رفاهی متنوع‌تر، تفاوت‌های اصلی خودروهای کلاس E با کلاس قبلی است. در این کلاس خودرو، می‌توان به خودروهایی نظیر بی ام و سری 5، هیوندای آزرا و بنز E کلاس اشاره کرد.
این‌کلاس، آخرین دسته خودروهای چهاردر محسوب می‌شود. سایز کابین خودروهای این دسته، بزرگ‌تراز سایر خودروهای چهاردر است و حجم موتورآن‌ها اغلب بالاتر از 3000 سی‌سی است. طراحی، آپشن‌ها و امکانات رفاهی خودروهای این کلاس، در بهترین سطح قرار دارد. تمامی خودروهای حاضر در این کلاس خودرو، از نظر امنیت بهترین هستند و انواع تست‌ها را با بهترین نمره بپشت سر گذاشته‌اند. اکثر خودروهای این لیست اصطلاحاً راننده‌محور نیستند؛ زیرا به لحاظ کاربردی، مالکین این خودروها اغلب راننده اختصاصی دارند. رولزرویس فانتوم، بی ام و سری ۷ و بنز S کلاس در همین طبقه قرار دارند.
کلاس J مربوط به مجموعه خودروهای شاسی‌بلند و کلاس M مربوط به خودروهای نفربر است. در کلاس S نیز انواع خودروهای اسپرت، کوپه و کروک قرار دارند.
طبقه‌بندی رایج بعدی، کلاس‌بندی خودروها بر اساس فرم اتاق و بدنه است. برخی از مهم‌ترین کلاسهای خودرو بر اساس فرم به شرح زیر است:
خودروهای کلاس سدان در گذشته یکی از پر‌طرف‌دار‌ترین انواع خودرو در جهان بودند . این کلاس خودرو، شامل خودروهایی 4 در با صندوق عقب کاملا مجزا است که دو ردیف صندلی دارند و 4 نفره هستند. سدان‌ها به دلیل فضای تقریبا مناسب و جا‌دار کابین، خودروهایی خانوادگی محسوب می‌شوند و مورد توجه تمام اقشار جامعه قرار دارند. خودروهایی چون پژو 405، پژو پارس، سورن، دنا، سمند، هیوندا ورنا، تویوتا کمری و چری آریزو 6 در کلاس سدان قرار دارند.
خودروهای هاچ‌بک به خودروهایی می‌گویند که در قسمت پشتی آن‌ها یک درب شیشه‌ای بازشونده به سمت بالا قرار دارد. بر خلاف تصور عامه، این خودروها بدون صندوق نیستند و لزوما در سایز کوچک تولید نمی‌شوند. در پشت هاچ‌بک‌ها به جای در صندوق عقب قرار دارد و معمولاً از آن‌ها به‌عنوان اتومبیل سه‌در یا پنج‌در یاد می شود.
این کلاس خودرو، جایگاهی میان کلاس سدان و هاچ‌بک دارد. فست‌بک‌ها خودروهایی هستند که سقف آن‌ها در قسمت پشت با شیب ملایمی تبدیل به صندوق عقب می‌شود. طراحی کلی فست‌بک‌ها بر پایه سدان انجام می‌گیرد و تنها در قسمت پشتی، شاهد طراحی متفاوتی هستیم. پورشه پانامرا و بنز CLS ، زانتیا و جک j7 نمونه‌هایی از خودروهای فست‌بک در ایران هستند.
خودروهای این دسته که در ایران به کروک معروف هستند، خودروهایی هستند که سقف آن‌ها می تواند از حالت باز به حالت کاملاً بسته تبدیل شود. کانورتیبل ها در اواسط دهه 20 وارد بازار خودرو شده‌اند و گاهی با نام‌های دیگری چون کابریولت یا رودستر و… نیز شناخته می‌شوند. تفاوت این نام‌ها به دو یا چهار در بودن آن‌ها، ظرفیت یا جنس سقف بستگی دارد.
کلاس بدنه کوپه به خودروهای سدان دو در نسبت داده می‌شود. در خودروهای کوپه دو در معمولا کمی بزرگتر است و خودرو به صورت دو یا چهار صندلی طراحی می‌شود. اگرچه صندلی عقب در برخی مدل ها موجود است، اما سایز آن از صندلی های متوسط کوچک‌تر است و فقط می‌توان از طریق کشویی صندلی‌های جلو از آن استفاده کرد. این اتومبیل‌ها که اغلب ماهیتی اسپرت دارند، دارای یک صندوق عقب معمولی هستند که به سمت بالا باز می شود.
کلاس اس یو وی به خودروهایی اطلاق می‌شود که قابلیت‌های آفرود فوق‌العاده‌ای مانند ارتفاع زیاد از زمین، چرخ‌های بزرگ، شاسی مستقل، فاصله زیاد دو محور، سیستم تعلیق‌های بسیار مستحکم و ویژگی چهار چرخ متحرک را ارائه می دهند. به طور کلی، خودروهای شاسی‌بلند به این کلاس خودرو تعلق دارند.
کلاس کراس‌اوور ماشین های شاسی بلندی هستند که برای بهبود سواری، راحتی و صرفه‌جویی در مصرف سوخت روی یک پلتفرم یک‌پارچه ساخته شده‌اند؛ به این معنی که بدنه و شاسی خودرو از یک ساختار واحد تشکیل شده‌اند. به زبان کلی، کراس‌اوورها مانندSUV های کوچک به نظر می‌رسند ولی از راحتی بیشتری برخوردار هستند و به دلیل مرکز ثقل پایین‌تر، ثبات بهتر و در مقایسه باSUV ها مصرف سوخت پایین‌تری دارند. هم اکنون این کلاس خودرویی به عنوان پرطرفدار ترین کلاس در جهان شناخته می شود.
خودروهای کلاس پیکاپ در واقع همان خودروهای وانت هستند که دارای یک کابین محصور و یک قسمت بار در قسمت عقب هستند. در برخی مدل‌ها، به منظور راحتی بیشتر، پیکاپ‌ها به صورت دوکابین طراحی می‌شوند. خودروهای این کلاس تقریباً از ساختار بدنه یکسانی با خودروهای SUV برخوردار هستند؛ اما بخش انتهایی بدنه فاقد سقف است و فضایی برای قراردادن اجسام سنگین و حجیم در نظر گرفته شده است؛ علاوه‌‌براین، پیکاپ‌ها از نظر قیمت ارزان‌تر از SUVها هستند. نیسان پیکاپ، آمیکو ، تویوتا هایلوکس و جک T8 نمونه‌های این کلاس خودرو در ایران هستند.