در پی تایید دسترسی کارشناسان پیام رسان «بله» به محتوای منتشر شده در کانال‌های عمومی و برخی گروه‌های این پیام رسان، ضیایی پرور، پژوهشگر فضای مجازی به سیتنا می‌گوید که در تمام پیام رسان‌ها به جز آنهایی که رمزگذاری پایان به پایان دارند، امکان دسترسی به اطلاعات کاربران وجود دارد اما پیام‌رسان‌ها خود را متعهد می‌دانند که اطلاعات کاربران را افشا نکنند. موسویان، مدیرعامل انجمن سواد رسانه ای ایران هم به سیتنا می‌گوید که در شبکه های اجتماعی با توجه به ساختار درختی آن، تسلط دارنده بستر بر روی این شبکه واضح است، در عین حال، ذات فضای مجازی به سمت عدم محرمانگی می‌رود.
به گزارش سیتنا، پیام‌رسان‌ها به رکن اصلی زندگی انسان‌ها تبدیل شده اند و تبادل ارتباطات و اطلاعات روزمره آنها با این سکوها انجام می شود. بحث امنیت و حفظ حریم خصوصی کاربران موضوعی است که در این پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی برای کاربران از اهمیت بالایی برخوردار است.
طی روزهای اخیر شاهد انتشار تصاویری از دسترسی افراد شاغل در پیام رسان «بله» به محتوای تبادل شده بین کاربران این پیام رسان بود. در همین حال، مدیران این پیام رسان در واکنش به این موضوع، آن را تایید کردند و مدعی آن شدند که کارمندان این سکو به محتوای منتشرشده در کانال‌های عمومی و گروه‌های بیش از ۱۰۰۰ عضو به صورت سیستمی و حسب نیاز کارشناسی، جهت مقابله با کلاهبرداری از کاربران، دسترسی دارند و بدیهی است که اطلاعات خصوصی کاربران، آی‌دی و شماره فرستنده محتوا و مواردی از این قبیل در جهت حفظ حریم خصوصی کاربران به عنوان خط قرمز بله، در حیطه این ابزار وجود ندارد و فقط محتوا، آن هم به صورت بی‌نام، در آن وجود دارد.(خبر)
در تمام پیام رسان‌ها به جز آنهایی که رمزگذاری پایان به پایان دارند، دسترسی به اطلاعات کاربران وجود دارد
در همین راستا دکتر حمید ضیایی پرور، پژوهشگر فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا پیرامون موضوع حفظ حریم خصوصی و امنیت کاربران در پیام رسان ها، گفت: اصل مساله این است که به غیر از پیام رسان‌هایی که رمزگذاری پایان به پایان دارند که فعلا واتس اپ این پروتکل را در دست دارد، هیچ کدام از پیام رسان‌های داخلی و خارجی این تکنولوژی را ندارند، بنابراین به هر شیوه‌ای محتوای رد و بدل شده در گروه‌ها، پیام‌های شخصی و کانال ها، قابل رصد توسط مدیران و مالکان اصلی پیام رسان ها است.
همه پیام‌رسان های داخلی به اطلاعات کاربران دسترسی دارند، اما خود را متعهد می‌دانند که اطلاعات را افشا نکنند.
وی، اظهار کرد: تفاوت در این است که کاربران ایرانی زمانی که با پیام رسان‌های خارجی تبادل اطلاعات می‌کنند، اهمیت نمی‌دهند که در خارج کشور پیام‌شان دیده شود، اما در داخل ایران این پیام ممکن است مورد استفاده قرار گیرد و قابل پیگیری باشد و به عنوان تخلف محسوب شود، لذا نکته اصلی این است که در تمام پیام رسان‌ها به جز آنهایی که رمزگذاری پایان به پایان دارند، دسترسی به اطلاعات کاربران وجود دارد. دولت آمریکا هم به همین دلیل تیک تاک را ممنوع کرد، چراکه سرورها در خارج از آمریکا بود و اطلاعات در دسترس چینی ها قرار داشت.
ضیایی پرور، خاطرنشان کرد: در رابطه با پیام رسان «بله» هم جای تعجبی وجود ندارد، چراکه همه پیام‌رسان های داخلی به اطلاعات کاربران دسترسی دارند، اما خود را متعهد می‌دانند که اطلاعات را افشا نکنند.
این پژوهشگر فضای مجازی، افزود: در این شرایط بحث حق و حقوق پیام رسان مطرح نیست، به لحاظ فنی تمام پیام رسان‌ها امکان دسترسی به اطلاعات را دارند و با حکم قضایی این اطلاعات می‌تواند در دسترس باشد و اپراتورهای همراه هم این کار را انجام می‌دهند، وقتی پیام رسان در داخل کار می کند پس ضوابط هم می پذیرد و تنها نگرانی برای کاربر است و علت حضور بیشتر مردم در پلتفرم‌های خارجی این است که در داخل به اطلاعات آنها دسترسی ندارند.
ذات فضای مجازی به سمت عدم محرمانگی می رود
دکتر سیدمرتضی موسویان، مدیرعامل انجمن سواد رسانه ای ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا هم پیرامون لزوم حفظ حریم خصوصی کاربران در پیام رسان‌های داخلی و جلب اعتماد کاربران، گفت: در مورد اینکه با یک ماموریت نسبت به ردگیری کاربران و یا گروه ها اقدام شود، امر پسندیده‌ای نیست، اما واقعیتی که وجود دارد این است که اصولا در شبکه های اجتماعی با توجه به ساختار درختی آن، تسلط دارنده بستر بر روی این شبکه واضح است و با توجه به توپولوژی موجود، شبکه‌ها از آن تبعیت می کنند و این موضوع واضح است که دارنده بستر این امکان را دارد که نه تنها خود فرد بلکه دوستان فرد را ردگیری کند.
در شبکه های اجتماعی با توجه به ساختار درختی آن، تسلط دارنده بستر بر روی این شبکه واضح است.
وی، ادامه داد یکی از راه های اساسی درآمدزایی در شبکه های اجتماعی جهانی همین موضوع است. به عنوان مثال شرکت کوچک دانش بنیان در آلمان می تواند بگوید علایق مردم در شهرهای مختلف نسبت به موضوع خاص چگونه است و با توجه به اطلاعاتی که فیسبوک به کسب وکارها می دهد این اطلاعات در اختیار آنها قرار می گیرد.
موسویان، اظهار کرد: ذات فضای مجازی به سمت عدم محرمانگی می رود و در اتحادیه اروپا در سال 2016 قانونی تحت GDPR تدوین شد که در آن این موضوع را نادیده گرفته بودند و بارها هم فیسبوک در آلمان و فرانسه جریمه های سنگینی شد، ولی ذات این شبکه ها قابل تغییر نیست.
مدیرعامل انجمن سواد رسانه ای ایران، افزود: اگر قوانین بخواهند جلوی این موضوع را با هوش مصنوعی بگیرند امری ثانوی است، در غیر این صورت ذات فضایی که در آن هستیم محرمانگی را به رسمیت نمی شناسد و زندگی ما باید تغییر کند و به گونه ای در این شبکه ها حاضر شویم که بدانیم تمام اطلاعات ما در دسترس است.
وی خاطرنشان کرد: نرم افزارهای کاربردی مختلفی که به آن توجه نداریم، دسترسی به تمامی اطلاعات ما دارند و حریم خصوصی را نادیده گرفته اند و در دنیای سایبر که اسم آن را جامعه شبکه‌ای گذاشتیم دسترسی به اطلاعات واضح است و باید بدانیم نوع جدیدی از زندگی را تجربه می کنیم و با فرض اینکه تمام اطلاعات در دسترس دیگران است، باید یا نوع محتوا را تغییر دهیم یا عادت کنند.
نرم افزارهای کاربردی مختلفی که به آن توجه نداریم، دسترسی به تمامی اطلاعات ما دارند و حریم خصوصی را نادیده گرفته اند.
موسویان، گفت: تعاریفی که از فضا پیش تر شده تحت عنوان گوی بلورین بوده یعنی محتوا در آن شفاف و مشخص است. در این فضا دارندگان نرم افزار از جمع آوری اطلاعات کاربران، دسته بندی و تجزیه و تحلیل آنها و تغییر سلایق به سمت افراد سرمایه گذار می روند و درآمدزایی می کنند، چراکه طبیعت زیست بوم جدید این است و باید با این حقیقت زندگی کنیم و وقتی آن را به رسمیت بشناسیم به گونه ای زندگی می کنیم که با مشکل مواجه نشویم.
گزارش از زهرا طاهری