استرالیا نخستین کشوری در جهان شده است که به روانپزشکان اجازه تجویز برخی از مواد روانگردان مانند اکستازی و قارچ‌های جادویی را برای درمان افسردگی یا «اختلال استرس پس از ضربه عاطفی» (PTSD) را می‌دهد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آسوشیتدپرس پزشکان استرالیایی از این هفته می‌توانند دوزهای MDMA (متیل‌دی‌اکسیدمت‌آمفتامین) که با نام اکستازی هم مشهور است، را برای درمان PTSD نسخه کنند. سایلوسایبین ماده روان‌انگیز یا سایکواکتیو موجود در قارچ‌های روانگردان (قارچ‌های جادویی) را نیز روانپزشکان می‌توانند برای درمان افراد دچار افسردگی که درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند، تجویز کنند. استرالیا اکنون این دو دارو را در فهرست داروهای تاییدشده بوسیله «سازمان فراورده‌های درمانی» قرار داده است.
دانشمندان در استرالیا از این اقدام که سه ماه قبل اعلام شد و از روز شنبه این هفته (اول ژوئیه) به اجرا در آمد، غافلگیر شدند. یک دانشمند گفت این اقدام استرالیا را در «خط اول پژوهش در این حوزه قرار می‌دهد.»
کریس لانگ‌مید، معاون رئیس مرکز کشور داروهای عصبی در انستیتوی علوم داروشناختی موناش در استرالیا می‌گوید در ۵۰ سال گذشته پیشرفت‌های اندکی در درمان مشکلات روانی مزمن و طول‌کشیده رخ داده است.
وضعیت در آمریکا چگونه است؟
پذیرش فرهنگی فزاینده این مواد باعث شده است که دو ایالت آمریکا یعنی ایالت اورگون و کلرادو نیز اقداماتی را برای تصویب استفاده از این مواد روانگردان برای درمان بیماران روانی به عمل آورده‌اند: ایالت اورگون نخستین ایالتی بود که تجویز سایلوسایبین را برای بزرگسالان قانونی کرد و رای‌دهندگان در ایالت کلرادو نیز در رفراندومی در سال ۲۰۲۲ به جرم‌زدایی از سایلوسایبین رای دادند.
چند روز پیش نیز جوان‌ترین برادر جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در یک مصاحبه رادیوی گفت در صحبت‌هایش با رئیس‌جمهور متوجه شده است که او درباره سودمندی‌های این مواد روانگردان به عنوان شکلی از درمان پزشکی «ذهنی بسیار باز دارد.»
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۱۸ سایلوسایبین، ماده فعال قارچ‌های جادویی، را در رده «درمان‌های راهگشا» قرار داد، رده‌ای که برای سرعت بخشیدن به تولید و بازبینی داروهایی برای درمان یک عارضه به کار می‌روند، طراحی شده است.
پژوهشگران مواد روانگردان در آمریکا از جمله در دانشگاه جانز هاپکینز بر این اساس توانسته‌اند از کمک‌های اهدایی دولت فدرال استفاده کنند و سازمان غذا و داروی آمریکا نیز ماه پیش پیش‌نویس یک راهنما را برای آزمایش کردن مواد روانگردان به عنوان درمان بالقوه برای انواعی از بیماری‌ها منتشر کرد.
اما انجمن روانپزشکی آمریکا هنوز استفاده از مواد روانگردان را در درمان تایید نکرده است، اشاره کرده است که FDA هنوز تصمیم نهایی‌اش را در این باره نگرفته است.
هنوز باید احتیاط به خرج داد
البته کارشناسان پزشکی در آمریکا و کشورهای دیگر از جمله استرالیا هشدار داده‌اند که لازم است پژوهش بیشتری درباره اثربخشی و میزان خطرات این مواد روانگردان که می‌توانند توهم‌زا باشند، انجام شود.
دکتر پل لیکانایتزیکی، رئیس آزمایشگاه بالینی روانگردان‌ها در دانشگاه موناش می‌گوید هنوز شواهد درباره این مواد ناکافی است و هنوز زود است از آنها در خدمات بالینی استفاده کرد. به گفته او، ممکن است متخصصان بالینی که تجربه یا امکانات کافی برای تجویز این داروها را ندارند، دچار مشکل شوند و قیمت بالای آنها فراتر از توان مالی اغلب افراد است و هنوز نظارت رسمی چندانی بر آموزش درباره این داروها، درمان با آنها و پیامدهای درمانی ناشی از آنها وجود ندارد.
این داروها در استرالیا گران هستند و درمان هر بیمار حدود ۱۰۰۰۰ دلار استرالیا خرج برمی‌دارد.
اما به گفته لیتنایتزکی به هر حال استرالیایی‌ها فرصت بی‌همتایی برای دسترسی به این داروها برای درمان بیماری‌هایی خاص پیدا کرده‌اند. او می‌گوید:«این پیشرفت در سیاست دارویی باعث هیجان شده است.. چشم‌انداز امکان ارائه درمان‌های مناسب‌تر و شخصی‌شده‌تر بدون وجود محدودیت‌های اعمال‌شده بوسیله کارآزمایی‌های بالینی و پروتکل‌های انعطاف‌ناپذیر.»