7 نکته درباره درگیری های واگنر و روسیه : یک شرکت پیمانکاری، دومین ارتش جهان را شکست می دهد یا از آن امتیاز می گیرد؟

عصر ایران - در جبهه زمینی روسیه علیه اوکراین، سه جریان عمده نظامی وجود داشت: نیروهای ارتش، مزدوران واگنر و جنگجویان چچنی.

اینک، شرکت پیمانکاری نظامی واگنر لوله تفنگ هایش را از اوکراین به سمت داخل چرخانده و با تسلط سریع بر مناطقی از روسیه، در حال پیشروی سریع به سمت مسکو، پایتخت روسیه است.
 
مقامات و نظامیان مسکو نیز در حال ایجاد موانعی در مسیرهای منتهی به مسکو هستند، مانند برداشتن پل از روی رودخانه ها یا کندن خندق در وسط بزرگراه ها و ... . یکی از آخرین تصاویر منتشر شده، پل معلقی را در 120 کیلومتری مسکو نشان می دهد که از روی رودخانه برداشته اند. این نشان می دهد که مقامات روس، نیروهای واگنر را بسیار نزدیک به پایتخت می دانند و خطر را جدی می شمارند.

هر چند تعداد نیروهای واگنر، به طور دقیق مشخص نیست ولی منابع اطلاعاتی بریتانیا برآورد کرده اند که 50 هزار نیروی واگنر در جنگ علیه اوکراین حضور دارند.

واگنر یک شرکت پیمانکاری نظامی است که یکی از دوستان سابق پوتین به نام "یوگنی پریگوژین" در رأس آن قرار دارد. او از الیگارش های روس است که چون در صنعت رستوران داری فعالیت می کرد و تامین عذای کاخ کرملین با او بود، به "سر آَشپز پوتین" معروف است.

پریگوژین در سمت راست پوتین در حال سرو غذا برای رئیس سابقش

اکنون تمام امید پوتین به ارتش است و نیروهای چچنی به فرماندهی "رمضان اوتسهب قدیروف" رئیس جمهوری خود مختار چچن.

اما آیا واگنر موفق می شود که مسکو را تصرف کند؟

درست به همان اندازه که رویدادهای یکی دو روز اخیر، غافلگیر کننده بوده، پیش بینی آینده نیز دشوار است اما چند نکته زیر را می توان در تحلیل اولیه مورد مداقه قرار داد:

1 - اعضای واگنر، از نظر توان رزمی، بسیار زبده و حرفه ای اند. بسیاری از آنها از تجربیات رزمی بیشتری نسبت به نیروهای رسمی ارتش روسیه برخوردار هستند چرا که در جنگ هایی از آفریقای مرکزی و لیبی تا سوریه حضور داشته اند و در عین حال بسیار خشن و بی رحم اند و دقیقا از همین روست که اتهامات حقوق بشری متعددی علیه آنان در سطح بین المللی وجود دارد.

زمانی که پارلمان اروپا، روسیه را در فهرست کشورهای تروریستی قرار داد، گروه واگنر یک جعبه ویولن به این پارلمان  فرستاد که حاوی یک پتک با دسته آغشته به خون بود که این گروه از آن برای اعدام و مجازات استفاده می کند!

این پتک، یادآور اعدام های این گروه است که طی آن، سر افراد را به دیوار می چسبانند و با پتک متلاشی اش می کنند. این گونه اعدام ها و تصویر برداری و انتشارشان یادآور اقدامات ضدبشری "داعش" است.

توان رزمی بالا و خشونت بی مرز واگنر، می تواند عاملی برای تسریع پیشروی آن و ترس و اجتناب نیروهای رسمی ارتش از مواجهه با این گروه باشد کما این که در 24 ساعت گذشته صدها نظامی روس، خود را تسلیم اعضای واگنر کرده اند.

اعضای واگنر در سوریه

2 - اگر ارتش روسیه انسجام خود را در برابر واگنر حفظ کند، واگنر کار سختی برای تصرف مسکو خواهد داشت به ویژه آن که نیروی هوایی اختصاصاً در  اختیار ارتش است و عِده و عُده ارتش فراتر از واگنر است. اگر نیروهای کمکی قدیروف نیز به موقع برسند، کار بر واگنر سخت تر می شود.

حتی برخی بر این باورند که ارتش تعمداً راه پیشروی کاروان های واگنر را به سمت مرکز باز گذاشته است که آنها از عقبه خویش جدا بیفتند و راحت تر تار و مار شوند.

3 - یک احتمال نیز وجود دارد مبنی بر این که حرکت واگنر، در هماهنگی با برخی یگان ها یا فرماندهان ارشد ارتس روسیه صورت گرفته است. 
واقعیت این است که بخش مهمی از ارتشیان روس، وضعیت جنگ اوکراین را نامناسب می دانند و از نحوه اداره جنگ توسط پوتین و وزارت دفاع انتقاد دارند. فرماندهان واگنر نیز از مدت ها پیش انتقادات علنی به فرماندهی عالی جنگ داشته اند. 

 این که واگنر و بخش ناراضی ارتش با هماهنگی هم این وضعیت را شکل داده باشند محتمل است و طبق سناریو، ابتدا واگنر وارد عمل می شود و سپس نارضیان ارتش حرکت خود را شروع می کنند. 
اگر این گونه باشد، جنگ داخلی در روسیه قابل اجتناب نخواهد بود و پوتین در مخمصه ناگواری گرفتار می شود.

4 - با توجه به این که لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس به نمایندگی از پوتین با پریگوژین، فرمانده ارشد واگنر گفت و گو کرده است، این احتمال نیز می رود که واگنر نه برای سرنگونی پوتین که برای امتیاز گرفتن از او دست به این نافرمانی زده باشد.

واگنر از مدت ها قبل نسبت به ضعف پشتیبانی از نیروهایش به وزارت دفاع اعتراض داشت. همچنین از عملکرد کُند و ضعیف ارتش در جبهه های جنگ اوکراین انتقاد داشت و خواستار شدت عمل و خشونت بیشتری علیه اوکراین بود.

هم اکنون نیز فرماندهان واگنر می دانند که اگر علیه مسکو اقدام کنند، رسماً به اوکراین فرصت پیشروی و پیروزی داده اند و از این رو، دور از ذهن نیست که با تحمیل برخی خواسته های خود به پوتین و وزارت دفاع او، به جبهه های اوکراین برگردند و با آزادی عمل و امکانات بیشتری علیه اوکراین بجنگند یا این که با دریافت تضمینات امنیتی ، از جریان جنگ خارج شوند.

5 - تا کنون هیچ نشانه ای وجود ندارد ولی مثل هر اتفاق بزرگ دیگری در سطح بین المللی، می توان به گزینه توافقات پشت پرده خارجی نیز فکر کرد.

6 - یکی از نگرانی های جدی این است که واگنر به مراکز تسلیحات اتمی روسیه دست یابد. هر چند که دستیابی به این مراکز الزاماً به معنای استفاده از سلاح های اتمی نیست ولی می تواند در تغییر معادلات جنگ، اثرگذار باشد.

7 - ماجرای واگنر، هر سرانجامی داشته باشد، یک رسوایی بزرگ برای کشوری است که دومین ارتش قدرتمند جهان را در اختیار دارد.
اگر ارتش روسیه پیروز شود، همین که تا کنون در بخشی از جنگ وامدار آن بود و واگنر توانسته است بخش هایی از روسیه را تصرف و به سمت پایتخت حرکت کتد، ننگی تاریخی برای ارتش این کشور است. 

سیطره واگنر بر شهر روتسوف روسیه

اما اگر واگنر پیروز شود، آنگاه در تاریخ می نویسند که دومین ارتش قدرتمند دنیا، مغلوب یک شرکت پیمانکاری نظامی شد!

چندی پیش که ارتش اوکراین موفقیت هایی در جبهه های جنگ کسب کرد، اوکراینی ها طنزی درباره ارتش روسیه ساخته بودند که می گفت: ارتش روسیه نه تنها در دنیا دوم است که در جنگ با اوکراین هم دوم است. 

حال اگر واگنر پیروز شود، می توان این لطیفه را این گونه تکمیل کرد که ارتش روسیه در خود روسیه هم دوم است!