یک مقام پاکستانی در مصاحبه ای گفته اسلام آباد در حال بررسی این است که آیا تحریم های آمریکا علیه ایران به پروژه خط لوله واردات گاز این کشور از ایران ضربه می زند یا خیر.
به گزارش عصرایران، وبگاه خبری" اینترنشنال نیوز" پاکستان، به نقل از یک مقام ارشد وزارت انرژی این کشور نوشت که پاکستان از آمریکا می‌خواهد که نظر خود را درباره آغاز با تاخیر پروژه ساخت خط لوله واردات گاز از ایران در خاک پاکستان از منظر اینکه آیا واقعا این پروژه تاثیری از تحریم‌های آمریکا علیه ایران خواهد پذیرفت یا نه، دریافت کند.
این مقام پاکستانی افزود:" ما بارها به طور غیررسمی از مقامات ایالات متحده درخواست کرده ایم و در آخرین تحول، وزیر امور خارجه پاکستان در سفر اخیر خود به ایالات متحده، این موضوع را با مقامات آمریکایی در میان گذاشته است. او هنگام بازگشت به کشورش با مقامات آمریکایی در قطر نیز ملاقات کرد و این موضوع را با آنها در میان گذاشت.
از سوی دیگر به گفته این مقام وزارت انرژی پاکستان پیشتر"سید طارق فاطمی" دستیار ویژه نخست وزیر در امور خارجه نیز این موضوع را با مقامات آمریکایی در میان گذاشته است. این مقام مسئول با بیان اینکه "تاکنون آمریکا به این موضوع واکنشی نشان نداده است"، افزود: پاکستان برای تصمیم گیری نهایی در مورد این پروژه بسیار مهم به نظر آمریکا نیاز دارد.
مقامات پاکستان اکنون به این پروژه خوشبین هستند، به ویژه با توجه به دوران جدید تنش زدایی بین عربستان سعودی و ایران با حمایت پکن و صف بندی های ژئو استراتژیک جدید در جهان.
در گذشته، پادشاهی عربستان سعودی نیز با این پروژه مخالفت کرده بود اما به نظر می رسد با توجه به تحولات جدید در روابط تهران و ریاض، حاکمان سعودی دست از مخالفت با این پروژه بردارند.
در آخرین تحول، ایران در ژانویه 2023 از پاکستان خواست تا بخشی از پروژه خط گاز ایران و پاکستان (IP) را تا ضرب الاجل فوریه تا مارس 2024 در خاک خود بسازد یا آماده پرداخت جریمه 18 میلیارد دلاری باشد.
مقامات ایرانی به همتایان پاکستانی خود گفته اند که تحریم‌های آمریکا علیه ایران یکجانبه و غیرقانونی است و پاکستان، بر اساس توافق تجدیدنظر شده، موظف است این خط لوله را تا فوریه - مارس 2024 بسازد.
ایران پیشتر بخشی از خط لوله را از میدان گازی خود تا مرز پاکستان ساخته و آماده است.
شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، کمیته ای سه نفره را به ریاست سید طارق فاطمی، دستیار ویژه نخست وزیر در امور خارجه، در مورد چگونگی پیشبرد این موضوع با توجه به هشدار ایران به پاکستان تشکیل داده است.
این کمیته پیشنهاد کرده که با ایران در مورد این موضوع گفتگو شود و همچنین تلاش‌های دیپلماتیک با مقامات آمریکایی در سطوح مختلف برای اطلاع از تاثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران بر پاکستان در صورت راه‌اندازی پروژه آغاز شود.
پروژه خط گاز IP قرار بود تا دسامبر 2014 به پایان برسد و دریافت جریان گاز از ژانویه 2015 شروع شود، اما پاکستان نتوانست خط لوله را از مرز ایران به منطقه "نوابشاه" راه اندازی کند.
قرارداد خرید گاز پاکستان از ایران در سال 2009 بین دو کشور و به مدت 25 سال امضا شد. تقریبا 14 سال از امضای این توافقنامه می گذرد و مدت 3 سال ساخت خط لوله در خاک پاکستان به هدر رفته است.
بر اساس این قرارداد، پاکستان قرار بود خط لوله 781 کیلومتری از مرز ایران به نوابشاه را در خاک خود بسازد. بر اساس توافق اولیه، پاکستان موظف است از اول ژانویه 2015 روزانه یک میلیون دلار به ایران براساس بند جریمه پرداخت کند و در صورت انتقال به دادگاه داوری توسط ایران، پاکستان باید میلیاردها دلار به عنوان جریمه بپردازد.
اما در سپتامبر 2019، شرکت گاز پاکستان و شرکت ملی گاز ایران توافقنامه‌ای برای ساخت خط لوله گاز امضا کردند.
بر اساس این معاهده بازنگری شده، برای تاخیر در ساخت خط لوله از سوی طرف پاکستانی، ایران به هیچ دادگاه بین المللی مراجعه نخواهد کرد و پاکستان نیز تا سال 2024 هیچ جریمه ای به ایران پرداخت نخواهد کرد.
با این حال و بر اساس این توافق، پس از فوریه تا مارس 2024، ایران آزاد خواهد بود تا به داوری بین المللی علیه پاکستان مراجعه کند. مقامات ایرانی اخیرا به پاکستان هشدار داده اند که مهلت ساخت خط لوله شان رو به اتمام است.
به گفته مقام مسئول در وزارت انرژی پاکستان، دولت اسلام آباد تصمیم گرفته برای جلوگیری از شکایت ایران به مراجع بین المللی، تلاش‌های دیپلماتیک خود را آغاز کند تا ایران متقاعد شود که پاکستان در این پروژه کاملا جدی است و در صورت عدم رعایت مهلت مقرر تا فوریه 2024، ایران به دنبال شکایت نباشد.
مقام پاکستانی گفت که این کشور تلاش خواهد کرد تا از تحریم های اعمال شده علیه ایران معافیت یا تخفیفی از آمریکا دریافت کند.
این مقام گفت: "اکنون تنها تحریم‌های آمریکا باقی مانده است زیرا محدودیت‌های سازمان ملل دیگر برای برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد."
به گفته این مقام پاکستانی:" پاکستان کشوری است که به واردات انرژی از ایران نیاز دارد و همزمان نیاز دارد مطمئن شود که تحریم های ایالات متحده علیه ایران صدمه ای به منافع این کشور ایجاد نخواهد زد، تا بتواند خط لوله را برای اطمینان از دسترسی پایدار به گاز ایجاد کند."
ایران می گوید تحریم های آمریکا غیرقانونی است. کارشناسان می گویند تحریم ها ساخت این خط لوله را ممنوع نمی کند، بلکه تنها جریان واردات گاز از ایران را منع می کند.
گفتنی است در پی تحریم های دولت ترامپ علیه ایران، هند نیز برای مدت ها با وجود تحریم ها، از آمریکا معافیت تحریمی گرفت و مدت ها پس از تحریم، از ایران نفت خام وارد کرد.
دولت عراق نیز هم اکنون با موافقت آمریکا از ایران گاز و برق وارد می کند و در عوض با ارز ملی خود (دینار) با ایران تسویه حساب می کند.