عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه امروز همزمان برگزار می شوند؛ این انتخابات با حضور پررنگ احزاب برگزار می شود؛ یعنی احزاب واقعی اند و دولت ساخته یا فرد ساخته یا صرفا ساخته شده در زمان انتخابات نیستند. احزاب بزرگ، سازماندهی شده، شفاف و در طول سال فعال هستند چه انتخابات باشد چه نباشد.
از 500 سال قبل تاکنون، یعنی از زمان جنگ چالدران، وقتی ارتش صفویه با شمشیر و نیزه از گلوله و باروت عثمانی غافلگیر و متوجه پیشرفت های غرب شد؛ از همان زمان تاکنون، عثمانی و ترکیه یک دریچه مهم نگاه ایران به پیشرفت جهان بوده و هست.
اگر من در ترکیه بودم به اردوغان رای نمی دادم چون او ترکیه را به بزرگترین زندان روزنامه نگاران جهان تبدیل کرد. چون در دوره او فعالیت مستقل رسانه ای، حقوقدانان مستقل و فعالان سیاسی مخالف تحت فشار سیاسی قرار گرفتند و صدها نفر از آنها به زندان افتادند. چون در دولت او، به بهانه های مختلف از جمله کودتا، هزاران نفر از کارمندان و فعالان بخش های مختلف بدون هیچ محاکمه و محکومیتی، از شغل خود اخراج و مجازات شدند.
چون اردوغان با سوء‌استفاده از عواطف دینی مردم، جامعه مدنی ترکیه و دستاوردهای سیاسی - حقوقی - رسانه ای - حقوق بشری این کشور را تضعیف کرد. اردوغان، جایگاه ترکیه را در جهان آزاد و توسعه یافته به شدت کاهش داد.
البته 20 سال حکمرانی اردوغان بخش های مثبت در کارنامه اش کم ندارد. از آشتی دین و سکولاریسم تا آشتی دادن دینداران و حکمرانان و ارتش سکولار در ترکیه. اردوغان انرژی متراکم متدینین را آزاد و از ظرفیت آنان در چارچوب جمهوری آتاتورکی استفاده کرد. اردوغان از ترکیه اسلامی، الگویی مطلوب از اسلامگرایی کارآمد ساخت.
اردوغان یک سیاستمدار واقعی است. واقع بین و واقع گرا. به هر سو که منافع دولت و مردم ترکیه بود می چرخید. تندی و خوشحالی اش دائمی نبود بلکه بر مدار منافع ترکیه تغییر می کرد. از تنش با روسیه به شوخی با پوتین رسید. از اختلاف با ایران به همکاری رسید. از دعوا با سعودی ها بر سر قتل خاشقجی به دوستی با بن سلمان رسید. از دشمنی با بشار اسد هم به آتش بس رسید.
اردوغان یک سیاستمدار واقعی است چون ایده دارد. وقتی فهمید تلاش برای عضویت در اتحادیه اروپا بی فایده است ایده ترکیه با حوزه نفوذ عثمانی - اسلامی را جلو برد. وقتی براندازی بشار اسد در سوریه بی نتیجه ماند حملات علیه گروه های مسلح کرد سوریه را عملی کرد.
اردوغان نقش تاریخی - جغرافیایی - فرهنگی ترکیه در واسط گرایی را فراموش نکرد و به همین دلیل ترکیه بیشترین سود را از تنش های منطقه ای مانند جنگ روسیه علیه اوکراین و محاصره قطر کسب کرد.
صف رای در انتخابات ترکیه
استقبال سخاوتمندانه از پناهجویان سوریه که از حملات و بحران و جنگ داخلی کشورشان فرار کرده بودند دیگر نقطه مثبت کارنامه اردوغان است.
اردوغان میزبانی ترکیه از شهروندان متنوع خارجی را تقویت کرد. استانبول فعلی نسبت به استانبول 20 سال قبل، بین المللی تر و زیباتر شده است.
اما اردوغان بیش از 20 سال در قدرت است و این کفایت می کند. حکومت ترکیه جمهوری است و خوب نیست یک رئیس جمهوری برای بیش از 20 سال در راس قدرت بماند. بهتر این بود او کاندیدا نمی شد و اجازه می داد فرد دیگری از حزبش کاندیدا می شد نه اینکه سلطان گونه برای ادامه حضور در قدرت تلاش کند.
چه اردوغان پیروز شود یا شکست بخورد؛ دموکراسی نسبی ترکیه پابرجاست و موافقان و مخالفان او در همین چارچوب، رقابت را ادامه خواهند داد؛ همانگونه که در سال 2016 وقتی کودتا شد؛ اردوغان و مخالفان همه و همه علیه کودتا ایستادند و آن را به شکست کشاندند.
Twitter @RezaGhbeishawi
reza.ghobeishawi@gmail.com