رضا غبیشاوی - روزنامه نگاری جدید
اولین شماره روزنامه ها در سال ۱۴۰۲ امروز دوشنبه ۱۴ فروردین منتشر شد. یعنی بعد از 14 یا 17 روز تعطیلی. ویژگی مشترک بسیاری از آنها، حجم انبوه خبرهای سوخته و قدیمی است که حتی تیتر یک و اصلی صفحه اول هم شده اند.
آنها براساس رویه سالهای قبل از اینترنت که اکثریت مردم از خبرهای مهم و سانسوری صداوسیما خبر نداشتند اخبار تعطیلات نوروزی را در شماره نخست سال مثل خبرهای جدید منتشر می کنند اما هم اکنون با وجود اینترنت، مردم از این خبرها به روز مطلع می شوند حتی بیشتر از خط قرمز روزنامه ها.
در نتیجه نیازی به بازنشر این خبرهای سوخته به عنوان خبرهای جدید نیست مگر برای ثبت در تاریخ که البته ان هم نیازی نیست تیتر اصلی روزنامه ها باشند.
امسال روزنامه ها ۱۴ یا ۱۷ روز چاپ نشدند (از جمعه ۲۶ اسفند ۱۴۰۱ تا یکشنبه ۱۳ فروردین۱۴۰۲) و این در نوع خود یک رکورد جهانی محسوب می شود. تقریبا در هیچ کشور روزنامه دار جهان چنین تعطیلی طولانی برای مطبوعات رخ نمی دهد. بدترین ضربه آن هم به "عادت" خرید و خواندن هر روز روزنامه است.
در کشور ۸۵ میلیونی ایران با این تعداد پرشمار روزنامه و با وجود سابقه ۱۸۵ ساله فعالیت مطبوعاتی، توقف انتشار ۱۴ یا ۱۷ روزه روزنامه ها اتفاق خوشایندی نیست.
البته به جز معدود روزنامه های واقعی و حرفه ای که برای شان محتوا و مخاطب و تیراژ اهمیت دارد بقیه در چرخه و هدف دیگری،روزنامه منتشر می کنند و با مخاطب کاری ندارند. در نتیجه تعطیلی 14 یا 140 روزه برای آنها نه تنها تفاوت ندارد بلکه خوشایند هم هست.
سازوکار توزیع روزنامه ها در تعطیلات نوروزی بزرگترین مشکل چاپ روزنامه ها در این دوره است. توزیع کنندگان در این روزها دست از کار می کشند و حتی اگر روزنامه ای چاپ شود توزیع کننده ای نیست.
در سال های اخیر چند بار مطبوعات تلاش کردند با سنت شکنی در نوروز چاپ و‌توزیع شوند که مهمترین آن انتشار چند روزنامه اصلاح‌طلب در نوروز ۱۳۷۹ بود یعنی در اوج رونق چاپ و فروش و مطالعه روزنامه ها در ۴۰ سال اخیر. سعید حجاریان چهره شاخص اصلاحات و مدیر روزنامه صبح امروز در اسفند ۷۸ ترور شد و جامعه پر بود از حوادث مهم و اشتیاق به دانستن اتفاقات جدید.
Twitter @RezaGhbeishawi