عصر ایران - تستوسترون یک هورمون مهم برای همه به شمار می رود. هرچند این هورمون اغلب با میل جنسی مردان در بدو تولد مرتبط است، تستوسترون از همان روزهای ابتدایی زندگی در بدن هر دو جنس زن و مرد ترشح می شود.
برای مثال در بانوان این هورمون مهم روی میل جنسی، انرژی و قدرت بدنی تاثیر دارد. در آقایان نیز شروع رشد جنسی را تحریک و به حفظ سلامت کلی آنها طی زندگی کمک می کند.
سطح تستوسترون مردان در اوایل بزرگسالی به اوج خود می رسد و مسئولیت فعالیت جنسی را بر عهده می گیرد. البته هورمون مذکور همچنان نقش مهمی در موارد زیر ایفا می کند:
- حفظ توده استخوانی و عضلانی
- ذخیره چربی
- تولید گلبول های قرمز
- حفظ سلامت جنسی و جسمی
با افزایش سن، سطح تستوسترون به طور طبیعی کاهش می یابد. افت شدید وابسته به سن یا توقف در تولید می تواند منجر به علائم تستوسترون پایین (T پایین) شود.
به گفته متخصصین انجمن اورولوژی آمریکا، شیوع کلی T پایین حدودا 2.1 درصد است. با این حال روند کاهشی مذکور با افزایش سن بیشتر می شود، به طوری که T پایین بر 50 درصد از مردان 80 سال و بالاتر تاثیر می‌گذارد.
کاهش شدید سطح تستوسترون می تواند منجر به موارد زیر شود:
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ (ED)
- افزایش چربی بدن
- از دست دادن توده عضلانی
- کاهش تراکم استخوان
- ریزش موهای بدن
- خستگی
- تغییرات خلقی مانند تحریک پذیری یا افسردگی
- مشکلات حافظه و تمرکز
- تعداد کم گلبول های قرمز خون (کم خونی)
- مشکلات باروری
-تورم از جمله در ناحیه سینه ها
گزینه هایی که در ادامه به منظور افزایش ترشح تستوسترون معرفی می شوند، با استناد به مطالعات انتشار یافته توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا استخراج شده اند:
در طب سنتی هند از آشواگاندا برای موارد زیادی از جمله اختلال عملکرد جنسی و ناباروری استفاده می شود. از ریشه و توت های این گیاه برای تهیه چای، عصاره و اشکال دارویی نظیر قرص و کپسول بهره برده می شود.
یک مطالعه در سال 2010 مصرف مکمل آشواگاندا را در 75 مرد مبتلا به ناباروری مورد بررسی قرار داد. نهایتا مشخص شد که آشواگاندا به بهبود موارد زیر کمک می کند:
- سطح تستوسترون
- تعداد اسپرم
- تحرک اسپرم
- سطح آنتی اکسیدان مایع منی
پژوهشی دیگر در سال 2019 به بررسی 43 مرد مبتلا به اضافه وزن پرداخت که از دارونما و یا عصاره آشواگاندا استفاده کرده بودند. بررسی ها نشان داد که آشواگاندا با افزایش قابل توجهی در DHEA و تستوسترون مرتبط است. با این حال، عملا هیچ تفاوتی با دارونما برای علائمی مانند خستگی یا اختلال عملکرد جنسی دیده نشد.
ویتامین D به بدن ما در راستای تمام موارد زیر کمک می کند:
- مبارزه با باکتری ها و ویروس ها
- محافظت از استخوان ها در برابر پوکی استخوان
- جذب کلسیم توسط استخوان ها
البته همچنین این امکان وجود دارد که ویتامین D به افزایش سطح تستوسترون نیز کمک کند. یک مطالعه در سال 2011 نشان داد که مردان مبتلا به کمبود ویتامین D که روزانه 3332 واحد بین المللی (IU) ویتامین D به مدت 1 سال مصرف می کردند، موفق به افزایش سطح تستوسترون خود به میزان قابل توجهی شدند.
روی یک ریز مغذی ضروری است. این ترکیب به بدن شما کمک می کند:
- مبارزه با باکتری ها و ویروس های مهاجم
- تولید DNA و مواد ژنتیکی
- ترمیم زخم ها
کمبود روی می تواند با T پایین همراه باشد. این مسئله به این دلیل است که روی در تولید تستوسترون نقش دارد و در راستای حفظ کیفیت اسپرم نیز مهم است. تحقیقات قدیمی تر هم ثابت کرده اند که مکمل های روی به افزایش سطح تستوسترون در مردان مبتلا به کمبود روی کمک می کنند.
با مصرف مواد غذایی زیر می توان روی مورد نیاز بدن را تامین کرد:
- گوشت قرمز
- طیور
- غذاهای دریایی
- لوبیا
- آجیل
- محصولات لبنی
- غلات صبحانه غنی شده
دوز توصیه شده روزانه روی 11 میلی گرم برای مردان بزرگسال است. بسیاری از ویتامین ها و مکمل های روزانه حاوی روی نیز می توانند این نیاز را برآورده کنند.
سیر ممکن است به عنوان یک درمان طبیعی برای موارد زیر استفاده شود:
- شریان های سخت شده یا آترواسکلروز
- فشار خون بالا
- بیماری های قلبی عروقی
- پیشگیری از سرطان
- تقویت سیستم ایمنی
تحقیقات قدیمی تر مربوط به سال 2001 افزایش سطح تستوسترون در بیضه موش ها پس از مصرف غذای مکمل با پودر سیر را نشان دادند. بر اساس مطالعات جدیدتر مربوط به سال 2015، در موش هایی که با حبه های سیر تغذیه شده بودند سطح تستوسترون خون افزایش یافته بود.
با این حال، ذکر این نکته مهم است که در حال حاضر هیچ آزمایش انسانی در مورد سطح سیر و تستوسترون وجود ندارد. بیشتر مکمل های سیر از سیر تازه، خشک شده یا یخ زده تهیه می شوند.
دوز مصرفی تا اندازه زیادی به منبع سیری که استفاده شده بستگی دارد.
جینسنگ مالزیایی که با نام های Tongkat ali یا E.longifolia نیز شناخته می شود، بومی آسیای جنوب شرقی با خواصی خارق العاده است:
- ضد مالاریا
- ضد دیابت
- ضد میکروب
- کاهش دهنده تب
- داروی تقویت کننده جنسی
یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که جینسنگ مالزیایی باعث افزایش سطح تستوسترون و بهبود سلامت اسپرم در موش ها می شود.
علاوه بر این، پژوهشی دیگر در سال 2013 تکمیل کرد که مکمل جینسنگ مالزیایی سطح تستوسترون سرم را در مردان مبتلا به هیپوگنادیسم بهبود می بخشد. یک مطالعه در سال 2014 اشاره کرد که مصرف جینسنگ مالزیایی باعث افزایش تستوسترون تام و آزاد و همچنین بهبود قدرت عضلانی در مردان و زنان شده است.