سومین دختر کوروش بزرگ و شهبانو کاساندان آرتیستون یا آرتیستونه بود.وی خواهر کمبوجیه، بردیا، آتوسا و رکسانا بود که در بین سال‌های ۵۳۵ تا ۵۳۸ پیش از میلاد به دنیا آمد.
به گزارش تاریخ ما، اسم شخص زنانهٔ پارسی آرتیستون یا آرتیستونه، تنها به شکل یونانی Artystōnē ارتیستونه و شکل ایلامی Ir-da-iš-du-na و Ir-taš-du-na نیز می‌باشد که گواهی شده‌است. این گونه‌های غیرایرانی، هم منعکس کنندهٔ نام پارسی باستان Rtastūnā «ستون ارته (=راستی خدای‌وار شده یا راستی و درستی)» هستند.سرگذشت خواندنی و جالب آرتیستون / سومین دختر کوروش بزرگ.
از نوشته‌های هرودوت برمی‌آید که آرتیستونه یکی از دختران کورش بزرگ و در نتیجه خواهر آتوسا بود، که با داریوش بزرگ نیز ازدواج کرد. آرتیستونه مادر ارته‌زوستر و آرشام و گبریاس بود. الواح تخت جمشید نیز نشان می‌دهند که وی مالک چندین کاخ در نقاط مختلفی در سراسر پارس بوده‌است؛ و برخی نیز سهمیه‌های گواهی شده در همان الواح، گویای آنند که آرتیستون، که دو بار du-uk-ši-iš «شاه‌دخت» خوانده شده، ضیافت‌های باشکوهی را، نه به ندرت، گاه همراه با پسرش آرشام، نیز ترتیب می‌داده‌است.
کمرون لوحی منتشر ساخته‌است که فرمانی را از داریوش بزرگ به تاریخ آوریل ۵۰۶ پ. م در خود دارد مبنی بر این که صد کشتی به آرتیستونه دختر کوروش بزرگ اعطا شود که بی گمان هم نام آرتیستونه همسر خودش است.
آرتیستونه همسر داریوش بزرگ دو پسر برای او آورد: آرشام فرمانده نیروهای عرب و اتیوپیایی و گوبریاس فرمانده نیروهای کاپادوکیایی و سوری.
به نظر می‌رسد که آرتیستون، سوگلی (همسر محبوب) داریوش بوده، چنانچه هرودوت گزارش داد که داریوش فرمان ساخت تندیسی زرین از وی را داده بود. در گل‌نبشه‌های ایلامی‌زبان تخت‌جمشید، بارها از آرتیتسون نیز گزارش شده و به املاک فراوان، کارگران و جیره‌هایی که گویا برای برپایی ضیافت‌های بزرگ داشته بود، اشاره گردیده‌است.
وی به همراه آتوسا، بامه و آپاکیش جزو چهار زن خانواده شاهی هم است که اسمش را در لوح‌های گلی هخامنشی هم ثبت شده‌است.