محققان دانشگاه ساوتهمپتون می‌گویند که قدرت این زلزله حدود ۹.۵ ریشتر بوده است که بزرگ‌ترین رکورد به ثبت رسیده یک زلزله در طول تاریخ است و سونامی بزرگی را ایجاد کرد که بیش از ۵،۰۰۰ مایل آن طرف‌تر در نیوزیلند نیز دیده شد. زلزله زمانی رخ می‌دهد که دو صفحه تکتونیک به هم ساییده شده و دچار شکستگی می‌شوند و شکستگی و ترک‌های بیشتر باعث زلزله‌های بزرگ تری می‌شوند.
به گزارش روزیاتو، پروفسور جیمز گوف از محققان این پروژه گفته است: «پیش از این تفکر این بوده که چنین اتفاقی در این وسعت در شمال این کشور نمی‌توانسته رخ دهد، تنها به این دلیل که شکافی به اندازه کافی ایجاد نمی‌شده است. اما اکنون مدارکی را از این ترک یافته ام که حدود هزار کیلومتر طول داشته و در لبه بیابان آکاتاما قرار دارد و بسیار بزرگ است».
علیرغم اینکه یکی از خشک‌ترین محیط‌های جهان به شمار می‌آید، محققان توانسته اند مدارکی از رسوب‌ها و موجودات دریایی در این منطقه پیدا کنند. در واقع محققان بر این باورند که این رسوب‌ها و نشانه‌های حیات دریایی در اثر سونامی بزرگی به داخل این منطقه خشک رانده شده که خود نتیجه یک شکاف تکتونیک بسیار بزرگ بوده است.
همچنین در این تحقیقات سازه‌های سنگی بزرگی پیدا شده که در اثر برخورد اموج سونامی خرد شده اند و دیوار‌های بسیاری نیز به سمت دیوار فرو ریخته اند که به احتمال فراوان نتیجه جریانات قوی آب بوده است.
پروفسور گوف در این باره می‌گوید: «هیچ چیز برای مردم منطقه باقی نمانده بود. کار‌های باستان شناسی ما نشان داد که یک تحول اجتماعی بزرگ پس از این ماجرا رخ داد در شرایطی که جوامع به سمت داخل زمین‌های منطقه مهاجرت کردند تا از دسترس سونامی‌ها در امان باشند.
بیش از هزار سال گذشت تا مردم بار دیگر به سکونت در ساحل پرداختند که مدت زمان بسیار زیادی است، با توجه به اینکه آن‌ها برای تامین غذایشان به دریا وابسته بودند. این قدیمی‌ترین موردی است که در نیمکره جنوبی یافته ایم، جایی که زلزله و سونامی‌ها چنین تاثیر ویرانگری روی زندگی انسان‌ها داشته اند. چیز‌های زیادی می‌توان از این شواهد دریافت».